Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν πλέον εδραιωθεί στις ζωές αν όχι όλων, των περισσότερων ανθρώπων ανά τον κόσμο. Εκατομμύρια ατόμων έχουν πλέον λογαριασμούς σε διάφορα μέσα όπως είναι λόγου χάρη το Facebook, το Instagram, το Twitter και άλλα.
Η απήχηση που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τόσο μεγάλη, που πολλές φορές το να μην έχει κανείς, έστω και ένα λογαριασμό σε κάποιο από αυτά, τον καθιστά την εξαίρεση στον κανόνα ή ακόμη και «περίεργο». Τέτοια είναι η απήχηση, που πολλοί ακόμη «καταφέρνουν» να ζουν μόνο και μόνο με το να είναι «διάσημες» προσωπικότητες ανάμεσα στους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η όλη αυτή φήμη που έχουν, όμως, αυτές οι διαδικτυακές πλατφόρμες πέρα από τα πολυάριθμα ενδεχομένως πλεονεκτήματα που διαθέτουν, ελλοχεύουν επίσης πολυάριθμους εν αντιστοιχία κινδύνους. Μεταξύ αυτών αποτελούν οι περιπτώσεις ατόμων που πέφτουν θύματα διαδικτυακού εκφοβισμού, ατόμων που εξαπατώνται είτε οικονομικά, είτε με στόχο άλλα κίνητρα όπως είναι ακόμη και η σεξουαλική εκμετάλλευσή τους.
Ωστόσο, από που πηγάζουν όλοι αυτοί οι κίνδυνοι που ενυπάρχουν στα πλαίσια της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης; Ποια ή ποιες είναι οι αιτίες; Μία ενδεχομένως σημαντική εξ’ αυτών -αν όχι η σημαντικότερη- είναι η ανταλλαγή στοιχείων. Πιο συγκεκριμένα, ο κίνδυνος εκφράζεται όταν η ανταλλαγή στοιχείων συνίσταται στην ανωνυμία.
Σε μία εποχή όποτε πολλά πράγματα γίνονται διαδικτυακά, και στην βιασύνη μας να «μπούμε στο ψητό», πολλές φορές δίνουμε τα στοιχεία μας ανώνυμα δίχως να συνειδητοποιούμε τι συνεπάγεται αυτό. Έστω και αν αυτά τα στοιχεία που δίνουμε αποτελούν τυπικά, όπως λόγου χάρη η ηλεκτρονική μας διεύθυνση ή/και απλά άλλες φορές πατάμε το κουμπί της αποδοχής των «cookies» οι κίνδυνοι παραμένουν το ίδιο σοβαροί.
Η ανωνυμία δίνει το έναυσμα και θέτει μία «ευνοϊκή» βάση σε διάφορους επιτήδειους να την εκμεταλλευτούν και να κάνουν θύματα τους τον οποιονδήποτε. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν έναν τρόπο να καθίστανται ελκυστικά και προσιτά, κάνοντας τους χρήστες περισσότερο από συχνά να παραβλέπουν αυτήν επικινδυνότητα που έχει η ανωνυμία που προσφέρουν.
Όσο μπορεί και να μη μοιάζει ο κίνδυνος υπαρκτός, εντούτοις είναι. Και αυτό ακριβώς είναι το σημείο γύρω από το οποίο περιστρέφεται η “μαγεία”, αλλά και η επικινδυνότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Χανόμαστε στην ιδέα ότι είμαστε κατά κάποιον τρόπο προστατευμένοι.
Με το πάτημα ενός κουμπιού ανεβάζουμε μέσα στη μέρα φωτογραφίες δικές μας ή ακόμη και άλλων αγαπημένων μας προσώπων, δίχως να συνειδητοποιούμε πως αφότου το κάνουμε, στην πραγματικότητα δε μπορούμε να αναιρέσουμε αυτή μας την ενέργεια.
Ομοίως όταν δίνουμε και άλλου τύπου πληροφοριών, όπως λόγου χάρη κατά την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών τα στοιχεία των πιστωτικών ή χρωστικών μας καρτών, ή ακόμη και της ίδιας της διεύθυνσης της κατοικίας μας σε συνδυασμό ή χωρίς των προσωπικών μας αριθμών τηλεφώνου. Όλα αυτά τα στοιχεία, ουσιαστικά αντιπροσωπεύουν το ποιοι είμαστε και προσφέροντας τα “απλόχερα” καθίσταμαι τους εαυτούς μας ευάλωτους σε ένα σωρό κινδύνους.
Ωστόσο, τίθενται το ζήτημα του γιατί; Γιατί μπαίνουμε σε αυτήν τη διαδικασία και κοινοποιούμε τα στοιχεία μας, θέτοντας τους εαυτούς μας σε σοβαρούς πιθανούς κινδύνους; Οι λόγοι ποικίλοι. Πολλές φορές μπορεί να είναι απλά για την προσωπική μας ευχαρίστηση ή ακόμη και για ναρκισσιστικούς λόγους.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων άλλωστε, που η ζωή τους περιστρέφεται γύρω από την εικόνα που έχουν χτίσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλες φορές πάλι, μπορεί να είναι για λόγους πρακτικούς και διευκόλυνσης. Η αλήθεια είναι, πως χάρη στο διαδίκτυο, και ακόμη και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συγκεκριμένα, πολλές διαδικασίες που σε αρκετές περιπτώσεις παλαιοτέρα ήταν τουλάχιστον χρονοβόρες, πλέον γίνονται ακόμη και σε μόλις λίγα λεπτά.
Γεννάται λοιπόν το ερώτημα: Πώς διασφαλίζεται η προστασία των προσωπικών δεδομένων; Πώς είναι εφικτό να είσαι χρήστης και να μην εκτίθεσαι ταυτόχρονα σε σωρεία κινδύνων; Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μετρό που να εγγυάται την απόλυτη ασφάλεια.
Εντούτοις, το μόνο μετρό που μπορεί να αποδώσει τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια είναι η συνετή χρήση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναμφίβολα πλέον κατέχουν μια σημαντική θέση στις ζωές μας. Ωστόσο, δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε, τα όσα συνεπάγεται αυτή η υπερέκθεση και υπερεκτίμηση που έχουμε πολλές φορές προς αυτά. Το Facebook, το Instagram, και το οποιαδήποτε κάθε άλλο μέσο δεν είναι η ουσία, η πραγματική ζωή.
Η ουσία είναι οι ατελείωτες ώρες γέλιου, ξεγνοιασιάς-ή και όχι;- με αγαπημένα πρόσωπα, που τελικά δημιουργούν ανεξίτηλες μοναδικές αναμνήσεις, χαραγμένες στο μυαλό μας για πάντα.
