Τα μουσεία είναι ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με σκοπό την συλλογή ανθρώπινων δημιουργημάτων πολιτισμού, την εκπαίδευση και ψυχαγωγία των επισκεπτών. Επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην δια βίου μάθηση των ανθρώπων, καθώς επίσης είναι μία καλή ευκαιρία να περάσουν οι γονείς με τα παιδιά τους τον ελεύθερό τους χρόνο εποικοδομητικά και δημιουργικά. Οι χώροι αυτοί συλλέγουν, προστατεύουν και εκθέτουν τον πολιτισμό και τα επιτεύγματα των ανθρώπων σε διάφορους τομείς, περιοχές και εποχές. Μ’ αυτό τον τρόπο, τα μουσεία συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον και παρουσιάζουν την εξέλιξη του κόσμου, το πόσο διαφορετικοί μα και ίδιοι είμαστε εμείς οι άνθρωποι.
Σ’ όλο τον κόσμο υπάρχουν πάρα πολλά μουσεία με διαφορετικά θέματα και προγράμματα. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές κατηγορίες μουσείων και σ’ αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε γι’ αυτά που μπορούμε να βρούμε στην Ελλάδα:
-
Αρχαιολογικά μουσεία
Τα αρχαιολογικά μουσεία παρουσιάζουν αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών, που αφορούν τους αρχαίους ελληνικούς πολιτισμούς. Στα αρχαιολογικά μουσεία ερχόμαστε σ’ επαφή με την ιστορία, την ζωή και τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας. Συνήθως τα εκθέματα περιλαμβάνουν αγάλματα των αρχαίων θεών, γλυπτά και κεραμικά αγγεία ζωγραφισμένα, που αναδεικνύουν διάφορες φάσεις της ζωής των Αρχαίων Ελλήνων, όπως αθλητικούς αγώνες, γάμους, τρόποι λατρείας των θεών τους, κλπ. Μπορούμε να δούμε, επίσης, διάφορα κεραμικά, πήλινα και χάλκινα ευρήματα, όπως μαγειρικά σκεύη, παιχνίδια, σκεύη για καλλυντικά, κλπ.
Παραδείγματα αρχαιολογικών μουσείων στην Ελλάδα:
Μουσείο της Ακρόπολης
Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας
-
Βυζαντινά
Τα βυζαντινά μουσεία έχουν εκθέσεις, που αφορούν τον πολιτισμό των βυζαντινών χρόνων μετά την αρχαία Ελλάδα. Εκεί θα βρούμε εκθέματα, που αφορούν τόσο την ιστορία του Βυζαντίου, όσο και τον Χριστιανισμό, καθώς επίσης και τις περιοχές των Βαλκανίων, με τις οποίες οι Βυζαντινοί είχαν ή καλές σχέσεις και τους διέδωσαν και τον Χριστιανισμό ή βρίσκονταν σε πόλεμο και σε συνεχείς μάχες. Τα βυζαντινά μουσεία παρουσιάζουν συλλογές χριστιανικών εικόνων, γλυπτά, τοιχογραφίες, κεραμικά, υφάσματα, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά και χειρόγραφα.
Παραδείγματα βυζαντινών μουσείων στην Ελλάδα:
Βυζαντινό και Χριστιανικό μουσείο στην Αθήνα
Βυζαντινό μουσείο Βέροιας
Εκκλησιαστικό μουσείο Κομοτηνής
-
Λαογραφικά
Τα λαογραφικά μουσεία παρουσιάζουν την ζωή και τον πολιτισμό των ανθρώπων από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως και το πιο πρόσφατο παρελθόν. Τα συγκεκριμένα μουσεία σχετίζονται με τον λαό και τον λαϊκό πολιτισμό. Λαογραφικά έχουν και πολλά χωριά και κωμοπόλεις της επαρχίας, καθώς τα εκθέματα αποτελούν και δωρεές των ίδιων των κατοίκων τους. Στο είδος αυτό του μουσείου θα έρθουμε σε επαφή με τον τρόπο ζωής, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό των πρόσφατων προγόνων μας, των προ-παππούδων μας και των γιαγιάδων και των παππούδων μας. Τα μουσεία αυτά παρουσιάζουν την ταυτότητα και το παρελθόν της τοπικής κοινωνίας με διάφορες εκθέσεις, όπως μαγειρικά σκεύη, παραδοσιακές φορεσιές, σχολικά αντικείμενα, εργαλεία για ύφανση ή παλιά επαγγέλματα, διάφορα πράγματα και χώροι σπιτιού, που στις μέρες μας δεν υπάρχουν.
Παραδείγματα λαογραφικών μουσείων στην Ελλάδα:
Εθνολογικό μουσείο Θράκης στην Αλεξανδρούπολη
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα-Μουσείο Β.Παπαντωνίου στο Ναύπλιο
Λαογραφικό Μουσείο Φθιώτιδας στη Λαμία
-
Ιστορικά
Τα ιστορικά μουσεία μπορεί να παρουσιάζουν εκθέματα της ίδιας περιόδου με τα λαογραφικά, αλλά αυτά δεν σχετίζονται με τον τρόπο ζωής του λαού, αλλά με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως μάχες, πολέμους, προσφυγιά, κτλ. Αυτά έχουν φωτογραφικό υλικό και πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν μάχες. Έχουν, επίσης, στολές, όπλα και άλλα αντικείμενα των αγωνιστών, καθώς και αντικείμενα καθημερινής χρήσης των προσφύγων, όπως υφαντά, καραμανλίδικα ευαγγέλια, φωτογραφίες και βιβλία από την Μικρά Ασία.
Παραδείγματα ιστορικών μουσείων στην Ελλάδα
Μουσείο Παύλου Μελά στην Καστοριά
Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Θεσσαλονίκης
(Η συνέχεια στο επόμενο άρθρο!)
