Η ιστορία του αερόστατου ξεκινά από το γεγονός ότι είναι μια πτητική συσκευή, η οποία έχει τη δυνατότητα να αιωρείται στον αέρα σύμφωνα με την τεχνολογική εξέλιξη της αεροστατικής. Εφευρέθηκε στη Γαλλία το 1783 και αποτελεί ένα σημαντικό επίτευγμα που ευνόησε τις ανακαλύψεις για την κατάκτηση του αέρα (π.χ. εφεύρεση του αεροπλάνου).
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του αερόστατου έγκειται στο ότι είναι ένα αντικείμενο πολύ ελαφρύ με αρκετά μεγάλη μάζα σε σχέση με το βάρος και αυτό το γεγονός το διευκολύνει να παραμείνει μόνιμα στην αιώρηση.Η ανακάλυψη του αερόστατου βασίστηκε στο γεγονός ότι το ξύλο επιπλέει μόνιμα στο νερό. Οπότε για να ισχύει η αιώρηση της μηχανής πάνω από τη γη πρέπει να εφευρεθεί ένα αέριο που να είναι ελαφρύτερο από τον αέρα. Το αέριο αυτό που εφευρέθηκε για την κατάκτηση του αέρα ήταν το υδρογόνο.
Με την χρήση τπυ υδρογόνου και την επιστημονική ακρίβεια της μηχανικής προέκυψε τπ αερόστατο, το μηχάνημα δηλαδή που λειτουργεί με αέριο και αντιστέκεται κατά την κίνησή του στην στατικότητα των ανέμων αλλά και στην ακινησία της βαρύτητας.
Τα είδη των αερόστατων που εφευρέθηκαν είναι: 1) Τα προσδεμένα αερόστατα, 2) Τα ελεύθερα αερόστατα, 3) Τα αερόπλοια. Τα προσδεμένα αερόστατα κατά την αιώρηση τους στον αέρα είναι δεμένα με σχοινί στο έδαφος, γιατί δεν έχουν την δυνατότητα να κινηθούν ελεύθερα στον αέρα. Τα ελεύθερα αερόστατα αιωρούνται με τη χρήση αερίων, τα οποία βοηθούν στην ελεύθερη κίνηση του αερόστατου στον αέρα με αποτέλεσμα να κινείται. Τα αερόπλοια είναι αερόστατα που καθίστανται πτητικά μέσα, τα οποία κινούνται με μεγαλύτερη ακρίβεια στον αέρα, γιατί διαθέτουν μηχανή και σύστημα διεύθυνσης.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως τα αερόστατα διαιρούνται σε διάφορους τύπους. Ένας από αυτούς είναι τα αερόστατα θερμού αέρα, ο οποίος είναι ένα μείγμα υδρογόνου και ηλίου που τα βοηθά να κινούνται.
Τα μέρη όμως ενός αερόστατου είναι τα εξής: 1) το μπαλόνι, 2) οι ραφές, 3) επιστρώσεις, 4) βαλβίδα διαρροής, 5) το καλάθι, 6) καυστήρας, 7)δεξαμενές καυσίμων, 8) όργανα (π.χ. υψόμετρο και βάριο).
Βέβαια η αρχή λειτουργίας τόσο του αερόστατου τόσο κατά την άνοδο όσο και κατά την κάθοδο είναι η ρύθμιση του αέρα. Για να επιτευχθεί γενικά η άνωση πρέπει το αέριο να είναι θερμό κι αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός ειδικού καυστήρα.
Η αρχή λειτουργίας του αερόστατου βασίζεται στην ακόλουθη αρχή (η οποία βασίστηκε σε μια άλλη αρχή, στην αρχή του Αρχιμήδη):«Σε κάθε σώμα που βρίσκεται μέσα σ’ ένα αέριο εφαρμόζεται η δύναμη της άνωσης ίση με το βάρος του αερίου που εκτοπίζεται από το σώμα».
Σήμερα τα αερόστατα συνεχίζουν να είναι μέσο αναψυχής και θαυμασμού που προκαλεί το «πέταγμα» και η ανύψωσή τους στην ατμόσφαιρα. Η ιστορία του αερόστατου στις μέρες μας ενυπάρχει στην μακρινή Καππαδοκία, όπου τα αερόστατα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του προορισμού της. Συγκεκριμένα, αερόστατα που λειτουργούν με θερμό αέρα, απογειώνονται νωρίς το πρωί για να περιηγηθούν οι επισκέπτες στον ουρανό και να δουν τις παγκοσμίου φήμης Καμινάδες των Νεραϊδών από ύψος 800 μέτρων.
Φυσικά τα αερόστατα δεν ήταν μια ιστορική ανακάλυψη μόνο για την παρατήρηση από ψηλά, αλλά αποδείχθηκαν επίσης εξαιρετικά πολύτιμα για την επιστήμη. Κατά την πρόοδο δηλαδή της επιστήμης του καιρού από το 1900 και μετά σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η εντατική εξερεύνηση του ανώτερου αέρα από ελεύθερα αερόστατα, που διέθεταν όργανα, τα οποία ανήλθαν σε ύψος 30 χιλιομέτρων.
Τέλος το πρώτο αερόστατο ονομάστηκε «μονγολφιέρα» και εφευρέθηκε από τους αδελφούς Montgolfier, το 1782. Οι αδελφοί έκαναν την πρώτη δημόσια επίδειξη της εφεύρεσής τους στις 4 Ιουνίου 1783, στην αγορά του Αννονέ.
Πηγή
A.V. Team. (2024). Σαν σήμερα: Η πρώτη επιτυχημένη πτήση αερόστατου θερμού αέρααπό τα αδέλφια Montgolfier. Ανακτήθηκε από https://www.athensvoice.gr/epikairotita/diethni/852878/san-simera-4-iouniou-i-proti-epituhimeni-ptisi-me-aerostato/. (τελευταία πρόσβαση 16-6-2025)
