πηγή εικόνας: art-thessaloniki.helexpo.gr
Δημόσιο έργο, ιδιωτικό πάθος.
Ο διεθνούς φήμης εικαστικός Γιώργος Ζογγολόπουλος , γνωστός για τα έργα του που έχουν κοσμήσει το δημόσιο χώρο, υπήρξε καλλιτέχνης με διεθνή επιρροή. Συνυφασμένος με την ελληνική γλυπτική κατάφερε να καταστήσει τα έργα του αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής των πολιτών. Εξαιτίας αυτού, θα ήταν ωφέλιμη μια εκτενέστερη αναφορά στην τεχνοτροπία του και στο εικαστικό του ύφος.
Βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της δουλειάς του είναι η ατέρμονη αναζήτηση καινούργιων υλικών, μορφών αλλά και τεχνικών μέσων. Τα γλυπτά του έχουν εναρμονιστεί με τον χώρο στον οποίο έχουν ενταχθεί, με τέτοιον τρόπο που να δίνεται η εντύπωση ότι διαδραματίζουν λειτουργικό ρόλο. Η οργανική επομένως ένωσή τους με το δημόσιο χώρο που διακοσμούν, βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον ήχο, το νερό και το φως.
Πρωτοπόρος γλύπτης, υπήρξε από τους πρώτους Έλληνες εικαστικούς ( μαζί με τον Takis και την Χρύσα) που από τη δεκαετία του ’60 κατάφερε να ενσωματώσει την κίνηση στα έργα που δημιούργησε. Αυτό φυσικά γίνεται αντιληπτό σε κάθε δημόσιο χώρο που έχουν τοποθετηθεί καθώς για να πετύχει την κινητικότητα προαπαιτείται η συμβολή των φυσικών στοιχείων.
Γ. Ζογγολόπουλος: εμβληματικά έργα του στο δημόσιο χώρο
Ο Γ. Ζογγολόπουλος έχει ταυτιστεί κι όχι άδικα με τη γλυπτική σε κεντρικά σημεία της χώρας μας αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Τα έργα του κοσμούν πολυσύχναστα σημεία με αποτέλεσμα να έχει συνυφαστεί με το δημόσιο χώρο. Ας γνωρίσουμε καλύτερα τον εν λόγω καλλιτέχνη μέσα από τα διάσημα έργα του.
Από τα πιο πρόσφατα έργα του είναι «οι ομπρέλες» στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Αντίστοιχο γλυπτό του έχει τοποθετηθεί και στο σταθμό του Συντάγματος στο μετρό. Αν και στατικό έργο δίνει την εντύπωση της απογείωσης, σαν να «πάγωσε» ο χρόνος σε μια στιγμή που οι ομπρέλες αιωρούνταν προς τον ουρανό. Πρόκειται για ένα έργο κατανοητό εκ πρώτης όψεως αλλά και πολλών σημάνσεων και υπαινιγμών ταυτόχρονα. Αν και το υλικό κατασκευής των ομπρελών είναι βαρύ, αυτές αποπνέουν την αίσθηση ότι είναι εξαιρετικά ανάλαφρες.
Από τα εξίσου γνωστά έργα του που κοσμούν το δημόσιο χώρο είναι « ο χορός του Ζαλόγγου». Πρόκειται για το μεγαλύτερο μνημείο παγκοσμίως που είναι αφιερωμένο στις γυναίκες. Ένα έργο που αναμφίβολα κάθε κάτοικος της Αθήνας έχει θαυμάσει, είναι το «υδροκινητικό γλυπτό πεντάκυκλο» που έχει τοποθετηθεί στην πλατεία Ομονοίας. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα αφαιρετικά γλυπτά μεγάλης κλίμακας στον ελληνικό δημόσιο χώρο. Ο ίδιος μάλιστα έχει αναφερθεί στην έντονη ζωτικότητα του έργου παρομοιάζοντας το νερό του γλυπτού με αίμα έμβιου όντος.
Από πού επηρεάστηκε ο Γ. Ζογγολόπουλος και ποιες ήταν οι επιδιώξεις της τέχνης του
Η γλυπτική του Γ. Ζογγολόπουλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αρχιτεκτονική καθώς όπως ο ίδιος παραδέχτηκε, δεν μπορεί να διανοηθεί την φιλοτέχνηση γλυπτών χωρίς να λάβει υπόψιν του βασικές αρχές της αρχιτεκτονικής .Για τον ίδιο, οι κλάδοι αυτοί είναι αλληλένδετοι και αλληλοεξαρτώμενοι. Βασική του επιδίωξη ήταν να καταργήσει τα όρια ανάμεσα στο δημόσιο και στον ιδιωτικό χώρο. Η τέχνη του ήθελε να αποτελέσει κτήμα όλων και να καταργήσει κάθε πιθανό ελιτισμό. Μεγαλώνοντας έγινε πιο αφαιρετικός και πειραματίστηκε τόσο σχεδιαστικά όσο και τεχνοτροπικά.
Οραματίστηκε και κατασκεύασε μια τέχνη προσιτή στο ευρύ κοινό. Γι’ αυτό μάλιστα αποφάσισε οι δημιουργίες του να εκτίθενται σε δημόσιο χώρο. Έχει λάβει πλήθος βραβείων για την συνεισφορά του στην τέχνη. Διέγραψε 80 συναπτά έτη καλλιτεχνικής δημιουργίας αποδεικνύοντας έτσι ότι η διάθεση για έκφραση είναι ικανή να υπερνικήσει κάθε φυσικό και ηλικιακό εμπόδιο.
Όταν ο Γ. Ζογγολόπουλος δημιούργησε τοπόσημα
Μεγάλος μέρος των έργων του Γ. Ζογγολόπουλου αποτελούν τοπόσημα των περιοχών που κοσμούν. Χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα είναι το μεγάλο τους μέγεθος και η θέση τους που τα καθιστούσε περίοπτα. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί πως ήταν από τους πρώτους εικαστικούς που τα έργα τους συνέβαλαν στην έννοια του τοπόσημου, όσον αφορά την μοντέρνα τέχνη. Όπως επίσης και το γεγονός πως υπήρξε πρωτοπόρος και ως προς την ανάπτυξη διάδρασης των έργων του με τη φύση και τους επισκέπτες. Σε αρκετά γλυπτά του μάλιστα, είναι επιβεβλημένο το πέρασμα του κοινού μέσα από τις δημιουργίες του καθώς για να γίνουν πλήρως αντιληπτά ως προς τις δυνατότητες που προσφέρουν, προαπαιτείται μια διάδραση. Το μόνο σίγουρο είναι πως τα έργα του αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής του εκάστοτε τόπου.
Πηγές
Μπλιάτκας Κ., (2024), Ο αιώνιος έφηβος Γιώργος Ζογγολόπουλος οι ομπρέλες του και η έννοια του τοπόσημου, ανακτήθηκε από: https://www.tovima.gr/print/vimagazino/ano-sxomen-lftis-ompreles/ , τελευταία πρόσβαση : 12/12/2025
Ζαχαρόπυλος Ν. , (2025), Γιώργος Ζογγολόπουλος ο λόγος του χρόνου και η ροή του χώρου, ανακτήθηκε από: https://thessalonikeonpolis.gr/giorgos-zongolopoulos/ , τελευταία πρόσβαση : 12/12/2025
