Τα βιβλία μας ψυχαγωγούν, μας χαλαρώνουν, μας διδάσκουν, μας συντροφεύουν. Σε αυτό το άρθρο βέβαια θα στρέψουμε την προσοχή μας από το βιβλίο στους αναγνώστες. Συγκεκριμένα θα προσπαθήσουμε να προσδιορίσουμε τι είναι αυτό που διαχωρίζει έναν «απλό αναγνώστη» από έναν «αδίστακτο βιβλιοφάγο».
Ως νούμερο ένα λοιπόν, ο βιβλιοφάγος, σε αντίθεση με τον απλό αναγνώστη, μπορεί από τη γραμματοσειρά και μόνο του κειμένου να καταλάβει ποιος εκδοτικός οίκος κυκλοφορεί το βιβλίο.
2. Ο βιβλιοφάγος χάνει κάθε αίσθηση του χρόνου μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο. Μπορεί να περάσει ώρες ψάχνοντας βιβλία, τη στιγμή που ο νορμάλ αναγνώστης έχει αγοράσει το βιβλίο, έχει επιστρέψει σπίτι του, έχει κάνει μπάνιο και έχει βολευτεί στον καναπέ απολαμβάνοντας το νέο του ανάγνωσμα.
3. Ο βιβλιοφάγος διαθέτει εξειδικευμένα εγκεφαλικά συστήματα ανίχνευσης ορθογραφικών λαθών και διπλών κενών στο τυπωμένο κείμενο.
4. Σε αντίθεση με τον απλό αναγνώστη, ο βιβλιοφάγος θα διαβάσει μέχρι και το τελευταίο όνομα στις ευχαριστίες του συγγραφέα πριν από το οπισθόφυλλο, για να μπορέσει να τοποθετήσει το βιβλίο στο ράφι ως “διαβασμένο”.
5. Ο βιβλιοφάγος βιώνει μια αίσθηση αδικίας όταν ένα καλό βιβλίο έχει άσχημο εξώφυλλο. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, βέβαια, το ξεπερνά μέσα στις επόμενες ημέρες.
6. Σε αντίθεση με τους νορμάλ αναγνώστες το καλόκαιρι, ο βιβλιοφάγος βλέπει την παραλία ως ένα ιδανικό, διαρκείας, αναγνωστήριο. Σε περιπτώσεις μάλιστα που το βιβλίο είναι καλό, ο βιβλιοφάγος δε θα σηκώσει τα μάτια του από τις σελίδες, δεν πα’ να πάθει και ηλίαση. Σημείωση: Αν τυγχάνετε φίλος ή σύντροφος βιβλιοφάγου, να γνωρίζετε εκ των προτέρων ότι συνήθεις θαλάσσιες δραστηριότητες όπως τάβλι, ρακέτες, βόλεϊ αποκλείονται. Προμηθευτείτε ακουστικά, δεδομένα κινητής τηλεφωνίας και πολλή υπομονή.
7. Ο απλός αναγνώστης, όταν πάρει στα χέρια του ένα καινούριο βιβλίο, θα παρατηρήσει για κάποια δευτερόλεπτα το εξώφυλλο, θα το ανοίξει και θα αρχίζει να διαβάζει. Ο βιβλιοφάγος θα παρατηρήσει κάθε εκατοστό του εξωφύλλου, προσέχοντας παράλληλα για τυχόν φθορές και χτυπήματα –τρέμε, βιβλιοπώλη-, θα διαβάσει ξανά την περίληψη από το οπισθόφυλλο διεγείροντας έτσι την ηδονή της ανυπομονησίας για το νέο ανάγνωσμα, θα ανοίξει προσεκτικά το βιβλίο, θα εισπνεύσει το μεθυστικό άρωμα του χαρτιού, συγκρίνοντάς το με άλλα –ο σωστός βιβλιοφάγος ξέρει πόσο μπορεί να διαφέρει η μυρωδιά από βιβλίο σε βιβλίο-, θα παρατηρήσει την ποιότητα του χαρτιού, τη γραμματοσειρά και, για να μη μακρηγορήσουμε περαιτέρω, μετά από ένα εικοσάλεπτο θα αρχίσει την ανάγνωση.
8. Ο βιβλιοφάγος κινδυνεύει σε πολλές περιπτώσεις να ακουστεί σαν να μιλά κινέζικα.
Παράδειγμα 1. Αναγνώστης και φίλος συζητούν:
Α: «Μου άρεσε πολύ. Είχε αγωνία, ανατροπές και με συγκίνησε στο τέλος».
Φ: «Χμ… Λες να το διαβάσω κι εγώ;»
Α: «Ναι, πιστεύω θα σου αρέσει. Μπορώ να στο δανείσω αν θέλεις».
Παράδειγμα 2. Βιβλιοφάγος και φίλος συζητούν:
Β: «Μόλις χθες τελείωσα τον Πύργο. Στο συστήνω ανεπιφύλακτα. Ο Κάφκα, μέσα από την επιτηδευμένη αμφισημία και τις αντιφάσεις, συμβολίζει την απροσδιοριστία και την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου. Είναι λίγο βαρύς, αλλά πιστεύω πως αυτή η δυσοίωνη και πεσιμιστική ατμόσφαιρα είναι κι αυτή που τον κάνει απολαυστικό».
Φ: «Ε;»
9. Ο βιβλιοφάγος, σε αντίθεση με τους φυσιολογικούς αναγνώστες, θέτει τα βιβλία πάνω απ’ όλα. Έστω για παράδειγμα ότι έχει κυκλοφορήσει καινούριο διαμαντάκι, είναι τέλη του μήνα και το ψυγείο έχει αδειάσει. Ο σωστός βιβλιοφάγος εδώ θα αγοράσει κατά πάσα πιθανότητα το βιβλίο, περιορίζοντας για τις επόμενες μέρες τους γευστικούς του κάλυκες σε μακαρόνια.
10. Τέλος, εν αντιθέσει με τους νορμάλ αναγνώστες, ο βιβλιοφάγος ρισκάρει με τα όρια του νευρικού του συστήματος όταν ένας φίλος του έχει αργήσει να επιστρέψει το βιβλίο που δανείστηκε από αυτόν. Ο απλός αναγνώστης θα κάνει σκέψεις του τύπου «δεν το έχει τελειώσει φαίνεται ακόμη», «μπορεί να μου το φέρει την επόμενη βδομάδα», ή ίσως να μην σκεφτεί και τίποτα. Ο βιβλιοφάγος, πάλι, έχει ήδη ετοιμάσει στο νου του τη λίστα «10+1 τρόποι για να πεθάνει κανείς».
