Αν αναζητήσει κανείς καταγραφές της λίμνης Τσιβλού σε αρχεία πριν το 1913, μάλλον θα απογοητευτεί. Το γαλαζοπράσινο αυτό δημιούργημα αποδεικνύει, ότι, όταν η Φύση έχει κέφια, έπονται θαύματα. Ακόμη κι αν αυτά είναι συνυφασμένα με την καταστροφή. Έτσι ξεκινάει και η ιστορία μίας από τις ομορφότερες λίμνες της Πελοποννήσου: με έναν καταστροφικό σεισμό.
Η περιοχή πριν από την καταστροφή
Προ του 1913, στη θέση της λίμνης υπήρχε μία κοιλάδα, στο κέντρο της οποίας έρεε ο ποταμός Κράθης. Σημειώστε αυτό το όνομα, αποτελεί την κύρια πηγή τροφοδότησης της λίμνης σήμερα. Στο σημείο συμβολής του προαναφερθέντος ποταμού με έναν μικρό παραπόταμό του ήταν χτισμένος ο μικρός οικισμός του Τσιβλού. Σωστά καταλάβατε. Η λίμνη Τσιβλού ονομάστηκε χάριν αυτού του μικρού άγνωστου οικισμού, ο οποίος εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το όνομα “Civlò” σε μία απογραφή του Ενετού Francesco Grimani το 1700 με 148 κατοίκους.
Αν ένας περιηγητής πριν από 104 χρόνια και πλέον έστρεφε το βλέμμα του προς την ανατολική πλευρά της κοιλάδας, προς την κατεύθυνση του βουνού Γερακάρι ή Πηλαλίστρα (θα το δείτε και ως Γερακάρη), θα αντίκριζε το χωριό Συλίβαινα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η περιοχή χαρακτηριζόταν για την αστάθειά της και οι κάτοικοι της Συλίβαινας είχαν επίγνωση της επισφάλειας της θέσης της. Οι μικροσεισμοί και οι κατολισθήσεις μικρής κλίμακας ήταν συχνό φαινόμενο.
Ο χειμώνας της περιόδου 1912-1913 υπήρξε βαρύς, με πολλά χιόνια και βροχοπτώσεις. Αυτά τα καιρικά φαινόμενα έδρασαν σαν καταλύτης για την καταστροφή. Για κάποιον με γνώσεις γεωλογίας είναι γνωστό το γεγονός, ότι η σαθρότητα, σε συνδυασμό με την νεροποντή ή το σεισμό ή σωρευτικά, οδηγεί σε υποχώρηση του εδάφους.
Το Μάρτιο του 1913, φαινόμενα γνώριμα στην περιοχή -μικροσεισμοί, θόρυβοι, μικρές κατολισθήσεις και καθιζήσεις- εντάθηκαν. Έτσι, οι κάτοικοι του Τσιβλού και της Συλίβαινας αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους. Σύμφωνα με την παράδοση μάλιστα, ήταν η περίεργη κλίση ενός κυπαρισσιού, που τους ώθησε σε αυτή την απόφαση, καθώς θεωρήθηκε κακός οιωνός. Επίσης, λέγεται ότι από όλους τους κατοίκους της Συλίβαινας μόνο μία ηλικιωμένη γυναίκα αρνήθηκε να ακολουθήσει και παρέμεινε εκεί.
Η δημιουργία λιμνών
Δύο μέρες μετά την εκκένωση των δύο χωριών, στις 24 Μαρτίου 1913 έγιναν δύο διαδοχικές μεγάλες κατολισθήσεις. Ολόκληρη η πλαγιά του βουνού αποκολλήθηκε σκοτώνοντας 4 άτομα, μεταξύ των οποίων κι ένα τετράχρονο παιδί. Ο όγκος χωμάτων και βράχων ακολούθησε μία διαδρομή μήκους 5 χιλιομέτρων και πλάτους 1 χιλιομέτρου και μεταφέρθηκαν από υψόμετρο των 1.650 μέτρων σε υψόμετρο 600 μέτρων, στη θέση του χωριού Τσιβλός.
