Η σύγκριση στα social media και η αυτοπαγίδευση μας
Πολύ συχνά, ή τουλάχιστον πιο συχνά απ’ ότι θα ήθελα και θα μπορούσα ποτέ να παραδεχτώ, μπαίνω στη διαδικασία να συγκρίνω την ζωή μου και γενικότερα τον εαυτό μου με τους άλλους είτε είναι φίλοι μου, είτε συγγενείς, είτε ακόμα και άγνωστοι στα social media, που στην πραγματικότητα ούτε τους ξέρω ούτε πρόκειται να τους γνωρίσω ποτέ. Στο τέλος, απλά καταφέρνω να θυμώνω, να στεναχωριέμαι και να νιώθω ότι τίποτα από όσα κάνω δεν είναι αρκετά. Παρ ’όλα αυτά, όμως, συνεχίζω και το κάνω. Γιατί;
Η πιο απλή απάντηση που σκέφτομαι είναι ότι μάλλον είναι στην φύση του ανθρώπου, και δη του ανασφαλούς, (μια καλά ποιος δεν έχει ανασφάλειες, τι να λέμε τώρα) να συγκρίνεται, για να νιώθει καλύτερα με τον εαυτό του- ή χειρότερα δεν έχει σημασία. Απλώς θέλει να νιώσει κάτι.
Η δεύτερη απάντηση που έχω να δώσω είναι για τους πιο σκληροπυρηνικούς· για εκείνους που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν με τίποτα. Άνθρωποι, σαν εμένα, που είτε φοβούνται την «γαλήνη» και την «ηρεμία» των πραγμάτων είτε απλά τα στάνταρτ τους είναι τόσο υψηλά που πραγματικά τίποτα, καμιά επιτυχία δεν είναι αρκετή. Αντίθετα, φυσικά, η κάθε αποτυχία, μεγάλη ή μικρή (δεν έχει την παραμικρή σημασία) είναι αρκετή για να καταστρέψει ολόκληρη την ψυχοσύνθεση τους και να τους ρίξει στα πατώματα.
Πιστεύω όμως, πως αυτό δεν είναι κάτι που προβληματίζει μόνο εμένα. Η συστηματική και χωρίς όρια χρήση των κοινωνικών εφαρμογών δικτύωσης οδηγεί σε μια κατάσταση μη αναστρέψιμη· σε αυτήν της αυτοπαγίδευσης. Βλέπουμε την «τέλεια» ζωή κάποιου, που έχει την «τέλεια» σχέση, την «τέλεια» δουλειά κτλ. και ενώ γνωρίζουμε ότι όλα όσα βλέπουμε δεν είναι ρεαλιστικά, ή τουλάχιστον απεικονίζουν μια εξιδανικευμένη μορφή της πραγματικότητας, μπαίνουμε στην διαδικασία να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με εκείνους, ευχόμενοι να έχουμε μια καλύτερη ζωή σαν την δική τους.
Είναι δυνατόν να συγκρίνουμε ολόκληρη της ζωή μας με ένα highlight ή ένα reel στο instagram που απαθανατίζει μια ωραιοποιημένη στιγμή; Κι’ όμως είναι! Και εκεί ακριβώς είναι η ρίζα του προβλήματος. Βλέπεις κάτι, μπαίνεις στην διαδικασία να συγκριθείς με αυτό, νιώθεις ανεπαρκής, προσπαθείς ακόμα πιο σκληρά, ξαναβλέπεις κάτι, ξανασυγκρίνεσαι και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος και άντε να ξεφύγεις από αυτό.
Για μένα, και πιστεύω πως αρκετοί θα ταυτιστούν με αυτό, το πρόβλημα δεν σταματάει εκεί. Είναι αστείο- ή μάλλον τραγικό- το γεγονός πως κάθε post, κάθε story αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η δική μου προσπάθεια, ή έτσι νομίζω εγώ, δεν είναι αρκετή για να με οδηγήσει στην τέλεια ζωή σύμφωνα πάντοτε με τα δικά μου ουτοπικά στανταρτ. Η ικανοποίηση είναι πάντα προσωρινή και η αίσθηση του «αρκετά» δεν έρχεται ποτέ. Και κάπως έτσι, η ζωή περνάει ανάμεσα σε μικρές νίκες που δεν νιώθεις και μεγάλες αποτυχίες που σε καθορίζουν.
Στο τέλος τι μένει; Τι από όλα αυτά έχει αξία; Μια συνεχής προσπάθεια να γίνεις ο καλύτερος από όλους και πάντοτε φτάνεις στο τέλος καταϊδρωμένος και χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Η αίσθηση του ανικανοποίητου είναι εκεί και σε περιμένει και προσπαθείς να βρεις τι σου φταίει. Στην πραγματικότητα, σου φταίει ο ίδιος σου ο εαυτός.
Γιατί πρέπει, επιτέλους, να μάθουμε να συγκρινόμαστε με εμάς τους ίδιους και όχι με τους άλλους. Οφείλεις πρωτίστως για τον εαυτό να γίνεις η καλύτερη εκδοχή σου, να προσπαθείς για εσένα και όχι για τα likes στα social. Δεν μετριέται έτσι η αξία κάποιου και ακόμα δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει. Δημιουργούνται ανασφάλειες και έξτρα άγχος στην ήδη επιβαρυμένη καθημερινότητά μας χωρίς κανέναν λόγο.
Πότε θα καταλάβουμε ότι η ζωή δεν μετριέται σε likes και σε follows; Ότι η πραγματική νίκη είναι όταν έχουμε την δύναμη να ζούμε χωρίς το χειροκρότημα κανενός; Άλλωστε, η ζωή είναι το μονοπάτι που φτιάχνουμε μόνοι μας. Κι όταν σταματήσουμε να ψάχνουμε την επιβεβαίωση, τότε, ίσως, ανακαλύψουμε ότι ήταν πάντα αρκετή.
Εις το επανιδείν, λοιπόν.
