Μιας και η πανδημία έχει δυστυχώς μετατρέψει τις μέρες που πηγαίναμε στις κινηματογραφικές αίθουσες σε μία νοσταλγική ανάμνηση με αποτέλεσμα να μην έχουμε νέες κυκλοφορίες, όπως κάθε σινεφίλ μέσα στην καραντίνα αποφάσισα να ξαναδώ ταινίες του παρελθόντος που μου είχαν αφήσει αρκετά καλή εντύπωση. Μία τέτοια ταινία είναι το ‘A Single Man’ του 2009, το οποίο είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Christopher Isherwood. Με αυτό το φιλμ ο διάσημος σχεδιαστής μόδας Tom Ford έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές. Ο Colin Firth, ο οποίος είχε προταθεί για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου με αυτή την ταινία, ηγείται ενός εξαιρετικού cast που περιλαμβάνει τους Julianne Moore, Nicholas Hoult και Matthew Goode. Πάμε να πούμε δύο λόγια για αυτό το διαμαντάκι που λέγεται ‘A Single Man’…
Η Πλοκή
Η ιστορία ξεκινά στην Αμερική του 1962, έναν μήνα μετά την Κρίση της Κούβας. Ο George Falconer (Firth), είναι ένας Άγγλος μεσήλικας που εργάζεται ως καθηγητής αγγλικών σε αμερικανικό κολλέγιο και μένει στο Los Angeles. Ο George ονειρεύεται πως συναντά το πτώμα του συντρόφου του, Jim (Goode), στον τόπο του του αυτοκινητιστικού δυστυχήματος που του κόστισε τη ζωή οκτώ μήνες πριν. Μετά από αυτή την τραγωδία, εκείνος έχει πέσει σε κατάθλιψη και έχει αυτοκτονικές τάσεις. Η Charley (Moore) είναι η μοναδική φίλη που έχει, μία γυναίκα μόνη που βρίσκεται στην ίδια ψυχολογική κατάσταση με εκείνον και ζει στο παρελθόν, αναπολώντας ένα εναλλακτικό σύμπαν όπου η σχέση της με τον George θα είχε μετατραπεί σε κάτι δυνατότερο. Εκείνος όμως δεν κάτι κάτι άλλο παρά να περιπλανιέται γνωρίζοντας ανθρώπους που του θυμίζουν τις χαρές της ζωής, σε μία οδύσσεια αναγέννησης.
Η Κριτική
Το ‘A Single Man’ είναι όπως λέω, μία ταινία εποχής για κάθε εποχή, καθώς μιλάει για θέματα διαχρονικά, για προβληματισμούς που έχει ο καθένας μας στη διάρκεια της ζωής του και καταστάσεις με τις οποίες μπορούμε εύκολα να ταυτιστούμε. Έτσι το φιλμ αυτό μιλάει για τις απαγορευμένες αγάπες, τη συντροφικότητα και για τον φόβο που μας κυριεύει. Ειδικά τον φόβο που έχουμε όταν σκεπτόμαστε πως μπορεί στο τέλος να βρεθούμε μόνοι, χωρίς κανέναν δίπλα μας όταν έρχεται ο θάνατος να μας χτυπήσει την πόρτα. Γιατί ποιος είναι ο σκοπός του ανθρώπου στο ταξίδι της ζωής; Να καταφέρει να γνωρίσει έστω ένα άτομο που θα καταφέρει να συνδεθεί μαζί του και να σχηματίσει έναν βαθύ δεσμό. Αυτός τελικά είναι ο αφηγηματικός πυρήνας του ‘Single Man’.
Ο Tom Ford καταφέρνει με μεγάλη ικανότητα να μεταφέρει την όλη θεματολογία στην οθόνη και αποδεικνύεται άξιος κινηματογραφικός αφηγητής. Ο δημιουργός φαίνεται πως μπορεί να χειριστεί αρκετά καλά τον φιλμικό χρόνο και χαρίζει στην ταινία απεριόριστη αισθητική. Σε συνεργασία με τον διευθυντή φωτογραφίας Eduard Grau, ο Ford φτιάχνει μία χρωματική παλέτα που βασίζεται αποκλειστικά στα συναισθήματα του George. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του φιλμ τα χρώματα είναι κυρίως ψυχρά με κάποιες χρυσές αποχρώσεις, συμβολίζοντας την κατάθλιψη του χαρακτήρα και το Los Angeles αντίστοιχα. Όταν όμως ο George συναντά κάποιους ανθρώπους, έρχεται σε επαφή με κάποια αντικείμενα ή ακόμη κι όταν βιώνει ένα flashback, τα χρώματα γίνονται απευθείας πιο ζωντανά και πολύ έντονα, πράγμα που συμβολίζει όμορφες αναμνήσεις και γενικότερα μικρές χαρές της ζωής κατά τον George.
