Όλοι γνωρίζουμε πως πολλές φορές πίσω από μεγάλα ονόματα π. χ. στον χώρο του βιβλίου βίσκονται άλλοι άνθρωποι, αυτή τη φορά θα ασχοληθούμε με τις γυναικείες εφευρέσεις που πιστώθηκαν σε άντρες. Μία κατηγορία περίπλοκη καθώς θα διαβάσετε μεγάλα ονόματα και μάλιστα διακεκριμένα με σημαντικό έργο στον τομέα τους που ποτέ δεν αποδείχθηκε αλλά υπάρχουν παρερμηνείες σχετικά με τον δημιουργό. Πόσες γυναίκες έπεσαν θύματα του μισογυνισμού μιας εποχής διαφορετικής και η οξυδέρκεια και η αγάπη για αυτό που έκαναν έγιναν τροφή στη ματαιοδοξία και τον ναρκισσισμό αντρών σε μια ανδροκρατούμενη χώρα που υπέθαλπε τέτοιες πρακτικές; Πάμε να δούμε το άρθρο για να καταττοπιστούμε για εκείνες τις ζοφερές εποχές.
Ποιες γυναίκες βρίσκονται πίσω από μεγάλες ανακαλύψεις ανδρών;
Mileva Maric: η πρώην σύζυγος του διάσημου εφευρέτη, Άλμπερτ Αϊνστάιν, που φημολογείται πως πίσω από την περίφη «Θεωρία της Σχετικότητας» ήταν η ίδια. Μάλιστα κάποια επιχειρήματα για αυτό ήταν πως ενώ είχαν χωρίσει και εκείνος βραβεύτηκε με το Βραβείο Νόμπελ κατέθεσε στον λογαριασμό της το ποσό. Γνωρίστηκαν στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης όπου φοιτούσαν μαζί, περνούσαν ατελείωτες ώρες διαβάζοντας και ανταλλάσσοντας απόψεις, έγιναν συνεργάτες και δούλευαν παρέα. Η Μιλέβα Μάριτς ήταν από τις λίγες γυναίκες εκείνης της εποχής που φοιτούσε, μια προσωπικότητα με τα εξής χαρακτηριστικά: πανέξυπνη, δραστήρια, φιλομαθής. Ο πατέρας της καταλαβαίνοντας την οξύνοια που είχε η κόρη του και την αγάπη της για τη φιλαγνωσία και την έρευνα την έσπρωξε προς το κομμάτι της μάθησης παρόλο που για τα δεδομένα της εποχής δεν ενδεικνυόταν. Η Μιλέβα Μάρτς είχε ένα γενετήσιο πρόβλημα υγείας που την εμπόδιζε να περπατήσει και στην πορεία της ζωής της της προκάλεσε πλήθος προβλημάτων ωστόσο ο δυναμικός της χαρακτήρας δεν την εγκατέλειψε αλλά την έκανε να υπερκεράσει αυτό το θέμα και να μη σταθεί εμπόδιο στην πνευματική της ανάπτυξη. Όταν έκανε οικογένεια με τον Άλπμερτ Αϊνστάιν αφοσιώθηκε σε αυτή και παράλληλα στάθηκε αρωγός με πολύτιμες συμβουλές δίπλα στον άντρα της. Είναι γνωστό εξάλλου πως πολλές φορές της είχε ζητήσει τη γνώμη της.
Rosalind Elsie Franklin: μία ακόμη γυναίκα θύμα μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Η Rosalind Franklin για τη διπλή έλικα του DNA δεν υπήρχε το όνομά της, κάτι το οποίο φυσικά χρόνια αργότερα αποδεικνύεται πως ευθύνη για αυτή την «αβλεψία» ίσως για κάποιους και δικαιολογημένα αφού η Rosalind Franklin έφυγε από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και ό,τι έρευνα γινόταν στο εργαστήριο ήταν πνευματική ιδιοκτησία του αρά δικαιολογημένα το όνομά της δεν ανααφέρθηκε. Η Rosalind Franklin χημικός, φυσικός, βιολόγος με έρευνες και μεταδιδακτορικά στο ενεργητικό της. Την περιέγραφαν απρόσιτη, πανέξυπνη διάλεγε τα άτομα που είχε δίπλα της και ήταν λίγα και καλά.
Hedwig Eva Maria Kiesler: διάσημη ηθοποιός και διάσημη για την ομορφιά της, έτσι ξέρουν τη Χέντι Λαμάρ πολλοί. Ωστόσο αυτό που ξέρουν λίγοι είναι πως είναι μία εκ των δύο εφευρετών (ο άλλος είναι ο συνθέτης Τζορτζ Άνθεϊλ) για Σύστημα Κρυφής Επικοινωνίας που στις 11 Αυγούστου το 1942 έλαβαν το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την παραπάνω συσκευή. Ωστόσο λόγω της ομορφιάς της και της ενασχόλησής της με τα καλλιτεχνικά είναι μία ακόμη γυανίκα που έπραξε μισογυνιστικές συμπεριφορές για την άλλη αγάπη της, την τεχνολογία. Λεγόταν πως στα διαλλείματα των γυρισμάτων της καταππιανόταν με τις εφευρέσεις της. Στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έχοντας καταγωγή εβραϊκή θέλησε να ενισχύσει τον αγώνα ενάντια στον Ναζισμό
Lise Meitner: συνεργάστηκε με τον Otto Hahn πάνω σε μια μελέτη των κατακτήσεων της πυρηνικής φυσικής. Όταν ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία αναγκάστηκε να φυγαδευτεί για να προστατευτεί αλλά συνέχιζε την έρευνα και την επικοινωνία με τον Otto Hahn. Εκείνος αργότερα δημοσίευσε μια μελέτη της χωρίς να της το αναφέρει, και πήρε το βρβαείο Νόμπελ φυσικά μόνος του. Η Λίζα Μάϊτνερ γεννήθηκε 7 Νοεμβρίου του 1878 στη Βιέννη, σπούδασε φυσική και το γεγονός πως ήταν γυναίκα και μάλιστα εβραία έκανε δύσκολη την επαγγελματική της σταδιοδρομία. Τα γεγονότα αυτά την εμπόδισαν σε τέτοιον βαθμό ώστε για χρόνια εργαζόταν στο εργαστήριο του Πανεπιστημίου χωρίς μισθό καθηγήτριας. Παρόλο που εκχριστιανίσθηκε οι δυσκολίες δεν έλειψαν στην επαγγελματική της ζωή.
