Ο θάνατος και η θρησκεία
Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των ανθρώπων είναι ο θάνατος αλλά και η ζωή μετά από αυτόν. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλές θρησκείες, προσπαθούν να πείσουν τους πιστούς τους, ότι υπάρχει και κάτι πέρα από τα εγκόσμια. Η αίσθηση ότι μπορείς με κάποιον τρόπο να γίνεις αθάνατος, ιντριγκάρει πολλούς ανθρώπους.
Ο χριστιανισμός υποστηρίζει ότι αν ζήσεις μια ζωή που στην βάση της στηρίζεται σε καλές πράξεις τότε η ψυχή σου θα πάει στον “Παράδεισο”. Στην αντίθετη όμως περίπτωση, σε περιμένει μια θέση στην “Κόλαση”. Από την άλλη, ο βουδισμός υποστηρίζει ότι υπάρχει η συνέχεια της ζωής: με το μόλις σβήσει μια ζωή κατευθείαν ανέβει η επόμενη. Είναι σημαντική η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένας άνθρωπος όταν πεθαίνει, καθώς αυτός είναι και ο χρόνος που περνάει από την μια ζωή στην άλλη. Ο Ινδουϊσµός, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει μόνο μια Κόλαση και ένας Παράδεισος αλλά πολλοί. Οι άνθρωποι όταν πεθαίνουν, η ψυχή τους πάει σ’ ένα άγνωστο μέρος ,και ύστερα επιστρέφει πάλι στη γη με διαφορετική μορφή, μέσω της μετενσάρκωσης (Δρ. Αρετής Δημοσθένους).
Η κάθε θρησκεία προσπαθεί να καθησυχάσει τους πιστούς της, προσφέροντας τους μια απάντηση. Η απάντηση αυτή στοχεύει στο να κάνει τους ανθρώπους να μην χάσουν την ελπίδα τους για ζωή, ακόμη και όταν όλα γύρω τους πάνε “στραβά”. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να πιστεύουν ότι θα έχουν και άλλη μια ευκαιρία να “κάνουν τα πράγματα καλύτερα” σε μια άλλη ζωή. Η θρησκεία άλλωστε, θέλει να καλύψει τα προβλήματα που η επιστήμη δεν μπορεί ακόμη να λύσει ή και να τους δώσει μια πιο “αισιόδοξη ματιά”.
Ο θάνατος και η φιλοσοφία
Η φιλοσοφία δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτή την συζήτηση. Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα ασχολείται υπό διαφορετικές οπτικές με αυτό το ζήτημα. Δεν μπορεί να δώσει όμως εμπεριστατωμένες απαντήσεις. Άλλωστε, δεν είναι και αυτός ο ρόλος της. Η φιλοσοφία ασχολείται με τον θάνατο, θέτοντας ερωτήσεις και διεγείροντας τους ανθρώπους να σκεφτούν διαφορετικά. Δεν λίγες οι φορές που η θρησκεία έχει δανειστεί τις θεωρίες αυτές και τις έχει ανάγει σε πανάκεια αλήθεια.
Ο Πλάτωνας ήδη από την αρχαιότητα, είχε μιλήσει για την αθανασία της ψυχής και την θνητότητα του σώματος. Υποστηρίζε ότι μετά τον θάνατο η ψυχή του ανθρώπου διαχωρίζεται από το υλικό της κομμάτι, το σώμα, και απελευθερώνεται στο σύμπαν. Η ψυχή περιπλανιέται στον κόσμο αυτόν είτε και σ’ έναν άλλον, μέχρι να μπει στο επόμενο σώμα, στο οποίο και θα κατοικήσει. Άρα, υπό μια έννοια ο άνθρωπος είναι αθάνατος, τουλάχιστον στην άυλη του υπόσταση!
Ο Βολτέρος υποστηρίζε ότι ο άνθρωπος φοβάται τον θάνατο διότι :”είναι το μόνο έμβιο είδος που αναγνωρίζει ότι θα πεθάνει”. Από την μέρα που γεννιομάστε μετράμε αντίστροφα τις μέρες, χωρίς να ξέρουμε όμως, πόσος χρόνος μας απομένει. Παίζουμε ένα παιχνίδι, αλλά δεν γνωρίζουμε τους κανόνες και πόσες ζωές μας έχουν μείνει ακομη! Αυτό είναι που μας προκαλεί φόβο αλλά ταυτόχρονα μας κινητοποιεί, ώστε να ζούμε στο έπακρο τις περισσότερες μέρες της ζωής μας.
