Κρυμμένο βαθιά μέσα στα δάση της Λατινικής Αμερικής και στις όχθες του ποταμού Ορενόκου, βρίσκεται το δάσος των Tepui. Δάσος για το οποίο ο Κολόμβος θα πει: «Βρήκα επιτέλους τον παράδεισο! Τόσο γλυκά νερά δίπλα στο αλμυρό της θάλασσας δεν υπάρχουν πουθενά αλλού! Ούτε τέτοιο γλυκό κλίμα!»
Τα δάση υπάρχουν από γενέσεως κόσμου και πρόκειται για βουνά με επίπεδη κορυφή, που αποκαλούνται «mesa» και βρίσκονται στα Guiana Highlands της Βενεζουέλας και της Γουινέας. Η φυλή Pemon τα αποκαλεί «Το σπίτι των Θεών». Πρόκειται για σύμπλεγμα βουνών, αυτόνομων και απομονωμένων από τον έξω κόσμο. Μερικά από αυτά είναι το Neblina, το Autana και το Auyantepui, ενώ το μοναδικό προσβάσιμο βουνό είναι η Roraima. Το βουνό περπατήθηκε για πρώτη φορά το 1884. Συνολικά υπάρχουν 115 Tepui, που απέχουν 1.000 με 3.000 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, 56 καταρράκτες και 52 λίμνες.
Η παλαιότητα τους δημιούργησε επιφανειακές και υπόγειες σπηλιές, πλούσιες σε πετρώματα όπως ο ασβεστόλιθος. Άλλες δημιουργήθηκαν από την κατάρρευση υπόγειων ποταμών που χαράχτηκαν στο πάνω μέρος των σηράγγων. Το Abismo Guy Collet, μάλιστα, αποτελεί τη μεγαλύτερη σπηλιά χαλαζίτη, με βάθος 671 μέτρα. Από την άλλη, το Auyantepui φιλοξενεί το μεγαλύτερο καταρράκτη στο κόσμο, ονόματι «Αngel Falls«».
Είναι ένα τεράστιο αμμώδες οροπέδιο που διαβρώθηκε και σχηματίστηκε από monadnocks, μικρά βουνά που ξεπροβάλλουν απότομα σε πεδιάδες. Έχουν το δικό τους κλίμα, διαφορετικό από τα τροπικά δάση. Η κορυφή είναι συχνά πιο δροσερή με συχνές βροχοπτώσεις, ενώ οι βάσεις των βουνών έχουν τροπικό, ζεστό και υγρό κλίμα. Στα βάθη τους φωλιάζει, εδώ και εκατομμύρια χρόνια, ενδημική χλωρίδα και πανίδα, αποκομμένη από τον έξω κόσμο, λόγω των ογκωδών βράχων των Tepui. Από τα 9.400 είδη χλωρίδας της Βενεζουέλας, τα 2.322 εντοπίζονται μόνο στα Tepui.
Η απομόνωση τους δημιούργησε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο ζώων και φυτών.
Ζώα υπήρχαν και κατά την εποχή που η Λατινική Αμερική και η Αφρική ήταν ενωμένες. Oι γεωλογικές αναταράξεις, όμως, που έγιναν κατά τον χωρισμό, άλλαξαν τη σύσταση της γης. Τα ζώα και τα φυτά αναγκάστηκαν να εξελιχθούν, για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες ζωής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα νησιά Γκαλαπάγκος. Επειδή το έδαφος παρείχε πολύ λίγα θρεπτικά συστατικά, η χλωρίδα άλλαξε, δίνοντας μια τεράστια ποικιλία σαρκοφάγων φυτών, βρωμιούχων και ορχιδέων. Ακόμη, το πετρώδες και πεπαλαιωμένο έδαφος αποτρέπει κάθε σχηματισμό χώματος.
Τα Tepui αποκαλούνται επίσης «νησιά πάνω από το τροπικό δάσος» και φιλοξενούν έναν μεγάλο αριθμό νέων ειδών που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη. Αρκετά από τα Tepui ανήκουν στο Εθνικό Πάρκο Canaima της Βενεζουέλας, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Αρκετοί συγγραφείς έχουν γράψει γι’ αυτά. Πιο μνημειώδη είναι η νουβέλα «Τhe Lost World» του Arthur Conan Doyle το 1912, η ταινία των Pixar&Disney «Up» το 2009 και η σειρά του BBC «Lost Land of the Jaguar» το 2008. H εκπομπή αυτή μάλιστα ανακάλυψε ένα ενδημικό είδος βατράχου και ένα ποντικού, καθώς και αποτυπώματα ενός αγνώστου θηλαστικού.
Τα Tepui, πέραν της μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας που έχουν, έχουν και τεράστια πολιτισμική και θρησκευτική αξία για το γηγενή πληθυσμό. Σύμφωνα με τους μύθους των Ινδιάνων, το «Pemon» και το «Kapon» είναι το κούτσουρο που απέμενε από ένα ισχυρό δέντρο. Αυτό είχε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά του κόσμου. Το δέντρο θεωρείται πως κόπηκε από τον απατεώνα Θεό, Makunaima, και ενώ έπεφτε στη γη δημιούργησε μεγάλη πλημμύρα. Από την δύναμη των νερών δημιουργήθηκαν τα Tepui.
ΠΗΓΕΣ:
Worldatlas, What is a Tepui?. https://www.worldatlas.com/articles/what-is-a-tepui.html
AmusingPlanet, Tabletop Mountains or Tepuis of Venezuela. https://www.amusingplanet.com/2013/05/tabletop-mountains-or-tepuis-of.html
Encyclopaedia Britannica, Tepui | geology. https://www.britannica.com/science/tepui
ΔΙΒΑΝΗ ΛΕΝΑ, Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο (2017). ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ
Μηχανή του χρόνου, Το μοναδικό βουνό που ένας «απατεώνας» έκοψε την κορυφή του! Ένα ανεπανάληπτο φυσικό τοπίο με 56 καταρράκτες και 52 λίμνες, που κόβουν την ανάσα. https://www.mixanitouxronou.gr/to-monadiko-vouno-pou-enas-apateonas-ekopse-tin-korifi-tou-ena-anepanalipto-fisiko-topio-me-56-katarraktes-ke-52-limnes-pou-kovoun-tin-anasa/
