Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Νέα Υόρκη, 1944. Πέντε νεαροί φοιτητές αποφασίζουν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπιζόταν η ποίηση και γενικότερα ο γραπτός λόγος μέχρι τότε και ιδρύουν αυτό που εμείς ξέρουμε σήμερα ως η «γενιά beat». Ο Allen Ginsberg, ο Jack Kerouac, ο William S. Burroughs, ο Lucien Carr και ο Herbert Huncke τόλμησαν να επαναπροσδιορίσουν τα όρια και τους κανόνες της «ακαδημαϊκής» λογοτεχνίας και να εναντιωθούν στα κανονιστικά αφηγηματικά πρότυπα που κυριαρχούσαν μέχρι τότε, απορρίπτοντας τον υλισμό που χαρακτήριζε το Αμερικανικό Όνειρο και υιοθετώντας μια ωμή εκμεταλλευτική προσέγγιση σχετικά με τους ανθρώπινους χαρακτήρες των έργων τους. Πολλά από τα έργα τους έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη με επιτυχία, ειδικά τα τελευταία χρόνια, όπου το ενδιαφέρον για τις ζωές και το έργο τους έχει αναζωπυρωθεί. Εδώ, λοιπόν, θα δούμε μια μικρή λίστα με ταινίες και ντοκιμαντέρ γύρω από αυτό το θέμα, για να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τις προσωπικότητες πίσω από το κίνημα.
Kill Your Darlings (2013)
Η συγκεκριμένη ταινία είναι βασισμένη στην πραγματική ιστορία της δολοφονίας που σημάδεψε τις ζωές των πρωτοστατών της γενιάς beat, όσο εκείνοι ήταν – στην πλειοψηφία τους – ακόμα φοιτητές. Ακολουθεί το νεαρό Allen Ginsberg και τις σχέσεις του αρχικά με τον Lucien Carr και ύστερα με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, καθώς και τις πρώτες του προσπάθειες στο χώρο της ποίησης. Η έμπνευση, ο ριψοκίνδυνος χαρακτήρας των ηρώων, οι παρορμητικές τους αποφάσεις που δικαιολογούνται από το νεαρό της ηλικίας τους και η επιθυμία διάλυσης των ορίων και των κανόνων είναι χαρακτηριστικά μιας coming of age ιστορίας, η οποία, όμως, διαχέεται και από σκοτεινότερους τόνους, όσο προχωράει η πλοκή. Με ένα εξαιρετικό καστ να πλαισιώνει το σενάριο, το Kill Your Darlings είναι από τις ωραιότερες ταινίες σχετικά με την ποίηση (και μία από τις αγαπημένες της αρθρογράφου), με πολλά στοιχεία που θυμίζουν το Dead Poets’ Society.
Howl (2010)
Το διασημότερο ποίημα του Allen Ginsberg και ταυτόχρονα ένα ορόσημο για τη γενιά beat είναι το Ουρλιαχτό. Εκδόθηκε το 1955 αλλά λόγω των τολμηρών του θεμάτων σχετικά με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και την ομοφυλοφιλία, έτυχε έντονων αντιδράσεων που οδήγησαν τον εκδότη του σε μια δικαστική διαμάχη με θέμα την απόσυρση του βιβλίου. Μέσα από τρεις διαφορετικές οπτικές, κατανοούμε τα πολλαπλά επίπεδα του ποιήματος αλλά και του τι συμβόλιζε ουσιαστικά αυτή η δίκη: την ικανότητα του νόμου να λογοκρίνει το έργο ενός καλλιτέχνη. Η ταινία χωρίζεται σε τρία μέρη, την απαγγελία του Ουρλιαχτού από τον Ginsberg το 1955, τη δίκη του εκδότη του σε σχέση με την έκδοση του ποιήματος αλλά και την εικονογράφηση του ποιήματος σε στυλ animation. Αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο εγχείρημα, καθώς περιγράφει τις διάφορες πτυχές του έργου και του καλλιτέχνη, χρησιμοποιώντας διαφορετικά μέσα.
Corso: The Last Beat (2009)
Ο Gregory Corso έγινε μέλος της ομάδας των beat αφότου αυτοί γνωρίστηκαν στη Νέα Υόρκη. Στενός φίλος του Allen Ginsberg, ήταν ο νεότερος του γκρουπ και μετά το θάνατο του Ginsberg, πολλοί τον αποκαλούσαν και «ο τελευταίος beat». Βασισμένος σε αυτή την προσωπικότητα αλλά και στο τεράστιο έργο του, το οποίο εκτιμήθηκε δεόντως μετά το θάνατο των άλλων ποιητών, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, ο ντοκιμαντερίστας Gustave Reininger ακολουθεί τον τελευταίο της γενιάς beat σε ένα ταξίδι στην Ευρώπη, από τη Γαλλία μέχρι και την Ελλάδα, ανασυνθέτοντας μαζί του στιγμές από τη ζωή και το έργο των συναδέλφων του. Είναι ένα ντοκιμαντέρ που έγινε σε δόσεις, με γυρίσματα που κράτησαν αρκετά χρόνια και ευρήματα που αποτυπώθηκαν κατευθείαν στην κάμερα, όπως η αναζήτηση της μητέρας του Corso, η οποία πίστευε ότι ήταν νεκρή.
Naked Lunch (1991)
Στο Naked Lunch ο Cronenberg χρησιμοποιεί το μυθιστόρημα του William S. Burroughs ως πρώτη ύλη για να δημιουργήσει έναν πραγματικό φόρο τιμής για τη γενιά beat. Με στοιχεία από τη βιογραφία του Burroughs, την εξερεύνηση των εξαρτήσεών του αλλά και την παρανοϊκή φαντασίωσή του σχετικά με ένα συγγραφέα που πυροβολεί κατά λάθος τη γυναίκα του, ο Cronenberg συνθέτει μία ξέφρενη αποτύπωση του τι σήμαινε η γραφή και η θεματολογία των beat ποιητών, με ρυθμούς που συναρπάζουν το κοινό και το συστήνουν σε μια νέα, αλλόκοτη και διασκεδαστική κινηματογραφική εμπειρία. Θα πρότεινα τη συγκεκριμένη ταινία σε όσους είχαν ήδη μια πρώτη επαφή με τα ποιήματα που καθόρισαν τη γενιά beat, καθώς μπορούν να διακρίνουν καλύτερα τα στοιχεία που έχουν γνωρίσει, χωρίς να τους φανεί ξένο το περιεχόμενο.
