Η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ΔΑΦ ή αυτισμός) είναι μια δια βίου νευροαναπτυξιακή διαταραχή, με συχνότητα εμφάνισης ~1,5–2% η οποία χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από επαναλαμβανόμενες και περιορισμένες συμπεριφορές.
Το Ερωτηματολόγιο Κοινωνικής Επικοινωνίας είναι ένα σύντομο ερωτηματολόγιο 40 ερωτήσεων οι οποίες απαντώνται με ναι ή όχι. Το ερωτηματολόγιο χρησιμοποιείται για τη ανίχνευση της ΔΑΦ σε άτομα ηλικίας 4 ετών και άνω και αξιολογεί την κοινωνική επικοινωνία, τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και τα περιορισμένα ενδιαφέροντα, εστιάζοντας σε συμπεριφορές οι οποίες χαρακτηρίζουν τη ΔΑΦ. Το ερωτηματολόγιο μπορεί να συμπληρωθεί από έναν γονέα ή από έναν φροντιστή σε περίπου 10 λεπτά. Το Ερωτηματολόγιο Κοινωνικής Επικοινωνίας δεν είναι διαγνωστικό εργαλείο. Οι συνολικές βαθμολογίες κυμαίνονται από 0 έως 39, με τις υψηλότερες βαθμολογίες να υποδεικνύουν περισσότερες δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία.
Το Ερωτηματολόγιο Κοινωνικής Επικοινωνίας χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό ατόμων τα οποία μπορούν να επωφεληθούν από μια πλήρη διαγνωστική αξιολόγηση της ΔΑΦ.
Οι βαθμολογίες πάνω από το όριο δείχνουν ότι δικαιολογείται μια πλήρης αξιολόγηση (για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας το ADI-R και το ADOS). Μπορεί να είναι δυνατή η χρήση αυτού του ερωτηματολογίου για τη σύγκριση των συνολικών επιπέδων της συμπτωματολογίας της ΔΑΦ σε διαφορετικά δείγματα ή/και σε βάθος χρόνου.
Τα ερωτήματα προήλθαν από το ADI-R το οποίο θεωρείται το «χρυσό ερωτηματολόγιο» για την αξιολόγηση του αναπτυξιακού ιστορικού το οποίο σχετίζεται με τον αυτισμό.
- του τομέα της αμοιβαίας κοινωνικής αλληλεπίδρασης (π.χ., Έχει συγκεκριμένους φίλους ή καλύτερό του φίλο;)
- του τομέα της επικοινωνίας (π.χ., Μπορείς να κάνεις μια «συζήτηση» μαζί του/της που να περιλαμβάνει την εναλλαγή ή την ανάπτυξη σε αυτά που έχετε πει;), &
- του τομέα των περιορισμένων, επαναλαμβανόμενων και στερεότυπων μοτίβων της συμπεριφοράς (π.χ., Έχει ποτέ φανεί να ενδιαφέρεται περισσότερο για μέρη ενός παιχνιδιού ή ενός αντικειμένου [π.χ., περιστροφή των τροχών ενός αυτοκινήτου], αντί να χρησιμοποιεί το αντικείμενο όπως αναμένεται;).
Η Ελληνική Έκδοση του Ερωτηματολογίου Κοινωνικής Επικοινωνίας
Οι Karaminis και Stavrakaki (2022) εξέτασαν τις ψυχομετρικές ιδιότητες της πρόσφατα αναπτυγμένης ελληνικής έκδοσης του Ερωτηματολογίου Κοινωνικής Επικοινωνίας. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τις απαντήσεις των γονέων 311 παιδιών (με μέση ηλικία τα 7,54 έτη, τυπική απόκλιση = 1,92 έτη), εκ των οποίων 122 είχαν τη διάγνωση της ΔΑΦ (93 αγόρια και 29 κορίτσια) και 189 ήταν παιδιά με τυπική ανάπτυξη (104 αγόρια και 85 κορίτσια).
Η ανάλυση έδειξε ότι η ελληνική έκδοση του Ερωτηματολογίου Κοινωνικής Επικοινωνίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαφοροποίηση των παιδιών με ΔΑΦ από τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά στις αρχικές αξιολογήσεις σε κλινικά και ερευνητικά περιβάλλοντα.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης έχουν εφαρμογές για τους κλινικούς, τους ειδικούς παιδαγωγούς και τους ερευνητές οι οποίοι εργάζονται με ελληνόφωνα άτομα με ΔΑΦ και, ευρύτερα, για τη διαπολιτισμική έρευνα στον αυτισμό.
Βιβλιογραφία
Karaminis, T., & Stavrakaki, S. (2022). The psychometric properties of the Greek version of the Social Communication Questionnaire. Autism research: official journal of the International Society for Autism Research, 15(9), 1768–1780. https://doi.org/10.1002/aur.2790
Rutter, M., Bailey, A., & Lord, C. (2003). The Social Communication Questionnaire. Western Psychological Services
