Μια κρίση, όταν ξεσπά, αναμένεται να σημαδέψει πιο έντονα τους πολίτες εκείνους που λαμβάνουν χαμηλό εισόδημα και δυσκολεύονται να διατηρήσουν τη δουλειά τους ή σε περίπτωση που τη χάσουν, να ανακάμψουν, βρίσκοντας νέα, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Είναι δεδομένο, λοιπόν, πως όταν υπάρχει κρίση σε οικονομικό ή/και κοινωνικό επίπεδο σε μια χώρα, οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως αυτές που σημειώνουν κάποια αναπηρία, είναι εκείνες που, δυστυχώς, θα δεχθούν το μεγαλύτερο πλήγμα. Οι συνθήκες φτώχειας που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν, είναι αναπόφευκτο πως θα επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό όχι μόνο την υγεία και τη φυσική τους κατάσταση αλλά και την ευημερία και την ψυχολογική τους ανάπτυξη, προκαλώντας τους μακροχρόνια προβλήματα σε διάφορους τομείς της ζωής τους.
Η πικρία σε δεδομένα
- Το 50,7% των ατόμων με βαριά αναπηρία 16-64 ετών βιώνει φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό
- Το 1/2 των ατόμων με αναπηρία εργάζεται, ενώ για τα άτομα χωρίς αναπηρία η αναλογία ανέρχεται στα 3/4
- Το 28,4% των ατόμων με αναπηρία βρίσκεται στα όρια της φτώχειας σε σχέση με το 17,8% των ατόμων χωρίς αναπηρία
- Το 2020 το 22,7% των ατόμων με βαριά αναπηρία 65 ετών και άνω βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας και εξαθλίωσης, ενώ το 2022 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 27,4%
Δείκτης φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού ανά ομάδα ηλικιών και κατάσταση αναπηρίας (2020)
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, χρειάζεται να επισημανθεί πως ένα σημαντικό τμήμα του παραγωγικού πληθυσμού με αναπηρία έχει αποκλειστεί εντελώς από την πρωταρχική πηγή εισοδήματος που είναι η εργασία. Εκτός αυτού, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις χωρών στις οποίες τα άτομα με αναπηρία έχουν υποστεί περικοπή συντάξεων και επιδομάτων, πράγμα που αναμφισβήτητα τους οδηγεί σε έναν εξουθενωτικό τρόπο ζωής. Κατά καιρούς το αναπηρικό κίνημα μπορεί να έχει πετύχει μια στοιχειώδη αύξηση αναπηρικών επιδομάτων, όμως δεν επαρκεί για να καλύψει πολλές από τις ανάγκες τους, γεγονός που τους οδηγεί και πάλι στη φτώχεια.
Το χρέος των πολιτειών απέναντι στην αδικία
Από τα προαναφερθέντα γίνεται εύκολα αντιληπτό πως δεν είναι λίγες οι φορές που τα άτομα με αναπηρία συναντούν μπροστά τους έναν τοίχο συστηματικής αδιαφορίας από μέρους των πολιτειών, οι οποίες τείνουν να αγνοούν τις διεθνείς συμβάσεις που τα προστατεύουν. Ωστόσο, μια καλύτερη ποιότητα ζωής για αυτά τα άτομα δεν θα έπρεπε να φαντάζει ουτοπική. Υπάρχουν ποικίλες πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Είναι αναμφισβήτητο πως όλα ξεκινούν από την παιδεία. Αν από μικρή ηλικία τα παιδιά μάθουν να αποδέχονται τα άτομα με αναπηρία ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας, τότε θα μειωθεί κατά πολύ ο εργασιακός αλλά και ο κοινωνικός τους αποκλεισμός. Επιπλέον, οι πολιτείες θα πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και ένταξης στον εργασιακό χώρο αλλά και να λάβουν κατάλληλα μέτρα για αύξηση των αναπηρικών συντάξεων και επιδομάτων όπως και για δικαιότερη φορολογία, αφού τα άτομα αυτά επιβαρύνονται ένα πρόσθετο κόστος προκειμένου να επιβιώσουν.
Πηγές:
Ζύγκιρη, Ευαγγελία (2013). Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) στην Ελλάδα και οικονομική κρίση: Μια πρώτη προσπάθεια προσέγγισης του θέματος μέσω της καταγραφής των ΑμεΑ και των απόψεων των κυρίων εκπροσώπων τους (αδημοσίευτη πτυχιακή εργασία). Καλαμάτα: Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καλαμάτας
Αύξηση της διαχρονικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού για τα άτομα με αναπηρία τα τελευταία 2 χρόνια: Απαιτούνται άμεσα γενναία μέτρα στήριξης. Ανακτήθηκε από: https://www.esamea.gr
Άτομα με αναπηρία. Ανακτήθηκε από: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1137&langId=el
