Ο λόγος πάντα για τα ευρέως γνωστά ως social media, όρος που μπήκε στη ζωή μας από την πόρτα των τεχνολογικών εξελίξεων. Η συντριπτική πλειοψηφία των νέων τα εγκωμιάζει, η συντριπτική πλειονότητα των μεσηλίκων τα στηλιτεύει. Που βρίσκεται η αλήθεια; Κάπου στη μέση των δύο απόψεων, ή μήπως η ζυγαριά γέρνει προς τη μία πλευρά;
Ζούμε σε μια εποχή όπου η τεχνολογία καλπάζει, τα επιτεύγματά της έχουν αναμφίβολα παρεισφρήσει σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η επικοινωνία μας με άλλες χώρες επιτυγχάνεται με το απλούστατο πάτημα ενός κουμπιού, με μοναδική προϋπόθεση τη σύνδεση στο Ίντερνετ. Ποιος θα το φανταζόταν ότι θα μπορούσαμε να βρισκόμαστε στην Ελλάδα και να μαθαίνουμε σε δευτερόλεπτα τα τελευταία πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της Αμερικής; Ποιον θα πιστεύαμε 50 χρόνια πριν αν μας έλεγε ότι μπορούμε να δούμε το πρόσωπο των αγαπημένων μας από την άνεση του σπιτιού μας, ευρισκόμενοι σε άλλη πόλη, χώρα, ήπειρο;
Ο κατάλογος της προσφοράς των μέσων μαζικής επικοινωνίας δεν τελειώνει εδώ. Μία ανάρτηση στο Facebook με σκοπό την ευαισθητοποίηση έχει τη δύναμη να πυροδοτήσει χιλιάδες, εκατομμύρια άλλες. Φανταστείτε τη δύναμη της διάδοσης μιας εικόνας ενός χαμένου ή εγκαταλελειμμένου ζώου. Φιλοζωικές και ιδιώτες μπορούν σε κλάσματα δευτερολέπτου να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους σε μια είδηση που, υπό άλλες συνθήκες, χωρίς τη δύναμη της ηλεκτρονικής φωτογραφίας, δεν θα έφτανε παρά μέχρι τη
γειτονιά του συμβάντος. Με τη διάδοση, ακόμα, κειμένων και εικόνων για θέματα όπως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, οι φυλετικές διακρίσεις, οι πολιτικές αυθαιρεσίες, η σεξουαλική κακοποίηση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν όλα τα εχέγγυα για να μετατραπούν σε αρωγό της παγκόσμιας ευαισθητοποίησης.
Σε αυτό το σημείο όμως δεν μπορούμε να αποσιωπήσουμε τις φωνές των αντιφρονούντων. Είναι γεγονός τα social media γίνονται, όχι λίγες φορές, μέσο προβολής ενός πλασματικού κόσμου, πυροδοτώντας μυριάδες ψυχολογικά προβλήματα κυρίως στις νέες γενεές. Ιδιαίτερα οι νέοι νιώθουν την ανάγκη να προβάλλουν την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους, αποκρύπτοντας μεγάλο μέρος της αλήθειας, στην προσπάθεια να γίνουν αρεστοί. Προσθέτουν φίλτρα στο πρόσωπό τους, διορθώνουν μικρές ατέλειες στο σώμα, αναρτούν φωτογραφίες προκλητικές θηρεύοντας like, με την ψευδαίσθηση ότι έτσι –και μόνο έτσι- θα επιβεβαιωθούν. Θεωρούν αδυναμία την προβολή των ανησυχιών τους,
ψυχολογικών-κοινωνικών-πολιτικών, με την ιδέα ότι λίγοι είναι αυτοί που θα ενδιαφερθούν και ότι δεν εξυπηρετείται η δημοτικότητά τους. Έτσι δημιουργείται μία φενάκη, οι νέοι εγκλωβίζονται στα ίδια τους τα δίχτυα και θεωρούν ως μοναδικό μέσο κοινωνικής καταξίωσης τη διόγκωση της φήμης τους με κάθε μέσο.
Αξίζει ακόμα να αναφερθούμε στην αποξένωση που προκαλείται μέσω των πολυσυζητημένων αυτών social media. Η αλλοτρίωση αυτή είναι φαινομενικά παράδοξη, εφόσον ο σκοπός των μέσων θεωρείται η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία.
Αντικαθίσταται όμως μία -δια ζώσης- συνάντηση, μια βόλτα, ένα άγγιγμα, από μια παγερή οθόνη με μηνύματα να αναπηδούν σε μορφή ειδοποίησης; Μπορούν τα εικονίδια να αντικαταστήσουν τους μορφασμούς, τα δάκρυα, το γέλιο, τον ενθουσιασμό και την ένταση που ζωγραφίζονται στο ανθρώπινο πρόσωπο; Η απάντηση είναι αρνητική και αυτό είναι μάλλον κάτι δυσάρεστο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευνοούν την απόκρυψη των συναισθημάτων πίσω από την οθόνη, γι’ αυτό και οι άνθρωποι κλείνονται στον εαυτό τους και η επικοινωνία παραμένει επιδερμική. Οι νέοι προσκολλώνται στο φαίνεσθαι και καταπίνουν τις ανησυχίες τους στο βωμό των εντυπώσεων.
Συνοψίζοντας, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όταν χρησιμοποιούνται λελογισμένα, καθιστούν την ευαισθητοποίηση και την επικοινωνία μία απτή πραγματικότητα που δεν γνωρίζει σύνορα. Θα ήταν όμως μεγάλο ατόπημα να αγνοήσουμε τις φωνές που εφιστούν την προσοχή στον κίνδυνο της αλλοτρίωσης.
