Πλαγγόνες: Το παιχνίδι των κοριτσιών στην Αρχαία Ελλάδα

πλαγγόνες
Αncient corinthian doll plaggona

Η πλαγγόνα,  ήταν ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια των κοριτσιών στην αρχαία Ελλάδα  και ο πρόδρομος της σύγχρονης μηχανικής κούκλας. Ευρήματα από πλαγγόνες έχουμε στις Κυκλάδες, στην Πελοπόννησο, στην Ήπειρο, στην Μακεδονία  δηλαδή  είτε στην ηπειρωτική και νησιώτικη χώρα. Δεν γνωρίζουμε πότε έγινε η εμφάνιση τους, ευρήματα τους έχουμε ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ και φαίνεται ότι το παιχνίδι αυτό προέρχεται από τα θρησκευτικά ειδώλια όπως αποδεικνύει η ανεύρεσή τους σε ιερά αλλά με το πέρασμα των χιλιετιών εξελίχτηκε σε κοριτσίστικο παιχνίδι.

Τις πλαγγόνες κατασκεύαζαν οι τεχνίτες από ξύλο, ελεφαντόδοντο, και κυρίως από πηλό , μια γυναικεία μορφή με περίπλοκα χτενίσματα στα μαλλιά.  Η κατασκευή της πλαγγόνας γινόταν στα εργαστήρια κοροπλαστικής. Είτε πλάθονταν με το χέρι, είτε ο τεχνίτης δημιουργούσε μια βασική μορφή στον τροχό και μετά προσέθετε τις λεπτομέρειες. Τα χέρια και τα πόδια τους ήταν κινούμενα και ενώνονταν με μια κλωστή με το κυρίως σώμα. Στο 500 π.Χ. γενικεύεται η χρήση καλουπιού. ‘Ετσι ο τεχνίτης την έφτιαχνε πρώτα σε μια μήτρα, μετά τη γέμιζε με υγρό πηλό και, όταν στέγνωνε, απομάκρυνε τον πηλό που είχε πάρει τη μορφή της μήτρας.  Ο τρόπος παρασκευής άλλαξε και πλέον  ακολουθεί μια μαζική παραγωγή για να μη μείνει κορίτσι χωρίς την κούκλα του! Έπειτα κάλυπτε το παιχνίδι με λευκό επίχρισμα και το έψηνε στο φούρνο. Στο τέλος το παιχνίδι χρωματιζόταν. Κάποιες φορές τα ρούχα της κούκλας ήταν ζωγραφισμένα, άλλες φορές τα κορίτσια τις έντυναν με πάνινα ρουχαλάκια.

 

 

 

πλάγγονες
Γυναικείο ειδώλιο με κινητά πόδια

Μικρά αντικείμενα όπως τραπεζάκια, κρεβατάκια, αγγεία, κτλ. συμπλήρωναν το παιχνίδι των κοριτσιών με τις πλαγγόνες. Εκτός από το να εξυπηρετεί τη χαρά του παιχνιδιού, οι  πλαγγόνες είχε και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, σαν μια εισαγωγή του κοριτσιού στο ρόλο και τις υποχρεώσεις του ως γυναίκα στην  αρχαία κοινωνία. Οι πλαγγόνες γίνονταν προσφορές προς τη θεά Άρτεμη τις παραμονές του γάμου του κοριτσιού. Οι πλαγγόνες αποτελούν έναν από τους σπάνιους τύπους ευρημάτων που φωτίζουν τον κόσμο των παιδιών και του παιχνιδιού στην αρχαιότητα. Βρίσκονται συχνά σε παιδικούς τάφους, ενώ σχετικές απεικονίσεις με παιδιά που κρατούν παρόμοιες κούκλες διακοσμούν επιτάφιες στήλες κυρίως από την Αττική.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Περισσότερα από τη στήλη: Πολιτισμός

Πολιτισμός

Βρέθηκε ιερό ταφικό μνημείο τριών χιλιάδων ετών στο Σογκμάταρ

  Το ιερό ταφικό μνημείο των τριών χιλιάδων ετών και η ιστορική του σημασία Βρέθηκε…

Πολιτισμός

Το έπος του ’40 μέσα από την τέχνη

Το έπος του ’40 αναφέρεται στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, ο οποίος ξεκίνησε με την ιταλική εισβολή…

Πολιτισμός

Η γελοιογραφία σε περιόδους πολέμου και το έπος του ΄40

Σε εποχές αναταραχής, όταν τα γεγονότα τρέχουν ταχύτερα από τις λέξεις, η τέχνη συχνά επιστρατεύεται…

Πολιτισμός

Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στη νομοθεσία

Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι ένα από τα σημαντικότερα εθνικά σύμβολα της Ελλάδας, αφιερωμένο…

Πολιτισμός

Αρχαιολογία χωρίς αρχαία: Σκάβοντας το σύγχρονο παρόν

Σε έναν κόσμο όπου το παρελθόν γράφεται ακόμα, η αρχαιολογία χωρίς αρχαία αποκαλύπτει ότι τα…

Πολιτισμός

Η ιστορία της γάτας: Από το χθες στο σήμερα

Η ιστορία της γάτας ξεκινά από τα βάθη των αιώνων. Από το σκοτάδι των προϊστορικών…

Πολιτισμός

Η καλλιτεχνική αυτονομία των Αποσχίσεων

Αν ανατρέχαμε σε ένα βιβλίο ιστορίας της τέχνης, θα διασταυρωνόμασταν με μία αναρίθμητη πολλαπλότητα ευφάνταστων…