Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τον δανεισμό των Βιβλικών κειμένων από προγενέστερες μυθολογίες – αφηγήσεις λαών, όπως οι Έλληνες, οι Μεσοποτάμιοι και οι Αιγύπτιοι. Μπορεί κανείς να βρει ακόμα και μελέτες, που αφορούν την «αντιγραφή» της Βίβλου, από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου. Πριν την διάδοση του Χριστιανισμού, μεγάλοι πολιτισμοί που άνθισαν είχαν τα δικά τους θρησκευτικά μοτίβα, ήταν κυρίως πολυθεϊστές και είχαν τις δικές τους θεωρίες για την δημιουργία του κόσμου, όπως αυτοί τον συνάντησαν τότε. Παρόλα αυτά, δεν απέχουν και πολύ μερικές αφηγήσεις και ίσως να είναι αυτός ο βασικός λόγος, που υπάρχει μεγάλη ταύτιση ανάμεσα στον Χριστιανισμό, την Αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Μεσοποταμία. Πόσο ταυτίζεται όμως η Βίβλος με την Ελληνική μυθολογία;
Λίγα λόγια για την Βίβλο
Η Βίβλος, το ιερότερο κείμενο για τους Χριστιανούς, είναι μια συλλογή αφηγήσεων εμπνευσμένες από τον Θεό, μεταβιβασμένες στους ανθρώπους. Δεν πρόκειται για ένα ιστορικό βιβλίο, αλλά ένα μεγάλο διήγημα πίστης και κοσμογονίας, όπως αντίστοιχα και η Ελληνική μυθολογία, με την διαφορά πως η Βίβλος έχει καταγραφεί και διαιωνιστεί πολύ πιο άμεσα. Η Βίβλος δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ιστορικά, μπορεί όμως να παρέχει πληροφορίες κατά κάποιο τρόπο, που να ταυτίζονται με ιστορικά δεδομένα. Οι πρώτες ιστορίες της Βίβλου, διαδόθηκαν προφορικά, ενώ η πρώτη ολική καταγραφή της (σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα), είναι 2.700 ετών, όμως τα πρώτα κείμενα γνωστά ως Τορά (μτφ Νόμος) που ενσωματώθηκαν στην Βίβλο, έχουν προέλευση 3.500 ετών και αφορούν τις διδασκαλίες του Μωυσή. Η Βίβλος, είναι ένα θρησκευτικό κειμήλιο ανάγνωσης που κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ, με πάνω από 5δις ανθρώπους να το έχουν ξεφυλλίσει, ενώ δεν έχει καν στην ουσία συγγραφέα. Αληθεύει το γεγονός πως δεν υπάρχει ούτε ένα αυθεντικό αντίτυπο κάποιας ολοκληρωμένης προσπάθειας καταγραφής της Βίβλου. Παρόλα αυτά, στο Βατικανό, φυλάσσεται to «Codex Vaticanus», που θεωρείται πως είναι η παλαιότερη ολοκληρωμένη Βίβλος, προερχόμενη από τον 4ο αιώνα. Αν κάποιος πάρει σαν δεδομένο της ύπαρξης μας την Βίβλο, τότε ο Αδάμ και η Εύα, έζησαν πριν από 99.000 – 156.000 χρόνια και τώρα βρισκόμαστε στο (Εβραϊκό) έτος 5785. Η Βίβλος αποτελείται από την Παλαιά και την Καινή διαθήκη και μέσα σε αυτά υπάρχουν στο σύνολο 76 βιβλία, ενώ η ετυμολογία της είναι Ελληνική από την λέξη «βιβλίο» (αναφέρεται ως το Βιβλίο των Βιβλίων ώστε να αναδειχθεί η σπουδαιότητα της).
Λίγα λόγια για την Ελληνική μυθολογία
Η Ελληνική μυθολογία ήταν εξίσου σημαντική στην Αρχαία Ελλάδα, όσο η Βίβλος σήμερα στο κόσμο των πιστών. Σίγουρα δεν υπάρχει κάποιο διασωσμένη ολόκληρη καταγραφή της, παρά μόνο κομμάτια αναφορών αυτής. Τα Ομηρικά Έπη που συγκαταλέγονται στην Ελληνική Μυθολογία, έχουν κατά καιρούς επιβεβαιωθεί ως ιστορικά γεγονότα, όμως παντού υπάρχει εμφανώς η αίσθηση της υπερβολής και της μυθοπλασίας. Η καταγεγραμμένη μυθολογία μας, έχει ηλικία 2.700 χρόνια και αφορά κυρίως τον Όμηρο και κυρίως τον Ησίοδο, όμως αρκετοί μύθοι πιθανό να είναι παλαιότεροι, αλλά και δανεισμένοι από την Αίγυπτο. Μπορούμε να πούμε πως η Ελληνική μυθολογία είναι παλαιότερη της Βίβλου, εφόσον υπάρχουν λοιπόν αποδείξεις καταγραφής της. Ο Ησίοδος που ανέλυσε κυρίως την θεϊκή μυθολογία, έκανε τις πρώτες αναφορές στον Δία (Ζευς) το 720 π.Χ, όταν και αναφέρθηκε στον μύθο του Κρόνου, τον βασιλιά των Τιτάνων και μετέπειτα στους Ολύμπιους και τα «καμώματα» τους. Αν λοιπόν ψάξουμε για συγγραφέα της Ελληνικής Μυθολογίας, στην ουσία υπάρχει και είναι ο Ησίοδος. Τα Ομηρικά Έπη, χρονολογούνται περίπου τον 8ο αιώνα π.Χ. και είναι πλήρως εξαρτημένα από τη θεϊκή μυθολογία του Ησίοδου, ενώ αν βάλουμε σε χρονολογική σειρά τα πρώτα ποιήματα, ξεκινάμε με τον Ορφέα, τις Μούσες, τον Ησίοδο και τον Όμηρο. Η «Θεογονία» του Ησίοδου όπου εξηγείται η γέννηση των θεών, είναι ένα ποίημα 1022 σειρών και προσφέρει την ατέρμονη διδαχή στους ανθρώπους, ως προς τον σεβασμό της φυσικής τάξης των πραγμάτων και της ιεραρχίας. Ένα (θεωρητικά) πιστό αντίγραφο της Θεογονίας, βρίσκεται σήμερα στο Βατικανό και ανακαλύφθηκε τον 13ο αιώνα. Μην ξεχνάμε πως στην Αρχαία Ελλάδα, δεν υπήρχε το χαρτί, ενώ πολλά από τα έργα μεγάλων ποιητών, ιστορικών, φιλόσοφων κλπ, καταστράφηκαν και εξαφανίστηκαν με την επέλαση του Χριστιανισμού ως παγανιστικά. Μεγάλο ρόλο σαφώς, έπαιξε και η καταστροφή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, που κατείχε τα σκήπτρα στην συλλογή και αποθήκευση κάθε σημαντικού κειμένου που θα μπορούσε σήμερα να αποτελεί τεκμήριο, για την χρονολόγηση τόσο της Ελληνικής μυθολογίας, όσο και της Βίβλου.
