Ο Stanley Donen, λίγο πριν κλείσει τα 95, πήγε στη «γειτονιά των αγγέλων», για να συναντήσει μερικούς ακόμη σημαντικούς σκηνοθέτες που έφυγαν το τελευταίο διάστημα, όπως ο Dusan Makavejev, ο Jonas Mekas, ο Bernardo Bertolucci και ο Nicolas Roeg.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε το 1924 στην Κολούμπια της νότιας Καρολίνας. Από παιδί αγαπούσε τον κινηματογράφο και παρακολουθούσε κυρίως γουέστερν, θρίλερ και κωμωδίες. Η ταινία, όμως, που τον σημάδεψε περισσότερο ήταν το «Flying Down to Rio» με τον Fred Astaire και την Ginger Rogers. Το 1940 θα συμμετάσχει ως χορευτής σε μια παραγωγή του Broadway, το μιούζικαλ «Pal Joey», με σκηνοθέτη τον George Abbott. Σ’ εκείνην την παράσταση πρωταγωνιστής ήταν ο Gene Kelly, με τον οποίο αργότερα έγραψαν ιστορία.
Η αρχή στον κινηματογράφο
Στο Hollywood ξεκίνησε το 1943 σαν χορογράφος σε γνωστά μιούζικαλ της εποχής, όπως «Cover Girl» του Charles Vidor, «Anchors Aweigh» του George Sidney, «Living in a Big Way» του Gregory La Cava, «Big City» του Norman Taurog κ.ά.
Το 1949, μετά την επιτυχία του «Take Me Out to the Ball Game», ο γνωστός παραγωγός Arthur Freed (βραβευμένος δις με Όσκαρ για το «An American in Paris» και το «Gigi»), έδωσε την ευκαιρία στον Stanley Donen και τον Gene Kelly να σκηνοθετήσουν μαζί την πρώτη τους ταινία, το «On the Town». Πρωταγωνιστές ήταν ο Gene Kelly με τον Frank Sinatra, όπως και στο «Take Me Out to the Ball Game». Η ταινία σημείωσε μεγάλη επιτυχία κι έλαβε το Όσκαρ Μουσικής για τους Roger Edens και Lennie Hayton.
Το 1951 θα συνεργαστεί με τον ήρωα τον παιδικών του χρόνων, τον Fred Astaire, στην ταινία «Royal Wedding» και την επόμενη χρονιά θα σκηνοθετήσει την Elizabeth Taylor στη ρομαντική κωμωδία «Love Is Better Than Ever».
Τραγουδώντας στη βροχή
Αδιαμφισβήτητα, χρονιά ορόσημο για την καριέρα του Donen αποτέλεσε το 1952, όταν σκηνοθέτησε μαζί με τον Gene Kelly ένα από τα κλασικότερα μιούζικαλ όλων των εποχών, το «Singin’ in the Rain». Η ταινία κέρδισε μία Χρυσή Σφαίρα (Καλύτερου Ηθοποιού για τον Donald O’Connor) και προτάθηκε μόνο για 2 Όσκαρ (Β’ Γυναικείου Ρόλου για την Jean Hagen και Μουσικής για τον Lennie Hayton), αλλά παραμένει μέχρι σήμερα αξεπέραστη.
Οι μεγάλες επιτυχίες
Οι επόμενες ταινίες του ήταν η κωμωδία «Fearless Fagan» με την Janet Leigh (η πρωταγωνίστρια του «Psycho») και το μιούζικαλ «Give a Girl a Break» με το ζευγάρι Marge και Gower Champion.
Το 1954 θα σκηνοθετήσει τη μεγάλη επιτυχία «Seven Brides for Seven Brothers», που προτάθηκε για 5 Όσκαρ και πήρε αυτό της Μουσικής. Η ταινία σάρωσε στα ταμεία κι ήταν η μεγάλη έκπληξη της εταιρείας παραγωγής MGM, που είχε επενδύσει σε δύο άλλα μιούζικαλ, το «Rose Marie» και το «Brigadoon».
Το 1954 γύρισε το μιούζικαλ «Deep in My Heart» με τους José Ferrer, και Merle Oberon και την επόμενη χρονιά συνεργάστηκε για τελευταία φορά με τον Gene Kelly, σκηνοθετώντας από κοινού την ταινία «It’s Always Fair Weather». Επίσης, τέλειωσε το μιούζικαλ «Kismet» που είχε ξεκινήσει ο Vincente Minnelli.
Το 1957 συνεργάστηκε με την Audrey Hepburn και τον Fred Astaire στη θρυλική πια ταινία «Funny Face». Η ταινία προτάθηκε για 4 Όσκαρ και διαγωνίσθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών, αλλά έχασε από το «Friendly Persuasion» του William Wyler.
Λίγο πριν ολοκληρώσει την ταινία, ο George Abbott του ζήτησε να συν-σκηνοθετήσουν για την Warner Brothers το «The Pajama Game» (από τη γνωστή θεατρική επιτυχία). Τους πρώτους ρόλους ανέλαβαν η Doris Day και ο John Raitt και τις χορογραφίες ο Bob Fosse. Θα επαναλάβουν τη συνεργασία τους και το 1958 στην ταινία «Damn Yankees».