Βλέποντας την ταινία, αρχικά σκέφτηκα πως ο τρόπος που έχει μονταριστεί δεν την βοηθά απαραίτητα, αφού το μοντάζ έμοιαζε λίγο χαοτικό σε μικρές απλές σκηνές όπου γίνεται διάλογος μεταξύ δύο ατόμων, με τα πλάνα να είναι αρκετά μικρής διαρκείας και τα cuts να γίνονται πολλές φορές σε λάθος σημείο. Γρήγορα όμως κατάλαβα ότι το μοντάζ σε αυτές τις σκηνές όπου ο George έρχεται σε επαφή με γνωστούς ή άγνωστους αντιστοιχεί στη δική μας συμπεριφορά όταν συναντάμε έναν άνθρωπο και τον παρατηρούμε αλλάζοντας συχνά την πορεία του βλέμματος, με την αλλαγή αυτή να είναι συχνότερη όταν υπάρχει ερωτικό ενδιαφέρον. Εκτός από το οπτικό κομμάτι, ο Ford χειρίζεται εξίσου καλά το ηχητικό και δεν ακολουθεί τη γνωστή τεχνική όπου η μουσική χρησιμοποιείται για να πει στον θεατή πως να νιώσει. Η μουσική υπάρχει όπου πρέπει να υπάρχει με τον σκηνοθέτη να μην την καταχράζεται και να χρησιμοποιεί πολλές φορές έναν μονάχα ήχο και τίποτε άλλο για να εκφράσει την ένταση της σκηνής και το συναίσθημα. Σε άλλους τομείς, σκηνικά και κοστούμια αποδίδουν κατάλληλα τη δεκαετία του ’60 και η μουσική επένδυση του Abel Korzeniowski προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο στη συνολική ατμόσφαιρα της ταινίας.
Βέβαια το ‘Single Man’ δεν θα μπορούσε να ήταν το ίδιο χωρίς τις ερμηνείες. Ο Colin Firth μαγνητίζει και δίνει εδώ μία ερμηνεία ζωής, αποδίδοντας εξαιρετικά έναν πολυεπίπεδο ρόλο με κάποια συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, καθώς μπορούμε να δούμε από ένα μόνο βλέμμα και χωρίς λέξη, πως ο χαρακτήρας επεξεργάζεται σιγά σιγά την απώλεια και πως τελικά φτάνει στο απόλυτο ξέσπασμα όπου φωνάζει δίχως να μπορεί να ακουστεί. Ο ηθοποιός είναι εξίσου εντυπωσιακός όταν περιβάλλεται από κόσμο, όταν δηλαδή βάζει μία μάσκα στον εαυτό του για να κρύψει τη θλίψη από τους άλλους και κάνει μάταιες προσπάθειες για να ευχαριστηθεί όσο μπορεί τη ζωή. Επίσης ο Firth έχει μεγάλη χημεία με την Julianne Moore, της οποίας ο χαρακτήρας λειτουργεί περισσότερο ως plot device για να προωθήσει το ψυχολογικό ταξίδι του ήρωα. Παρόλο όμως που η Moore βρίσκεται για λίγο στην ταινία, ο χρόνος αυτός είναι αρκετός για αφήσει το στίγμα της και να κάνει αισθητή την παρουσία της σε όλη τη διάρκεια. Η ηθοποιός είναι τέλεια ως μία γυναίκα που έχει χτυπηθεί από το παρελθόν και από τις λάθος επιλογές, έχει όμως μία διαφορά με τον George, αφού εκείνη ακόμα προσπαθεί να πιαστεί από κάπου και να ζήσει ευχάριστα όσο της απομένει, ενώ εκείνος είναι το ακριβώς αντίθετο. Το υπόλοιπο cast είναι ικανοποιητικό, με τους Matthew Goode και Nicholas Hoult να αποτελούν αξιόλογες προσθήκες, στους ρόλους των Jim και Kenny.
Το ‘A Single Man’ του Tom Ford είναι μία αρκετά ποιοτική ταινία που γενικά αφορά την ανθρώπινη υπόσταση και θίγει θέματα που προβληματίζουν τον καθένα μας στην πορεία του. Με άρτια σκηνοθεσία, δυνατές ερμηνείες και υψηλή αισθητική, το ‘A Single Man’ είναι μία πολύ όμορφη ταινία που σας συνιστώ ανεπιφύλακτα!
