Ο Ερρίκος Σλήμαν, γεννήθηκε στη γερμανική πόλη Νοϋμπούκοφ του Μεκλεμβούργου Σβερίν, δεν καταγόταν από πλούσια οικογένεια ενώ τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα, αναγκάζοντάς τον να αφήσει το σχολείο από πολύ μικρή ηλικία για να βοηθήσει τους δικούς του. Όσο πήγε σχολείο ήταν ένας από τους χειρότερους μαθητές διαβάζοντας μόνο ότι τον γοήτευε και ένα από αυτά ήταν η ελληνική μυθολογία και συγκεκριμένα ο Τρωικός Πόλεμος.
Ο Σλήμαν τα επόμενα χρόνια δουλεύει σκληρά και ανταμείβονται πολύ γρήγορα οι κόποι του,αναπτύσσοντας έντονη δραστηριότητα με δικό του εμπορικό οίκο, ο οποίος κατά το 1854 απέδιδε ετήσιο εισόδημα 250.000 φράγκων. Πλέον με την οικονομική άνεση που έχει μπορεί να ασχοληθεί με το πάθος του, σπουδάζοντας στη Πετρούπολη Αρχαία και Νέα Ελληνική Γλώσσα. Το 1859 επισκέπτεται για πρώτη φορά την Ελλάδα, την χώρα των ηρώων του. Το 1864, επισκέπτεται το Παρίσι όπου και σπούδασε για μια διετία αρχαιολογία.
Το 1868 έρχεται ξανά στην Ελλάδα, όπου βάζει αγγελία στην εφημερίδα προκειμένου να παντρευτεί “Ελληνίς” .Ζητούσε μια γυναίκα «με ελληνοπρεπή εμφάνιση, μαύρα μαλλιά και ή το δυνατόν όμορφη και στοργική». Η εικόνα της Ελληνίδας, όπως την είχε εμπνευστεί από τα ομηρικά έπη την βρίσκει στο πρόσωπο της 17χρόνης Σοφίας Εγκαστρωμένου .
Το 1868, προσπαθεί να ανακαλύψει την ιστορία του Ομήρου, ξεκινάει ανασκαφές στην Ιθάκη ψάχνοντας το ανάκτορο του Οδυσσέα. Φέρνοντας στο φως σπουδαία ευρήματα, αλλά όχι το ανάκτορο που ζητούσε. Χωρίς τα αποτελέσματα που ήθελε, στράφηκε προς την αναζήτηση της μυθικής Τροίας και ξεκινάει το ταξίδι του προς την Τουρκία. Παρ’ όλες τις ενδείξεις των αρχαιολογικών ευρημάτων ότι η Τροία βρίσκετε στο Μπουρνάμπασι, εκείνος καθοδηγούμενος από τις ομηρικές αναφορές και το ένστικτό του στράφηκε στον λόφο του Χισαρλίκ.
Άρχισαν να σκάβουν στο ύψωμα του Χισαρλίκ, ο Σλήμαν με τη γυναίκα του, έναν αρχιτέκτονα και έναν αρχαιολόγο. Η ανασκαφή αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες από τους Τούρκους ιδιοκτήτες, μετά από πολλές καθυστερήσεις, όρους και ανταλλάγματα του επέτρεψαν να συνεχίσει την ανασκαφή στην ιδιοκτησία τους μόνο αφού δεσμεύτηκε ότι θα δώσει το μισό θησαυρό που θα έβρισκε.
Στις 30 Μαΐου 1873 έκανε τη μεγάλη του ανακάλυψη, βρέθηκαν χιλιάδες ορειχάλκινα, αργυρά και χρυσά αντικείμενα, κοσμήματα, αγγεία. Αρχαία αντικείμενα που έφθαναν τις 9.000!Η Τροία υπάρχει, ο Όμηρος είχε δίκιο, όλη η παγκόσμια κοινότητα είναι συγκλονισμένη μπροστά στον ερασιτέχνη αρχαιολόγο. Δεν γνωρίζει ακόμα πως έχει πέσει έξω στην χρονολόγησή του κατά 1.000 περίπου χρόνια.
Η Τροία ήταν μια βασιλική έδρα κατοικημένη ήδη από το 2600-2400 π.Χ. και αυτό που ανακάλυψε ο Σλήμαν αντιστοιχεί σε ένα από τα συνολικά εννέα στρώματα που έκρυβε ο λόφος του Χισαρλίκ, στη λεγόμενη Τροία ΙΙ. Η πόλη του Πριάμου βρισκόταν τρία μόνο μέτρα ψηλότερα, στο στρώμα Τροία VI και θα την ανακάλυπτε τελικά είκοσι χρόνια αργότερα ο συνεργάτης και διάδοχος του Σλήμαν στις ανασκαφές, Βλιλχελμ Νταίρπφελντ.
Τα ευρήματα που βρέθηκαν σε διαφορετικά σημεία της ανασκαφής τα τοποθέτησε μαζί, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ένα σκηνικό, που απείχε όμως από την ιστορική πραγματικότητα. Επιπλέον, παρουσίασε ως θησαυρό του Πριάμου ένα θησαυρό χίλια χρόνια αρχαιότερο, ενώ την ασπίδα που βρέθηκε την κατέγραψε ως ασπίδα του Αχιλλέα. Ο πολύτιμος θησαυρός απεκρύβη και διασκορπίστηκε σε φίλους σε όλη την Ελλάδα, για να μην μπορεί να τον διεκδικήσει η τουρκική ή η ελληνική κυβέρνηση.
Ερχόμενος σε διάσταση με την τουρκική κυβέρνηση για την απόκρυψη των θησαυρών της Τροίας απευθύνθηκε στην ελληνική κυβέρνηση για να δεχθεί τους θησαυρούς που είχε οικειοποιηθεί, με αντάλλαγμα την άδεια της ανασκαφής των Μυκήνων. Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε τον θησαυρό του Σλήμαν, αλλά του έδωσε την άδεια της ανασκαφής με την προϋπόθεση να παρακολουθείται από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές.
Τον Αύγουστο του 1876 ξεκίνησε την ανασκαφή του κοντά στην Πύλη των Λεόντων και σύντομα έφθασε στα ταφικά συμπλέγματα και την ανακάλυψη του Ταφικού Περίβολου Α ‘. Εξαιτίας της αφθονίας των χρυσών τέχνεργων που ανακάλυψε, θεώρησε πως είχε βρει τους τάφους της βασιλικής οικογένειας του Αγαμέμνονα, της Κασσάνδρας , της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου.
Λίγο πριν από τον θάνατό του ανακαλύπτει και το ανάκτορο της Τίρυνθας και διενεργεί ανασκαφές στον Ορχομενό της Βοιωτίας. Πέθανε στη Νάπολη στις 26 Δεκεμβρίου 1890 και κηδεύτηκε σε μαυσωλείο στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.
Ο Σλήμαν επικρίθηκε σκληρά από μελετητές και αρχαιολόγους για τον τρόπο που έκανε τις ανασκαφές . Κι όμως απέδειξε ότι η Ιλιάδα δεν ήταν μύθος, η Τροία υπήρξε και ο πόλεμος όντως έγινε όχι βέβαια εξαιτίας της Ωραίας Ελένης που μας λέει ο Όμηρος.Κι αυτό το ανακάλυψε ένας ερασιτέχνης αρχαιολόγος που απέδειξε ότι η αρχαιολογία είναι πάθος και όχι ένα κυνήγι θησαυρού.
