Πόσες φορές έχουμε πετύχει τον εαυτό μας να χαρακτηρίζει μια ταινία ως «cult»; H έννοια αυτή μπορεί να προσδιορίσει ένα μεγάλο φάσμα ταινιών, στον ορισμό της όμως χαρακτηρίζει τις παραγωγές που αποκτούν μια τεράστια βάση οπαδών, οι οποίοι την ακολουθούν σαν μέλη αίρεσης (cult). Είναι οι ταινίες που γίνονται μέρος της ποπ κουλτούρας, οι διάλογοί τους χιλιοεπαναλαμβάνονται στην καθημερινότητα και μένουν στην επικαιρότητα χρόνια μετά την κυκλοφορία τους.
Υπάρχει όμως κάτι που τις διαχωρίζει από τις υπόλοιπες ταινίες με μεγάλη μερίδα οπαδών. Οι καλτ ταινίες δεν είναι blockbuster, δεν είναι τα «Star Wars» ή τα «Lord Of The Rings» με budget εκατομμυρίων και κριτική αναγνωρισιμότητα από τη στιγμή που βγήκαν. Από τη δεκαετία του ’70 που πρωτοακούστηκε ο όρος, καλτ ήταν οι πιο underground ταινίες, τις οποίες κρατούσαν ζωντανές οι αφοσιωμένοι οπαδοί τους. Είναι οι ταινίες που γυρίστηκαν με χαμηλούς προϋπολογισμούς, πολλές φορές απέτυχαν στο box office, περνώντας κάτω από το μάτι του μέσου θεατή όταν κυκλοφόρησαν, αλλά κατάφεραν να αποκτήσουν τεράστια αναγνωρισιμότητα χρόνια μετά. Οι καλτ ταινίες δεν είναι πάντα καλές, πολλές φορές είναι guilty pleasures ή αυτό που λέμε «τόσο κακό που είναι καλό», αποτελούν όμως σπουδαίο μέρος της κινηματογραφικής ιστορίας. Σήμερα θα δούμε δέκα cult ταινίες που πρέπει να δεις κάποτε στη ζωή σου.
«The Big Lebowski» (1998)
Δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε με κάποιον άλλον πέραν του Dude. To cult-classic των αδερφών Cohen δεν απέσπασε και τις καλύτερες κριτικές όταν κυκλοφόρησε, έμελλε όμως να μείνει στην ιστορία. Ο Jeff Bridges είναι ο Dude (η πρόταση μπορεί να τελειώσει και εδώ), ένας φιλήσυχος λάτρης του bowling, που τυχαίνει να μοιράζεται το ίδιο όνομα με έναν εκατομμυριούχο. Σε μια σύγχυση των δύο προσώπων, μια ομάδα ανθρώπων βανδαλίζει το σπίτι του, ουρώντας μεταξύ άλλων στο αγαπημένο του χαλί. Ο Dude λοιπόν μαζί με τους δύο κολλητούς του και άφθονο White Russian, ξεκινάει μια «oδύσσεια» με σκοπό να αποζημιωθεί για το χαλί. Είναι αλήθεια πως το χαλί έδενε τον χώρο πολύ καλά…
Cult ατάκα: «The Dude abides» (The Dude-Jeff Bridges)
«Donnie Darko» (2001)
Έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από την κυκλοφορία του «Donnie Darko» και ακόμα δεν μπορούμε να εξηγήσουμε με σιγουριά τι γίνεται στην ταινία ή τι σημαίνει το τέλος της. Η ταινία «κατάφερε» να βγάλει μόλις πάνω από 7 εκατομμύρια στο box office, σήμερα όμως αποτελεί μια από τις πιο συζητημένες παραγωγές του σύγχρονου κινηματογράφου. Εκεί συστήθηκε για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό ο Jake Gyllenhaal, παίζοντας τον Donnie Darko, έναν έφηβο που καθοδηγείται μέσω οραμάτων από μια ανθρώπινη μορφή με στολή λαγού, αφότου επιβιώνει ένα περίεργο ατύχημα. Η μορφή του λαγού εμφανίζεται μέχρι και σήμερα στην ποπ κουλτούρα, η ταινία προβάλλεται ακόμα σε τοπικούς κινηματογράφους, ενώ σε πολλά φόρουμ ακόμη προσπαθούν να την αποκρυπτογραφήσουν. Όχι και άσχημα για 7 εκατομμύρια κέρδος.