Με την ταινία «Kiss Them for Me» ξεκίνησε και η συνεργασία του με τον πετυχημένο χολιγουντιανό σταρ Cary Grant. Ακολούθησαν η ρομαντική κομεντί «Indiscreet» με συμπρωταγωνίστρια την Ingrid Bergman, η κωμωδία «The Grass Is Greener» με συμπρωταγωνίστρια την Deborah Kerr και φυσικά το «Charade» με συμπρωταγωνίστρια την Audrey Hepburn. Για πολλούς αυτή είναι και η καλύτερη ταινία του Donen, ένα θαυμάσιο μίγμα κωμωδίας, ρομαντισμού, σασπένς και μυστηρίου ή όπως είπαν κάποιοι «η καλύτερη χιτσκοκική ταινία που ποτέ δε γύρισε ο Hitchcock».
Το 1960 θα γυρίσει δύο ταινίες με τον Yul Brynner, το «Surprise Package» και το «Once More, with Feeling!» και το 1966 θα συνεργαστεί με τον Gregory Peck και τη Sophia Loren σε ακόμη μία ταινία που θύμιζε Hitchcock, το «Arabesque».
Η τελευταία του δουλειά με την Audrey Hepburn ήταν η κωμωδία «Two for the Road», όπου έπαιζε και ο Albert Finney, που έφυγε πρόσφατα. Ακολούθησαν οι ταινίες «Bedazzled» και «Staircase».
Τα τελευταία χρόνια
Το 1974 θα μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το βιβλίο των παιδικών μας χρόνων, τον «Μικρό Πρίγκιπα» του Antoine de Saint-Exupéry. Ο οκτάχρονος Steven Warner επιλέχθηκε για τον ομώνυμο ρόλο, ενώ συμμετείχαν ο χορογράφος Bob Fosse κι ο γνωστός ηθοποιός (από τις ταινίες του Mel Brooks) Gene Wilder. Δυστυχώς, η ταινία ήταν μια παταγώδης εμπορική αποτυχία.
Το 1975 θα συνεργαστεί με τη Liza Minnelli στην κωμωδία «Lucky Lady» και τρία χρόνια αργότερα με τον George C. Scott στη σατιρική ταινία «Movie Movie».
Η πιο περίεργη στιγμή της φιλμογραφίας του, είναι η ταινία επιστημονικής φαντασίας «Saturn 3». Δυστυχώς, αν και έπαιζαν καλοί ηθοποιοί, όπως ο Kirk Douglas, ο Harvey Keitel και η Farrah Fawcett, η ταινία έλαβε πολύ κακές κριτικές και προτάθηκε για 3 Χρυσά Βατόμουρα.
Το κύκνειο άσμα της κινηματογραφικής καριέρας του Donen ήταν η ρομαντική κομεντί «Blame It on Rio», ριμέικ της ταινίας του Claude Berri «Un moment d’égarement», με τον Michael Caine και την Demi Moore.
Επίσης, το 1986 σκηνοθέτησε το βιντεοκλίπ του τραγουδιού «Dancing on the Ceiling» του Lionel Richie και το 1999 γύρισε μια τηλεταινία με τον Steven Weber και τη Laura Linney, το «Love Letters».
Δυστυχώς, δεν προτάθηκε ποτέ για Όσκαρ, εκτός από ένα τιμητικό που του έδωσε η Ακαδημία το 1998 για το σύνολο της προσφοράς του. Συμμετείχε μία φορά στο Φεστιβάλ Καννών και μία στο Φεστιβάλ Βερολίνου, ενώ το 2004 έλαβε τον Χρυσό Λέοντα Καριέρας στο Φεστιβάλ Βενετίας. Από το 1953 μέχρι το 1968 προτάθηκε 5 φορές για το Βραβείο DGA (Σκηνοθετών), χωρίς ωστόσο καμία νίκη.
Παντρεύτηκε πέντε φορές: τη χορεύτρια Jeanne Coyne (αργότερα παντρεύτηκε τον Gene Kelly), την ηθοποιό Marion Marshall (έφυγε πριν έξι μήνες), την κοντέσα Adelle O’Connor Beatty, την ηθοποιό Yvette Mimieux και την Pamela Braden. Η τελευταία σύντροφος της ζωής του ήταν η γνωστή ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος Elaine May. Ο Stanley Donen έφυγε στις 21 Φεβρουαρίου 2019.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Silverman, S. M. (1996). Dancing on the Ceiling: Stanley Donen and His Movies. Knopf: New York
- Wakeman, J. (1988). World Film Directors, Volume 2. The H. W. Wilson Company: New York
- Casper, J. A. (1983). Stanley Donen. Scarecrow Press: USA
- Feeney, M. (2009), Like his films, Donen exudes style and wit. Ανακτήθηκε από http://archive.boston.com/ae/movies/articles/2009/10/04/stanley_donen_visits_town_this_week_during_a_retrospecretrospective_at_harvard_film_archive/?page=3. (τελευταία πρόσβαση 4.10. 2009).