Έπειτα, έφραξαν την κοίτη του ποταμού Κράθη, δημιουργώντας δύο λίμνες: τη λίμνη του Τσιβλού και τη λίμνη του παραποτάμου του Κράθη. Η πρώτη κάλυψε σταδιακά τις στέγες των σπιτιών του Τσιβλού. Η δεύτερη επεκτάθηκε 2 χιλιόμετρα ανηφορικά, προς την κατεύθυνση του χωριού Αγρίδι. Ωστόσο, το φυσικό φράγμα από τον όγκο του χώματος δεν άντεξε από την πίεση του συγκεντρωμένου ύδατος, με αποτέλεσμα η λίμνη του Κράθη να αδειάσει μέσα σε ελάχιστο χρόνο στις 5 Ιανουαρίου 1914, με τα νερά να καταστρέφουν στο πέρασμα τους τα πάντα, ακόμη και το περίφημο γεφύρι του Κράθη με τα επτά τόξα.
Αντίθετα, η λίμνη Τσιβλού “στέριωσε” για τα καλά στη θέση της. Η μικρότερη ποσότητα νερού συγκριτικά με αυτή της λίμνης του Κράθη και το σταθερό συνονθύλευμα χώματος και βράχων που αποτέλεσε το φράγμα της συνέβαλαν στην παραμονή στην θέση της. Στη θέση που τόσο βίαια κατέλαβε. Αυτός είναι και ο λόγος που η παράδοση την αποκαλεί Μαυρολίμνη.
Η λίμνη του Τσιβλού σήμερα
Με βάθος που κυμαίνεται, λόγω των αυξομειώσεων κατά εποχές και των προσχώσεων, από τα 77 έως τα 80 μέτρα, η λίμνη Τσιβλού αποτελεί μία μάλλον βαθιά λίμνη, με απότομες όχθες. Επιπλέον, τροφοδοτείται από τουλάχιστον δύο πηγές κάτω από την επιφάνειά της και τρία ρέματα. Η υδάτινη μάζα της καταλαμβάνει μία έκταση 83 στρεμμάτων, με μήκος ακτογραμμής 1800 μέτρων. Σημειώστε πάντως, ότι τα παραπάνω μεγέθη μεταβάλλονται συνεχώς, ανάλογα με την εποχή και το ύψος των βροχοπτώσεων.
Θα τη βρείτε σε υψόμετρο 780 μέτρων, 28 χιλιόμετρα από την Ακράτα Αχαΐας και 178 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Τα δάση που πλαισιώνουν τη λίμνη Τσιβλού αποτελούνται από μαυρόπευκα, έλατα και χαλέπια πεύκα. Δημιουργείται έτσι ένα ιδανικό τοπίο για πεζοπορία, ενώ τα ήρεμα νερά της λίμνης προσφέρονται και για κωπηλασία. Πρωτίστως όμως, η λίμνη Τσιβλού υπάρχει για να μας υπενθυμίζει, ότι μία από τις πιο βίαιες γεωλογικές ανακατατάξεις στην ελληνική ιστορία αποκρυστάλλωσε ένα σπάνιας ομορφιάς φυσικό τοπίο. Συχνά δε, διακρίνοντας τα ερείπια των μοιραίων χωριών της Συλίβαινας και του Τσιβλού στο βυθό της λίμνης, αναλογίζεται κανείς πόσο δραματικά ευμετάβλητη είναι η ζωή.
Πηγές:
- https://www.patrasevents.gr/article/118580-achaia-8-mistika-tis-limnis-tsivlou
- https://travelphoto.gr/tsivlou-lake-limni-achaia/
- http://hikingexperience.gr/%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%BF%CF%8D/
- http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/20880
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%AF%CE%BC%CE%BD%CE%B7_%CE%A4%CF%83%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%BF%CF%8D
Σύνταξη κειμένου: Θεοδώρα Ντεντοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