Ο θάνατος μέσα από την τέχνη
Ό,τι φοβίζει τον άνθρωπο πάντοτε το αποτυπώνει στην τέχνη του. Έτσι έχουμε πολλά λογοτεχνικά έργα που ασχολούνται με τον θάνατο του κεντρικού τους ήρωα ή με την επιλογή του θανάτου ως της μόνης λύσης στα εγκόσμια προβλήματα των ηρώων τους. Τρανό παράδειγμα αποτελεί το έργο του William Shakespeare: “Ρωμαίος και Ιουλιέτα”. Και η λίστα δεν περιορίζεται φυσικά μόνο στη λογοτεχνία αλλά περιλαμβάνει και την ποίηση, την ζωγραφική, την γλυπτική, το θέατρο, την μουσική και το χορό.
Πιστεύω ακράδαντα, πώς όταν δημιουργήσεις έντονα συναισθήματα σ’ έναν καλλιτέχνη, έχεις πολλές πιθανότητες μέσα από το έργο του να γίνεις και εσύ αθάνατος. Η τέχνη, σ’ αντίθεση μ’ εμάς μένει για πάντα και δίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους να την θαυμάσουν, ακόμη και χιλιάδες χρόνια μετά. Η τέχνη κάνει το συναίσθημα που σου δημιουργήσε ένας άνθρωπος αθάνατο. Έτσι ξεκλέβει και αυτός λίγο από αυτή την φωτεινότητά του και γίνεται και αυτός αθάνατος!
Η τέχνη είναι το πιο κοντινό που μπορούμε να γνωρίσουμε σε αθανασία. Ακόμη, και οι φωτογραφίες που έχουμε από τους παππούδες των παππούδων μας είναι μια μορφή τέχνης, η οποία μας δίνει την δυνατότητα να τους αφουγκραστούμε και ας μην τους γνωρίσαμε ποτέ ! Επιπλέον, μέσω της τέχνης, μαθαίνουμε και για άλλους πολιτισμούς και κουλτούρες που πλέον δεν υπάρχουν. Η τέχνη οριοθετεί το παρελθόν και το παρόν και δίνει στο μέλλον την δυνατότητα να γνωρίσει ανθρώπους που πλέον δεν υπάρχουν.
Η σχέση μου με το θάνατο
Μάλλον είμαι από τους ελάχιστους ανθρώπους που δεν φοβούνται το θάνατο. Είμαι συμβιβασμένη με την ιδέα του και δεν με τρομάζει. Ούτε τα χρόνια που φεύγουν με τρομάζουν. Ό,τι με τρομάζει, όποιον άνθρωπο ερωτεύομαι, από όποιον άνθρωπο πληγώνομαι, φροντίζω να το αποτυπώνω στο χαρτί. Είναι ο τρόπος μου να ξορκίζω το κακό. Πλέον έχω γράψει τόσα κείμενα, που κοιτώντας τα μου υπενθυμίζουν συναισθήματα και ανθρώπους που είχα ξεχάσει! Είναι λες και δεν τα είχα ζήσει εγώ ολά αυτά.
Είναι περίεργο να τα διαβάζω, αφού μερικές φορές νιώθω ότι τα είχε γράψει άλλος για εμένα. Είναι δυνατόν να ένιωθα τόσα και πλέον να μην τα θυμάμαι καν; Τα συναισθήματα που είχα τότε, σίγουρα πλέον δεν υπάρχουν αλλά έχουν μείνει αθάνατα στο χαρτί. Θα είναι εκεί να μου θυμίζουν πάντοτε ένα κομμάτι του εαυτού μου και των βιωμάτων μου. Η τέχνη έχει την μαγική ικανότητα να σου θυμίζει ακόμη και τα πιο “πεθαμένα σου συναισθήματα”.
Στο τέλος της ημέρας χαίρομαι, που όλοι οι άνθρωποι που με σημάδεψαν θα μείνουν για πάντοτε σε μια γωνιά του σκονισμένου μου γραφείου. Αν είσαι ένας από αυτούς, μην φοβάσαι! Θα είσαι για πάντοτε ζωντανός. Θα είσαι για πάντα άπειρος. Θα είσαι για πάντα αθάνατος.
ΠΗΓΕΣ:
- Ο Άνθρωπος µπροστά στη Νόσο και το Θάνατο: στο Ισλάµ και άλλες Θρησκείες , ∆ρ Αρετής ∆ηµοσθένους
- http://www.epicuros.gr/arthra/a_arthra_thanatos.htm
