[punica-dropcap]Ε[/punica-dropcap]ίναι γεγονός πως τα θρησκευτικά πιστεύω αντιμετωπίζονται πάντοτε με μεγάλη ευαισθησία και τις περισσότερες φορές η κριτική σε αυτά αποσιωπείται, επειδή πολλοί πιστοί θεωρούν πως αυτό τους πληγώνει συναισθηματικά.
Αυτό όμως, δεν εμπόδισε – τις τελευταίες κυρίως δεκαετίες – να κυκλοφορήσουν διάφορα βιβλία επιστημόνων και φιλοσόφων, τα οποία ασκούσαν δριμεία κριτική στα θρησκευτικά πιστεύω και στις αξίες τις οποίες προασπίζονται. Παρά το γεγονός πως έθιξαν με σκληρό και με ειρωνικό εν ολίγοις τρόπο τη θρησκευτική πίστη, κυκλοφόρησαν σε χιλιάδες αντίτυπα και απέκτησαν φανατικούς αναγνώστες παγκοσμίως, κάνοντάς τα best seller. Οι τέσσερεις αυτοί διανοητές, γνωστοί ως «The four horsemen» (οι καβαλάρηδες του σύγχρονου αθεϊσμού), είναι ο Richard Dawkins, ο Sam Harris, ο Daniel Dennett και ο Christopher Hitchens. Νομίζω πως το «The God Delusion» του Richard Dawkins, είναι ένα βιβλίο που το γνωρίζουν πάρα πολλοί, ίσως το χαρακτηριστικότερο του συγκεκριμένου κινήματος, και άλλαξε άρδην τον τρόπο που πάρα πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη θρησκεία, αλλά και τον τρόπο που αυτή συνδέεται με την ηθική του ανθρώπου.
Ο Dawkins αναλύει μοναδικά το γιατί δε χρειάζεται απαραίτητα κάποιος τη θρησκευτική πίστη για να είναι ηθικός, όσο και διάφορες ρατσιστικές συμπεριφορές που υιοθετούν οι σημαντικότερες θρησκείες ενάντια σε μειονότητες ανθρώπων (πχ, ομοφυλόφιλοι, ανύπανδρες μητέρες, γυναίκες που επιθυμούν να προχωρήσουν σε έκτρωση κτλ).
Αναμφίβολα, και οι τέσσερεις είναι σπουδαίοι διανοητές (ειδικά ο σπουδαίος Christopher Hitchens, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2011, από καρκίνο του οισοφάγου), ο οποίος στο μεγαλειώδες έργο του «God is not great» κάνει έναν σχολαστικό έλεγχο επάνω στα κυριότερα διδάγματα των θρησκευτικών πιστεύω, αναλύει την ακρίβεια και το περιεχόμενο των ιερών κειμένων των θρησκειών και την αρνητική επίδρασή τους στην κοινωνία. Ο Richard Dawkins, ως βιολόγος, προσεγγίζει τη θρησκεία με τρόπο περισσότερο επιστημονικό, ενώ ο Harris και ο Dennett, προσεγγίζουν τη θρησκευτική πίστη με έναν πιο φιλοσοφικό και σκεπτικιστικό τρόπο. Σίγουρα όμως, οι απόψεις και των τεσσάρων είναι ιδιαίτερα μελετημένες και παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον.
Σίγουρα, κανένα βιβλίο δεν επιθυμεί να εξαναγκάσει κάποιον άνθρωπο να απαρνηθεί εντελώς τη θρησκευτική πίστη. Επιθυμεί απλώς να υποβάλλει τον αναγνώστη σε μία βαθύτερη σκέψη, στο να σκεφτεί τον πραγματικό λόγο που ασπάζεται το συγκεκριμένο θρησκευτικό πιστεύω, αλλά και την άποψη της επιστήμης για αυτή τη στάση ζωής. Τα συγκεκριμένα βιβλία απλώς επιθυμούν να καταστήσουν σαφές το δικαίωμα του εκάστοτε ανθρώπου να ασκεί απρόσκοπτα κριτική σε ένα θρησκευτικό πιστεύω, χωρίς να αισθάνεται φόβο και ενοχές.
Εξίσου σπουδαία έργα, θεωρώ πως είναι το «Letter to a Christian nation» του Sam Harris, στο οποίο ο γνωστός νευρολόγος και φιλόσοφος, ασκεί κριτική σε θεμελιώδη πιστεύω του χριστιανισμού και τον συγκρίνει παράλληλα με άλλες ανατολικές θρησκείες, όπως με τον βουδισμό και τον ινδουισμό.
Σίγουρα, αξίζει τον κόπο κάποιος να ασχοληθεί και να διαβάσει κάποιο βιβλίο τους. Είναι βέβαιο ότι θα του οξύνει την κριτική σκέψη και θα τον βοηθήσει να δει ένα τόσο ακανθώδες και λεπτό θέμα διαφορετικά.
*Σ.τ.Ε.: Τα βιβλία που αναφέρονται στο κείμενο έχουν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά με τους εξής τίτλους:
Η περί του Θεού αυταπάτη (The God Delusion, 2006) – Ρίτσαρντ Ντόκινς
Ο Θεός δεν είναι μεγάλος (God is not Great, 2007) – Κρίστοφερ Χίτσενς
Επιστολή προς ένα χριστιανικό έθνος (Letter to a Christian nation, 2006) – Σαμ Χάρρις
