Το παρόν άρθρο εστιάζει στη νοημοσύνη και τη λήψη αποφάσεων στην εφηβεία. Ποιος είναι ο ρόλος της νοημοσύνης στη λήψη αποφάσεων στην εφηβική ηλικία; Στην εφηβική ηλικία, κάποια παιδιά ξεκινούν να συμπεριφέρονται επικίνδυνα. Αυτές οι συμπεριφορές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη χρήση ουσιών, την κατανάλωση αλκοόλ, την επικίνδυνη οδήγηση, τη σχολική βία, τους τσακωμούς, το κάπνισμα ή το σεξ χωρίς προφυλάξεις. Αυτές οι συμπεριφορές συσχετίζονται με τον δείκτη νοημοσύνης του ατόμου; Δηλαδή, ένα άτομο με υψηλό IQ και ένα άτομο με χαμηλό ΙQ, θα λάβουν τις ίδιες αποφάσεις για αυτές τις συμπεριφορές ή όχι;
Στο παρόν άρθρο, θα παρουσιαστούν ο ερευνητικός σκοπός και τα ερευνητικά ευρήματα μίας διαχρονικής έρευνας στο Ηνωμένο Βασίλειο που εξέτασε τη λήψη αποφάσεων σε σχέση με το IQ έφηβων ατόμων.
Η Flouri και οι συνεργάτες της (2019) διερεύνησαν τον ρόλο της νοημοσύνης στη λήψη αποφάσεων στην εφηβεία (11 έτη της ζωής). Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν 12,514 παιδιά από το Ηνωμένο Βασίλειο και ακολούθησαν αυτά τα παιδιά στην ηλικία των 3, 5, 7 και 11 ετών. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εξέτασαν εάν η λήψη αποφάσεων στην εφηβεία (ηλικία 11 ετών) συσχετίστηκε με την ανάπτυξη της νοημοσύνης στην παιδική ηλικία, δηλαδή από την ηλικία των 3 ετών έως την ηλικία των 11 ετών. Η λήψη αποφάσεων μετρήθηκε με το Cambridge Gambling Task, μία δοκιμασία που παρουσιάζεται λεπτομερώς παρακάτω.
Στη δοκιμασία Cambridge Gambling Task παρουσιάζονται στον συμμετέχοντα/στη συμμετέχουσα μία σειρά από δέκα πλαίσια στο επάνω μέρος της οθόνης: μερικά είναι κόκκινα και άλλα είναι μπλε (όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα).Η αναλογία των κόκκινων και μπλε πλαισίων ποικίλλει μεταξύ των σταδίων, αλλά υπάρχει πάντα ένα πλαίσιο που περιέχει ένα κίτρινο διακριτικό. Οι συμμετέχοντες πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα κουμπιά «Κόκκινο» και «Μπλε» στο κάτω μέρος της οθόνης για να επιλέξουν το χρώμα του πλαισίου στο οποίο πιστεύουν ότι είναι κρυμμένο το κίτρινο διακριτικό.
Στο στάδιο της αξιολόγησης, οι συμμετέχοντες ξεκινούν με 100 βαθμούς. Κατόπιν, επιλέγουν ένα ποσοστό αυτών των πόντων για να στοιχηματίσουν την απόφασή τους.Ένας κύκλος στο κέντρο της οθόνης εμφανίζει την τρέχουσα τιμή στοιχήματος. Αυτή η τιμή είτε θα αυξηθεί είτε θα μειωθεί σταδιακά. Οι συμμετέχοντες πατούν αυτό το κουμπί όταν δείχνει την αναλογία του σκορ που θα ήθελαν να στοιχηματίσουν.Αυτοί οι πόντοι είτε θα προστεθούν είτε θα αφαιρεθούν στη συνολική βαθμολογία τους, ανάλογα με την απόφασή τους και πού είναι πραγματικά κρυμμένο το διακριτικό (όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα).
Όσο υψηλότερος ήταν ο δείκτης νοημοσύνης των εφήβων τόσο καλύτερη ήταν η προσαρμογή τους στον κίνδυνο και τόσο καλύτερη ήταν η ποιότητα της λήψης αποφάσεων και στα δύο φύλα. Αυτό το εύρημα δείχνει ότι υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ της νοημοσύνης και της προσαρμογής της συμπεριφοράς για την αποφυγή κινδύνου στην εφηβεία.
Η συσχέτιση του δείκτη νοημοσύνης με την ποιότητα λήψης αποφάσεων δείχνει ότι οι έφηβοι με υψηλότερο IQ ήταν πιθανότερο από τους εφήβους με χαμηλότερο IQ να κάνουν τις βέλτιστες επιλογές τις περισσότερες φορές.
Συμπεράσματα
Τα ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι τα παιδιά που είναι αναποτελεσματικά και άκαμπτα στη λήψη αποφάσεων στην εφηβεία έχουν γνωστικές δυσκολίες σε σχέση με τους συνομηλίκους τους.
Τα ευρήματα δείχνουν επίσης ότι στα κορίτσια, μία αύξηση της νοημοσύνης τους συσχετίστηκε θετικά με τη συμπεριφορά προσαρμογής στον κίνδυνο.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η νοημοσύνη δεν μπορεί να καθορίσει εάν ένα παιδί 11 ετών θα είναι, γενικά, περισσότερο (ή λιγότερο) επιρρεπές στον κίνδυνο ή ότι δε θα του αρέσουν καθόλου οι καθυστερήσεις, τουλάχιστον όπως αυτά τα χαρακτηριστικά αξιολογήθηκαν με τη δοκιμασία των τυχερών παιχνιδιών (Cambridge Gambling Task).
Αντίθετα, το IQ μπορεί να προβλέψει την αποτελεσματική και ευέλικτη λήψη αποφάσεων στην πρώιμη εφηβεία (11 έτη), όπου η προσέγγιση ενός ατόμου για τη λήψη αποφάσεων μπορεί να καθορίσει τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σε πολλούς τομείς της ζωής του.
Βιβλιογραφία
Flouri, E., Moulton, V., & Ploubidis, G. B. (2019). The role of intelligence in decision-making in early adolescence. The British Journal of Developmental Psychology, 37(1), 101-111. https://doi.org/10.1111/bjdp.12261
Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/
