Η εκμάθηση ξένων ή δεύτερων γλωσσών συναντάται συχνά στη σύγχρονη κοινωνία. Μία από αυτές είναι και η ελληνική γλώσσα. Η τάση για την απόκτηση περισσότερων της μίας γλώσσας έχει αυξηθεί σημαντικά. Η μετανάστευση, η προσφυγιά και το απλό ενδιαφέρον είναι μερικές συνθήκες που ενισχύουν αυτή την τάση.
Αιτίες που τα άτομα μαθαίνουν μία δεύτερη ή ξένη γλώσσα
Ως γνωστόν ο άνθρωπος αποτελεί ένα ον που διαθέτει έμφυτη την περιέργεια. Σε αυτή συμπεριλαμβάνεται και η γνωστική περιέργεια. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται την επιθυμία για διαρκή βελτίωση και εξέλιξη των γνωστικών του δεξιοτήτων και ικανοτήτων, προκειμένου να την ικανοποιήσει. Επομένως, η απόκτηση μίας δεύτερης/ξένης γλώσσας αποτελεί αρχικά μία γνωστική διεργασία. Ένας δεύτερος λόγος που αναπτύσσει την τάση για την εκμάθηση γλωσσών αποτελούν η κοινωνική, επαγγελματική και οικονομική ανάπτυξη του ανθρώπου. Σε μία κοινωνία ρευστή, που δηλαδή διαρκώς μεταβάλλεται, η ανθρώπινη φύση βρίσκει τρόπους ώστε να προσαρμόζεται σε αυτή και να επιδιώκει μία καλύτερη θέση.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αποσαφηνιστούν έννοιες που σχετίζονται άμεσα με την εκμάθηση της δεύτερης/ξένης γλώσσας. Με αυτόν τον τρόπο θα ξεδιαλύνει το «τοπίο». Αυτές είναι οι ακόλουθες:
Δεύτερη γλώσσα (Γ2)
Ως δεύτερη γλώσσα μπορεί να οριστεί η γλώσσα που μαθαίνεται σε περιβάλλον στο οποίο ομιλείται. Έτσι, το άτομο εξασκείται σε αυτή κατά την καθημερινή του ζωή. Για παράδειγμα, ένας μετανάστης που ήρθε στην Ελλάδα μαθαίνει την ελληνική γλώσσα. Για το άτομο αυτό η ελληνική γλώσσα είναι δεύτερη γλώσσα (Γ2), καθώς την μαθαίνει στη χώρα που ομιλείται και την εξασκεί στην καθημερινότητά του.
Ξένη γλώσσα
Από την άλλη πλευρά, ως ξένη γλώσσα χαρακτηρίζεται αυτή που τα άτομα την μαθαίνουν σε φροντιστηριακά περιβάλλοντα. Ειδικότερα, αυτή δεν ομιλείται στο περιβάλλον που το άτομο ζει και άρα δεν την χειρίζεται στην καθημερινότητά του. Λόγου χάρη, ένας Γερμανός μαθητής διδάσκεται την ελληνική γλώσσα στο σχολείο του στη Γερμανία. Για αυτόν η ελληνική γλώσσα είναι ξένη γλώσσα, αφού δεν την αξιοποιεί στο περιβάλλον του και η εκμάθησή της υλοποιείται αποκλειστικά σε εκπαιδευτικά πλαίσια.
Το παράδειγμα του Μπουένος Άιρες
11.686 χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα, 250 άτομα μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα. Στην Αργεντινή, στην Ουρουγουάη, στη Χιλή, στο Περού, στον Παναμά, στην Ισπανία, στο Ισραήλ και σε άλλες χώρες, άτομα ηλικίας 15-88 ετών κάθονται πιστά μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή τους μοιραζόμενοι την αγάπη για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Η ιδέα έχει την έδρα της στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, όπου η Φλάβια Γεντζιάν, μία εν δυνάμει δικηγόρος, δημιούργησε μία σελίδα στο Facebook και την ακολουθούν χιλιάδες άνθρωποι. Την υλοποίηση των μαθημάτων αναλαμβάνει η οργάνωση Nostos που εδρεύει, επίσης, στο Μπουένος Άιρες. Αυτά είναι καθημερινά και δωρεάν για όλους όσους έχουν αγάπη και πάθος για την ελληνική γλώσσα. Παράλληλα, παρέχεται η ευκαιρία για συμμετοχή σε σεμινάρια ελληνικού πολιτισμού και κουλτούρας, της αρχαίας και σύγχρονης Ελλάδας και της ελληνικής λογοτεχνίας. Πρόκειται, λοιπόν, για την επιδίωξη μίας πολυπρισματικής γνωριμίας με την ελληνική γλώσσα και κουλτούρα.
Η Ελληνίδα της Σαγκάη
Η Ράνια Καταβούτα ζει στην Κίνα. Εκεί έχει την ευκαιρία να μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις της ως Φιλόλογος της ελληνικής γλώσσας σε Κινέζους φοιτητές. Αφήνοντας πίσω της το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ταξίδεψε και εγκαταστάθηκε στη Σαγκάη, προκειμένου να μεταφέρει τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική κουλτούρα στους δεκαοχτάχρονους Κινέζους. Αυτοί με τη σειρά τους, επιλέγουν τις σπουδές στον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα, εξαιτίας της περιέργειάς τους για την Ελλάδα που εγείρεται ιδιαίτερα μέσω της ελληνικής μυθολογίας. Παρ’ όλο που η ελληνική γλώσσα φαίνεται στους Κινέζους αξιοπερίεργη, το πάθος για την εκμάθηση και την εξοικείωσή τους με αυτή, τους ενθαρρύνει να διατηρήσουν το ενδιαφέρον τους παρά τις δυσκολίες.
Η ελληνική γλώσσα, όπως και κάθε γλώσσα, αντικατοπτρίζει σημαντικό μέρος του πολιτισμού. Η υλοποίηση μαθημάτων της ελληνικής γλώσσας σε όλες τις άκρες της Γης αποτελεί ένα παράδειγμα που δίνει την ελπίδα για διαπολιτισμική αλληλεπίδραση και ισχυρούς δεσμούς πάθους μεταξύ των πολιτισμών.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Μπέλλα, Σπυριδούλα (2011). Η Δεύτερη Γλώσσα: Κατάκτηση και διδασκαλία, Αθήνα: Πατάκης.
Ροββά, Κατερίνα (2021). «Μαθήματα ελληνικών στα πέρατα του κόσμου», ΤΑ ΝΕΑ, ανακτήθηκε από www.tanea.gr (Τελευταία πρόσβαση 7/6/2021)
