Αν πρέπει να διαλέξει κανείς μία ψυχική διαταραχή για να πλέξει γύρω της μια ιστορία τρόμου, η Διασχιστική Διαταραχή Ταυτότητας (DID) αποτελεί αναμφίβολα μια από τις πιο πιθανές. Με πληθώρα αναφορών σε αίθουσες δικαστηρίων υποθέσεων, η DID έχει χρησιμοποιηθεί ως ελαφρυντικό εγκληματικών ενεργειών, κάποτε δικαιολογημένα, αλλά συνήθως καταχρηστικά, στα χέρια «έξυπνων» συνηγόρων υπεράσπισης. Το «δεν ήξερα τι έκανα» και το «δεν ήταν ο εαυτός του» γίνονται από φτηνές δικαιολογίες, είναι δυνατόν να μετατραπούν σε βάσιμη εξήγηση περιστατικών που ο κατηγορούμενος αδυνατεί να θυμηθεί ή πράξεων που δε συνάδουν με την προσωπικότητά του.
Ο σκηνοθέτης της «Έκτης Αίσθησης», M. Night Shyamalan τραβά την πραγματικότητα πέρα από το όριο της φαντασίας, και επινοεί, πάνω στην υπαρκτή αυτή διαταραχή, έναν χαρακτήρα με 23 ταυτότητες ή, αλλιώς, 23 χαρακτήρες σε ένα σώμα. Με ένα αξιόλογο, αν και όχι εξαιρετικό σενάριο, το «Split» θυμίζει επίπεδα δουλειάς που, κατά κοινή ομολογία, ο Shyamalan είχε καιρό να φτάσει, κι αυτό το καταφέρνει κυρίως χάρη στην ερμηνεία του James McAvoy. O αγαπημένος, ανέκαθεν ταλαντούχος Σκωτσέζος μοιάζει να έχει ξεφορτωθεί ακόμη και εκείνες τις λίγες λεπτομέρειες που, σε προηγούμενες ταινίες, τον εμπόδισαν να αγγίξει το «τέλειο», δίνοντας μια από τις πιο ελκυστικές και συνάμα τρομακτικές «παραστάσεις» της καριέρας του.
Ο εφιάλτης ξεκινά με τρεις μαθήτριες να πέφτουν θύματα απαγωγής, όταν ένας άγνωστος εξουδετερώνει τον πατέρα της μιας και στη συνέχεια τις ναρκώνει και τις μεταφέρει σε ένα υπόγειο, όπου σκοπεύει να τις κρατήσει αιχμάλωτες. Οι κοπέλες ανακαλύπτουν σύντομα ότι ο απαγωγέας, Dennis, συνεργάζεται με μια θεούσα μέσης ηλικίας (Patricia) και με τον Hedwig, ένα φοβισμένο 9χρονο που επιζητά την προσοχή των ενηλίκων και φοβάται την τιμωρία που θα επέλθει εάν τους παρακούσει.
Το γεγονός ότι τα τρία αυτά άτομα, καθώς και άλλα 20, κατοικούν στην πραγματικότητα στο σώμα του ίδιου ανθρώπου, μεταφράζεται σ’ έναν αντίπαλο που τα κορίτσια είναι σχεδόν αδύνατο να αντιμετωπίσουν, σ’ έναν αντίπαλο που η ίδια του η φύση τον οπλίζει με το πιο χρήσιμο ατού, το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Ένα από τα θύματα, η νεαρή Casey (Anya Taylor-Joy), ήσυχη και παρατηρητική, αντιλαμβάνεται και χειρίζεται καλύτερα την κατάσταση του Kevin (αυτό είναι το αληθινό του όνομα και όχι μια από τις επιπρόσθετες ταυτότητές του) προσπαθώντας να βρει μια διέξοδο, ενώ τα δικά της παιδικά χρόνια ξετυλίγονται κομμάτι-κομμάτι στην οθόνη, παράλληλα με τα πολλά πρόσωπα του πρωταγωνιστή. Θα καταφέρει να ξεφύγει, πριν το Τέρας («The Beast»), ένα νέο, αιμοβόρο πλάσμα με υπεράνθρωπη δύναμη, κάνει την εμφάνισή του ως η 24η και πιο επικίνδυνη προσωπικότητα απ’ όλες;
Σε σημεία, το «Split» είναι ενοχλητικά απρόσεκτο, όπως η πλειοψηφία των ταινιών του είδους του. Θα πιάσεις τον εαυτό σου να αναρωτιέται συχνά για ποιο λόγο συμβαίνουν ή δε συμβαίνουν πράγματα, γιατί φαινομενικά διορατικοί χαρακτήρες καθυστερούν σε αστείο βαθμό να δράσουν, πώς το προφανές περνά απαρατήρητο και έπειτα, ξαφνικά, η λύση παρουσιάζεται πιο εύκολη απ’ όσο θα έπρεπε να είναι. Αυτά τα λάθη, τα κλισέ, όλα εκείνα τέλος πάντων που θα περίμενες να έχουν εκτελεστεί πιο υπεύθυνα από έναν σκηνοθέτη με την πείρα του Shyamalan, είναι που εμποδίζουν την ταινία να εκτοξευθεί κατευθείαν σε μια άτυπη λίστα ψαγμένων horror/mystery/sci-fi…πες το όπως θέλεις. Και είναι κρίμα, γιατί το «Split» συνοδεύεται από διασκεδαστικό μαύρο χιούμορ, χαρακτηριστικές ατάκες κι ακόμη πιο χαρακτηριστικές εκφράσεις στο πρόσωπο του McAvoy, που θα ξαναέβλεπες ευχαρίστως, αν δε φοβόσουν ότι θα βαρεθείς αφάνταστα τις σκηνές που βαρέθηκες και την πρώτη φορά. Τώρα που το σκέφτομαι, ήταν τόσο καλές που ίσως το ξαναδείς έτσι κι αλλιώς.
Διχασμένος λοιπόν, ο James (Kevin. Εννοώ Patricia. Δηλαδή Hedwig, ή μήπως Barry ή…), διχασμένος/η θα βρεθείς, υποθέτω, κι εσύ ως προς την overall εντύπωση που σου άφησε η ταινία. Μην τη χάσεις πάντως, γιατί μπορεί να μην είναι ό,τι καλύτερο έχει γυρίσει ο Shyamalan, αλλά, ακόμη κι έτσι, είναι στα top 5 τουλάχιστον, ξεπερνά εκατοντάδες άλλα θρίλερ που πλήρωσες για να δεις, το soundtrack είναι σούπερ και ο ΜcAvoy θα σε κάνει να πετάξεις το σκουφί σου, το καπέλο σου, μη σου πω και το μπουφάν σου, όσο ψοφόκρυο κι αν έχει αυτόν τον «διαβολεμένο» Ιανουάριο!