«Μια ζωή χωρίς άλλοθι», ένας τίτλος που παραπέμπει σε μυστηριώδες μυθιστόρημα, πρόκειται όμως για μια αυτοβιογραφία γραμμένη από τον Γιάννη Ν. Μπασκόζο εξ ονόματος της, η οποία βέβαια δεν έχει να ζηλέψει τίποτα ακόμη και από τη πιο ευφάνταστη πλοκή ενός μυθιστορήματος. Ξεκίνησε ως πρόσφυγας δεύτερης γενιάς, ζώντας στον Βύρωνα, έδρασε ως γραμματέας της ΕΠΟΝ με το ψευδώνυμο «Νίκη», εργάστηκε για τη βασίλισσα Φρειδερίκη, κατέκτησε τον ακαδημαϊκό κόσμο του Παρισιού. Η προσφορά της στον νεότερο Ελληνισμό μέσω των ερευνών της για το Βυζάντιο είναι τεράστια και είναι αυτή που την ανέδειξε .
Όταν πήρα το βιβλίο στα χέρια μου συμβουλεύτηκα τη πωλήτρια σχετικά με τον εάν «διαβάζεται εύκολα», εκείνη έσπευσε να μου απαντήσει χαρακτηριστικά «Γιατί να μη διαβάζεται εύκολα; Ωραία ζωή έκανε» και αυτομάτως αναρωτήθηκα «τότε που απαντάται το άλλοθι του τίτλου;»
Η αφήγηση της, εμπλουτισμένη με αρκετές εικόνες, ακολουθεί πίστα τη πορεία της ζωής της και την ανέλιξη της ως τη φυσική εξέλιξη ενός ανθρώπου που δεν έπαψε να μοχθεί και να μάχεται για τα πιστεύω και τους στόχους του σε περιόδους έντονων αναταραχών και συγκρούσεων. Όμως από μικρή ήταν μια προσωπικότητα ηγετική και αυτό αποτυπώνονταν στους λόγους που «έβγαζε» στις παρέες της, στη μετέπειτα αγωνιστική της δράση στην οποία αναφέρεται εκτενώς αλλά και στην επιβίωση και ανάδειξη της στο ανδροκρατούμενο μέχρι τότε ακαδημαϊκό γίγνεσθαι. Τα πρώτα της γαλλικά τα έμαθε μόνη της στα αρχικά βήματα της ζωής της. Στη συνέχεια έμελλε να γίνει πρύτανης όλων των πανεπιστημίων του Παρισιού και όπως η ίδια αναφέρει «όταν με ρωτάνε ποιος είναι ο τίτλος που χρησιμοποιώ, λέω πρύτανης, δε μπορείς να βάλεις τίποτε άλλο. Είναι αυτό που μένει. Μαζί με τα καθηγήτρια και μάνα»
Στο βιβλίο αυτό κάνει λόγο όχι μόνο για τις επιτυχίες της αλλά και για εκείνα που δεν κατόρθωσε, την οικογένεια της, και ιστορικές προσωπικότητες που συναναστράφηκε ή και έβαλε στη ζωή της ως φίλους της.
Κατά τη γνώμη μου δε πρόκειται για μια αυτοβιογραφία που επιδιώκει να πλέξει το εγκώμιο της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ ούτε λειτουργεί ως πρόβλεψη για την υστεροφημία της, για την οποία άλλωστε έχουν φροντίσει οι αξιώσεις και ο βίος της. Πρόκειται για μια απλή περιγραφή της ζωής ενός ανθρώπου που κατάφερε να διαπρέψει και μέσα από αντιξοότητες να διεκπεραιώσει επιτυχώς όσα επεδίωκε πέρα από τα στερεότυπα της νόρμας που συνήθως μας προορίζουν και σχεδόν μοιρολατρικά ασπαζόμαστε χωρίς να εκτιμάμε τις δυνατότητες και τους στόχους μας. Το βιβλίο άλλωστε όπως η ίδια θα πει προορίζεται για τους νέους που θέλουν «να έχουν τα πόδια στη γη και τα μάτια στον ουρανό». Το ύφος της σε κάνει να οραματίζεσαι πως είσαι μπροστά της και δέχεσαι τα βιώματα της ως συμβουλές προς ανατροπή του κοινωνικά πλασμένου ανέφικτου στο οποίο είσαι μυημένος και την επίτευξη του μέσα από το θάρρος, τη πίστη και την διαρκή εργατικότητα.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Εν συντομία το έργο της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ:
Το 1967 γίνεται η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο οποίο το 1976 γίνεται πια Πρύτανης . Ανακηρύχθηκε Πρύτανης του πανεπιστημίου της Ευρώπης, διετέλεσε πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Παρισιού, Πρύτανης της Ακαδημίας και καγκελάριος των Πανεπιστημίων του Παρισιού καθώς και Πρόεδρος του κέντρου Georges Pompidou-Beaubourg. Στα 700 χρονιά λειτουργίας του πανεπιστημίου της Σορβόνης ήταν η πρώτη γυναίκα Πρύτανης. Η προσφορά της στη βυζαντινολογία είναι τεράστιας ερευνητικής αξίας και αποτελεί σημείο αναφοράς πολλών ερευνητών.