Cult ατάκα: Gretchen -«You’re weird» (Jena Malone)
Donnie -«Sorry» (Jake Gyllenhaal)
Gretchen -«No, that was a compliment actually»
«The Rocky Horror Picture Show» (1975)
Στον ορισμό του τι είναι cult στον κινηματογράφο, το «The Rocky Horror Picture Show» θα έπρεπε να είναι το πρώτο πρώτο παράδειγμα. Ελάχιστο budget, ελάχιστα κέρδη, μέτριες κριτικές και σημάδια μιας ταινίας με προοπτικές που χάθηκε. Όλα αυτά μέχρι που ένα θέατρο στη Νέα Υόρκη ξεκίνησε συνεχείς μεταμεσονύχτιες προβολές με αυτό. Ξαφνικά τότε, πλήθη κόσμου συνέρρεαν βλέποντας το τη μια φορά μετά την άλλη, δημιουργώντας έτσι μια φανατική βάση οπαδών. Μέχρι και σήμερα η ιστορία ενός ζευγαριού που βρίσκεται απομονωμένο στην έπαυλη του Dr. Frank-N-Furter (Tim Curry), παίζεται σε κινηματογράφους, ανεβαίνει σε θέατρα και αναφέρεται σε δεκάδες ταινίες και σειρές (βλέπε «The Perks Of Being A Wallflower»).
Cult ατάκα: «So come up to the lab and see what’s on the slab. I see you shiver with antici….PATION» (Frank)
«Heathers» (1988)
Σε μια εποχή που το high school comedy drama μεσουρανούσε, με ταινίες όπως το «Breakfast Club» και το «Ferris Bueller’s Day Off» να κατακτούν τον κινηματογράφο, ήρθε το «Heathers» να πάρει μια κλασσική χιλιοειπωμένη ιστορία και να κάνει μια υπέροχη μαύρη κωμωδία. Η Veronica (Winona Ryder), έχει βρει τον εαυτό της ανάμεσα στις 3 Heathers, την σνόμπ παρέα του σχολείου. Ψάχνοντας απεγνωσμένα διαφυγή για να μην χαλάσει τη φήμη του καλού κοριτσιού που είχε, γνωρίζει τον JD (Christian Slater). Ο ψυχοπαθής JD επηρεάζει την Veronica και μαζί δημιουργούν ένα πλάνο, να δολοφονήσουν όλα τα «ψεύτικα» άτομα του σχολείου τους. Σύντομα όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονται έτσι όπως τα περιμένανε. Ο Christian Slater έγινε το αγαπημένο «κακό παιδί» του κινηματογράφου, ενώ η Winona με την κυνικότητα και τις ατάκες της έκανε το «Heathers» την τέλεια απάντηση στις τυποποιημένες ταινίες της εποχής.
Cult ατάκα: Veronica -«I just killed my best friend»
J.D -«And your worst enemy»
Veronica- «Same difference»
«Pulp Fiction» (1994)
Δεν νομίζω να υπάρχουν πολλές ταινίες, που να έχουν αγαπηθεί περισσότερο από το «Pulp Fiction». Η ταινία που έκανε θρύλο τον Quentin Tarantino έχει μονοπωλήσει την ποπ κουλτούρα όσο λίγες στην κινηματογραφική ιστορία, από τις ατάκες μέχρι και τα περίφημα «Tarantino soundtracks». Μπορεί, όταν βγήκε να απέσπασε πολύ καλές κριτικές, σε αντίθεση με άλλες cult ταινίες, απέκτησε όμως τόσο μεγάλο και παθιασμένο fan base που πλέον δεν «επιτρέπεται» να πεις πως δεν σου αρέσει. Αριστούργημα ή υπερτιμημένο; Θα έπρεπε να διδάσκεται σε σχολές κινηματογράφου ή ο ύμνος του ψεύτικου σινεφίλ; Όποια και να είναι η απάντηση σκηνές όπως ο χορός της Uma Thurman με τον John Travolta ή όλος ο χαρακτήρας του Sam Jackson θα μείνουν ανεξίτηλα.
