Ένας από τους λόγους που πηγαίνει κάποιος στο Λούβρο, είναι για να θαυμάσει την Αφροδίτη της Μήλου. Βρίσκεται εκεί ξενιτεμένη από το 1821. Όταν την κοιτάς μοιάζει τόσο περήφανη και αγέρωχη, που οριακά ξεχνάς ότι δεν έχει τα άκρα της. 205 χρόνια πριν, τη βρήκαν σε κομμάτια σε αγροτική περιοχή του νησιού. Το 2020, η φωτογράφος Μάντη Λυκερίδου ζει στη Μήλο και δημιουργεί το πρότζεκτ «Διάλογος με την Αφροδίτη».
Η ιδέα
Η Μάντη Λυκερίδου φωτογράφιζε τα αντίγραφα της Αφροδίτης της Μήλου όπου τα συναντούσε τυχαία στο νησί, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό. Στην πορεία, κοιτώντας το αρχείο της, διαπίστωσε πόσο πολλά ήταν και συστηματικά άρχισε να τα αναζητά στο νησί και να τα φωτογραφίζει στα πιο απίθανα μέρη. Τότε εντυπωσιάστηκε από την ιδιαίτερη σχέση που είχαν οι κάτοικοι του νησιού με τη θεά της ομορφιάς. Όταν πραγματοποίησε στο νησί την πρώτη της έκθεση με τίτλο «Αφροδίτες της Μήλου», άκουσε από τους ντόπιους πολλές ιστορίες που τη συγκίνησαν και επιβεβαίωσαν την αδυναμία τους σ’ αυτήν.
Το 2020, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την εύρεση του αγάλματος στο νησί, η Μάντη Λυκερίδου αποφάσισε να υλοποιήσει το πρότζεκτ που είχε σκεφτεί, ώστε να ακουστούν όσα είχε μάθει σ’ εκείνη την πρώτη έκθεση. Τύπωσε τη συλλογή της σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες και άρχισε να τις μοιράζει στους μηλιώτες. Η ιδέα ήταν ο καθένας να ανοίξει το δικό του προσωπικό διάλογο με τη θεά.
Η διαδικασία
Εν μέσω πανδημίας, η διαδικασία πέρασε από διάφορα στάδια ανάλογα με τα περιοριστικά μέτρα. Αρχικά η φωτογράφος άφηνε έξω από το σπίτι του κάθε συμμετέχοντα, μια από τις φωτογραφίες της Αφροδίτης, μαζί με ένα κουτί χρώματα, το οποίο κάθε φορά έπρεπε να αποστειρώνει. Όταν χαλάρωσαν τα μέτρα, μπορούσε να τους συναντήσει πια στα καφενεία του νησιού. Συνολικά 132 μόνιμοι κάτοικοι της Μήλου, από 5 έως 85 ετών, συμμετείχαν στο πρότζεκτ. Είχαν την δυνατότητα να επέμβουν πάνω στις φωτογραφίες, με κείμενα, σχέδια και ζωγραφιές. Να γίνουν οι ίδιοι η φωνή της. Πολλοί μίλησαν σε πρώτο πρόσωπο. Προσπάθησαν να πουν όσα η ίδια δεν μπορεί. Μέσα από τους κατοίκους, η Αφροδίτη έπαψε να είναι άγαλμα. Έγινε οικείο πρόσωπο, μια ξενιτεμένη συντοπίτισσα.
Η παρουσίαση του έργου «Διάλογος με την Αφροδίτη»
Το 2020 παρουσιάστηκε πρώτη φορά το έργο «Διάλογος με την Αφροδίτη», στο «Δημοτικόν Σχολείον Θηλέων 1875» στη Μήλο, ενώ από το 2021 έως και σήμερα φιλοξενείται στο Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου. Το 2022, το πρότζεκτ βρέθηκε στο Maison de la Grèce à Paris, στο Παρίσι. Η πιο πρόσφατη παρουσίασή του, έγινε στις 6-8 Ιουνίου 2025 στη Villa Greppi, στη Βόρειο Ιταλία στο πλαίσιο του Collage Festival, σε συνεργασία με την Artifactory, ως μέρος του ευρωπαϊκού προγράμματος VisiblePast Project.
Η φωτογράφος
Η Μάντη Λυκερίδου, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Από μικρή είχε κλίση στις τέχνες και την δημιουργικότητα. Αγαπημένη παιδική της συνήθεια: να ζωγραφίζει τους τοίχους του σπιτιού και το εσωτερικό από τις ντουλάπες. Της άρεσαν τα ταξίδια, να γνωρίζει καινούργια μέρη, ανθρώπους και διαφορετικές κουλτούρες. Φοίτησε στο 4ο ΤΕΛ στο κέντρο της Αθήνας, στο Τμήμα Συντήρησης Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων. Συνέχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, στο Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών, ενώ αργότερα απέκτησε και το δίπλωμα υποβρύχιας φωτογραφίας PADI.
Στη μέση των σπουδών της, μετακόμισε στο Παρίσι για έναν χρόνο, όπου εργάστηκε ως φωτογράφος εστιάζοντας κυρίως σε πορτραίτα καλλιτεχνών και στη φωτογραφία δρόμου. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ήταν η φωτογράφος μιας επιστημονικής ομάδας υποθαλάσσιων αρχαιολογικών ανασκαφών. Συνεργάστηκε με ομάδες σύγχρονου χορού σε Γαλλία και Ελλάδα. Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Επιπλέον, έχει δημοσιευτεί σε βιβλία, περιοδικά και ταξιδιωτικούς οδηγούς. Ενώ τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με την ΑΝΕΜΟΝ production, στα πλαίσια ενός πρότζεκτ ξεκίνησε να διδάσκει φωτογραφία σε μαθητές στη Μήλο, την Κίμωλο και τη Σίφνο.
Η Μάντη Λυκερίδου, η Αφροδίτη και η Μήλος
Το 1999 βρέθηκε για πρώτη φορά στη Μήλο, για ολιγοήμερες διακοπές με φίλους. Ερωτεύεται το νησί και όχι μόνο. Πάνω σ’ ένα ιστιοπλοϊκό στα γυρίσματα μιας γαλλικής ταινίας, γνωρίζει και τον άντρα της. Κι έτσι γίνεται μόνιμος κάτοικος του νησιού. Και συντοπίτισσα με την Αφροδίτη.
«Είναι ένα σύμβολο διαχρονικής έμπνευσης, που συνεχίζει να συγκινεί και να προκαλεί δημιουργούς από όλο τον κόσμο. Αντιπροσωπεύει τη δύναμη, την ομορφιά, την αγάπη, αλλά και τη θέση της γυναίκας μέσα στον χρόνο».
Αυτό είναι η Αφροδίτη για τη Μάντη Λυκερίδου, που προσπαθεί μέσα από το έργο της, ν’ ανακαλύψει ξανά το μύθο, να δώσει νέες ερμηνείες, αλλά και να θίξει θέματα όπως η ξενιτιά, η απώλεια και η ανάγκη για επανασύνδεση με τις ρίζες και την ταυτότητά μας.
πηγή άρθρου: Πληροφορίες από τη φωτογράφο Μάντη Λυκερίδου