Marion Donovan: Η Μαριόν Ντονοβάν ανακάλυψε τις πάνες μιας χρήσης δυστυχώς το ότι η ιδέα αυτή άνηκε σε μια γυναίκα και το ότι η ιδέα της αφορούσε κάτι τόσο απλό που απευθυνόταν κατά κύριο λόγο σε γυναίκες φάνηκε ελάσσονος σημασίας και χλευάστηκε για αυτό. Ωστόσο έχοντας παιδιά και η ίδια καταλάβαινε πολύ καλά τη χρησιμότητα και τη σπουδαιότητα αυτής της ανακάλυψής της. Προσπαθούσε για χρόνια να βρει μία λύση να βοηθήσει όλες τις μητέρες αλλά και τα ίδια παιδιά από το να παθαίνουν εγκαύματα και ύστερα από πολλές κουρτίνες μπάνιου (για να είναι αδιάβροχες οι πάνες) εφήυρε το «Boater» που επιπλέον σφραγιζόταν για να είναι ασφαλές και να αερίζεται το μωρό συγχρόνως. Όταν το πούλησε στην αγορά είχε μεγάλη ζήτηση για προφανείς λόγους κι όταν σκέφτηκε να εφηύρει και τη χάρτινη πάνα στα στελέχη μιας βιομηχανίας χλευάστηκε. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να βγει η ιδέα της στο εμπόριο η οποία έσωσε παραπολλούς άνδρες και γυναίκες αλλά και μωρά. Η Μαριόν Ντονοβάν προχώρησε και σε άλλες εφευρέσεις που στόχο είχαν να βοηθήσουν μια μητέρα. Η ίδια καταγόταν από οικογένεια εφευρετών και ήταν και η ίδια και επιχειρηματίας.
Εν κατακλείδι
Αυτές είναι κάποιες από τις γυναικείες εφευρέσεις που πιστώνονται σε άντρες. Η κοινωνία και ένα ολόκληρο σύστημα (είτε πρόκειται για Πανεπιστήμιο είτε για το ίδιο το κράτος) εμπόδιζαν για χρόνια και καταπολεμούσαν την εξέλιξη της γυναίκας και την αναρρίχησή της κοινωνικά και επαγγελματικά. Πολλές φορές ήρθαν αντιμέτωπες γυναίκες με τον μισογυνισμό τον αντρών. Ωστόσο αυτές πάλεψαν και δε στάθηκαν τροχοπέδη στη δική της επαγγελματική ανέλιξη και στην επίτευξη των στόχων τους στερεότυπα και μισαλοδοξίες της κοινωνίας. Ευτυχώς σήμερα ο ρατσισμός οποιασδήποτε μορφής βρίσκεται στον αντίποδα του ουμανισμού της κοινωνίας και έχει αρκετούς υποστηρικτές που πλέον και πολλοί άντρες έχουν αρχίσει και πολεμάνε για τα δικαιώματα των γυναικών λαμβάνοντας υπόψιν τους τον ανθρωπισμό.
Πηγές:
1. Μίλιτσα Κοσάνοβιτς, «Μιλέβα Μάριτς: Η «μαμά» της Θεωρίας της Σχετικότητας», 19 Δεκεμβρίου 2022, https://tvxs.gr/istoria/san-simera-istoria/mileba-marits-i-mama-tis-theoria-tis-sxetikotitas/
2. Χριστίνα Γαλανοπούλου, «Rosalind Franklin: Η «σβησμένη» υπογραφή πίσω από δύο Νόμπελ», 30 Ιανουαρίου 2019, https://www.lifo.gr/now/tech-science/rosalind-franklin-i-sbismeni-ypografi-piso-apo-dyo-nompel
3. NEWSROOM IEFIMERIDA.GR, «Χέντι Λαμάρ: Η καλλονή ηθοποιός -ιδιοφυΐα που θεωρείται η «μητέρα» του Wi-Fi», 14 Μαρτίου 2023, https://www.iefimerida.gr/stories/henti-lamar-kalloni-ithopoios-mitera-toy-wi-fi
4. Κωνσταντίνος Ζώκος, «Μικρό αφιέρωμα στην ημέρα της γυναίκας: Lise Meitner (Λίζα Μάϊτνερ)», 7 Μαρτίου 2017, https://egno.gr/2017/03/mikro-afieroma-stin-imera-tis-ginaikas-lise-meitner-liza-maitner/
5. Newsroom, «Η μητέρα που εφηύρε τις πάνες μίας χρήσης (φωτό)», 29 Οκτωβρίου 2019, https://www.pronews.gr/istoria/816924_i-mitera-poy-efiyre-tis-panes-mias-hrisis-foto/