Cult ατάκα: «Say what again. I dare you! I double dare you motherf*cker»- Jules (Samuel L. Jackson)
«Evil Dead» (1981)
Πέντε φίλοι πηγαίνουν σε ένα μικρό σπίτι στο δάσος, όπου χωρίς να το ξέρουν απελευθερώνουν δαιμονικά πνεύματα. Στο άκουσμα της πλοκής, η πρώτη λέξη που θα σου ρθει στο μυαλό είναι το κλισέ. Το «Evil Dead» όμως ήταν από τις ταινίες που το ξεκίνησαν αυτό, η οποία αντιγράφεται μέχρι και σήμερα. Ο νεαρός τότε Sam Raimi (Spider-Man Trilogy), παρατούσε τη σχολή του και με ένα μικροσκοπικό budget σκηνοθέτησε ένα από τα καλύτερα horror όλων των εποχών, κόντρα σε όλα τα cheesy θρίλερ της εποχής. Ο πρωταγωνιστής Ash (Bruce Campbell) μαζί με τον Raimi θα μας δίναν περίπου 10 χρόνια μετά, το «Army Of Darkness» αλλά και το sequel «Evil Dead 2» ολοκληρώνοντας έτσι το cult έπος τους.
Cult ατάκα: «Join US….»
«Fight Club» (1999)
Αυτή τη στιγμή σπάω τον πρώτο κανόνα του Fight Club αλλά δεν θα μπορούσα να μιλήσω για cult ταινίες χωρίς αυτό. Μπορεί η ταινία να μην δημιούργησε τόσο ντόρο, όταν πρωτοβγήκε, αλλά ακόμα και τώρα 20 χρόνια μετά προβάλλεται σε μεταμεσονύχτιες προβολές στις Η.Π.Α και όχι μόνο. Το «Fight Club» έδωσε τέτοιο νόημα στην έννοια plot twist, μέχρι που ένας άνθρωπος έκανε edit την ταινία και αφαίρεσε ψηφιακά τον χαρακτήρα του Brad Pitt μόνο και μόνο για να δει τον Edward Norton να μιλάει με τον εαυτό του.
Cult ατάκα: «The first rule of the Fight Club: You do not talk about the Fight Club »
«Eraserhead» (1977)
H πρώτη πρώτη ταινία του David Lynch δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτή τη λίστα. Όταν κυκλοφόρησε το «Eraserhead», ο κόσμος έλεγε (όχι άδικα) πως δεν έχει ξαναδημιουργηθεί τέτοια ταινία και ούτε πρόκειται, το κοινό που πήγε όντως να τη δει όμως ήταν ελάχιστο. Ακολουθούμε τον Henry Spencer (Jack Nance), έναν εργάτη, το παιδί του οποίου γεννιέται παραμορφωμένο. Η σουρεαλιστική πορεία εξέλιξης της ταινίας, σε συνδυασμό με σκηνές βγαλμένες από εφιάλτες ήταν η τέλεια είσοδος ενός σκηνοθέτη που θα επηρέαζε όσο λίγοι τον κινηματογράφο.
Cult ατάκα: «In Heaven everything is fine. In Heaven everything is fine. You’ve got your good things. And I’ve got mine.»
«The Room» (2003)
Και φτάνουμε στην επιτομή του cult. Το όνειρο ενός τρελού ή πραγματικά ιδιοφυή ανθρώπου που ήθελε να γίνει αστέρας του κινηματογράφου μας χάρισε την «χειρότερη ταινία όλων των εποχών». Ξεκίνησε ως δράμα, αλλά ήταν τόσο ξεκαρδιστικά απαίσιο που αμέσως απέκτησε κύματα οπαδών. Πλέον μετά και την κυκλοφορία του «The Disaster Artist», το «The Room» έχει γίνει το σύγχρονο «Rocky Horror Picture Show», μονοπωλώντας τις μεταμεσονύκτιες προβολές στην Αμερική. Μετά το «The Room» ο όρος τόσο κακό που είναι καλό απέκτησε καινούρια έννοια.
Cult ατάκα: «I did not hit her, it’s not true! It’s bullshit! I did not hit her! I did noooot! Oh hi Mark»
«The Princess Bride» (1987)
«Τρελές ιστορίες φαντασίας και έρωτα» μεταφράστηκε στα ελληνικά ο τίτλος και είναι άκρως αντιπροσωπευτικός. To «The Princess Bride» έχει δράση, κωμικά στοιχεία, φαντασία, ρομαντισμό και ένα από τα πιο υποτιμημένα cast που έχουμε δει (ναι μαζί με τον Andre the Giant). O Rob Reiner ήταν ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες των ’80s, με το «Princess Bride» να αποτελεί το μεγαλύτερο παράσημο του. Μπορεί να απέσπασε διθυράμβους όταν βγήκε, η φήμη του όμως μεγαλώνει ακόμη μέχρι σήμερα.
Cult ατάκα: «Hello. My name is Inigo Montoya. You killed my father. Prepare to die»