Αν κυνικά αναλύσουμε την Βίβλο και την συγκρίνουμε με μυθολογίες λαών, όπως και της Ελληνικής, θα βρούμε πολλές ομοιότητες. Να προσθέσουμε σε αυτό το σημείο, πως ο αρχαιότερος καταγεγραμμένος θεός πολιτισμού είναι στην Μεσοποταμία, αφού οι Ασσύριοι λάτρευαν την Ινάννα, ως θεά της αγάπης και της γονιμότητας το 3.400-2.200 π.Χ. Υπάρχει μια αλυσιδωτή επιρροή μύθων της αρχαιότητας, από την Μεσοποταμία στα Ιουδαϊκά εδάφη, από την Αρχαία Αίγυπτο στην Αρχαία Ελλάδα, από την Αρχαία Ελλάδα στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Στην Μεσοποταμία έχουμε ως αφετηρία το Έπος του Γκιλγκαμές, στην Ιουδαία την Βίβλο, στην Ελλάδα την Θεογονία του Ησίοδου, στην Αίγυπτο το Έπος Δημιουργίας της Ηλιόπολης και στην Ρώμη την Αινειάδα του Βιργιλίου. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως η Βίβλος ταυτίζεται με την Ελληνική μυθολογία αποκλειστικά σε καμία περίπτωση, αφού και η Ελληνική μυθολογία έχει δανειστεί στοιχεία από την Αρχαία Αίγυπτο και τους λαούς της Μεσοποτομίας (Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Σουμέριοι, Ακκάδιοι). Ας δούμε όμως παρακάτω μερικά παραδείγματα δανεισμού της Βίβλου και πιο συγκεκριμένα από την Ελληνική μυθολογία.
Η δημιουργία των ανθρώπων
Στην Βίβλο αναφέρεται πως το ανθρώπινο γένος προήλθε από τους πρωτόπλαστους Αδάμ και Εύα, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού. Οι αθάνατοι πρωτόπλαστοι ζούσαν στον κήπο της Εδέμ, με μοναδική εντολή να μην δοκιμάσουν τον «απαγορευμένο» καρπό, του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού. Σε αυτή τη παραβολή, η Εύα υποκύπτει στον πειρασμό να δοκιμάσει τον καρπό (που λανθασμένα αναφέρεται ως μήλο), εξοργίζοντας τον Θεό και φέρνοντας την έννοια της «αμαρτίας» στην ανθρωπότητα. Ο Θεός της Δημιουργίας θα τους τιμωρήσει, διώχνοντας τους από τον Κήπο της Εδέμ, όπου όλα ήταν αθάνατα. Η Εύα αμάρτησε επηρεασμένη από τον Σατανά (κακό), ενώ η «κατάρα» που την ακολούθησε, ήταν όντας θνητή να γεννάει με πόνους (αφορά όλο το γυναικείο φύλο) και να βρίσκεται πάντα υπό την επιτήρηση και την προστασία του άνδρα (Αδάμ). Μπορεί να μην θέλουμε να το παραδεχτούμε, αλλά αυτή η αφήγηση της Βίβλου, έφερε τις γυναίκες σε πολύ μειονεκτική θέση κατά το παρελθόν και τις χαρακτήρισε ως «πλανεύτρες», «δαιμόνιες» κλπ. Στην Ελληνική μυθολογία έχουμε τον Προμηθέα, υιό των Τιτάνων Ιάπετου και Ωκεανίδας, να κλέβει την απαγορευμένη φωτιά (ως έναν άλλο απαγορευμένο καρπό) από τους Θεούς, εξοργίζοντας τον Δία. Ακολούθησε το μαρτύριο του Προμηθέα, όπου δεμένος σε έναν βράχο ένας γυπαετός – το έμβλημα του Δία – έτρωγε το συκώτι του μια φορά την ημέρα. Ο Προμηθέας και ο αδερφός του Επιμηθέας ως Τιτάνες, επιμελήθηκαν της δημιουργίας και των χαρακτηριστικών των πλασμάτων της Γης. Ο Επιμηθέας έπεισε τον αδελφό του να του επιτρέψει να αναλάβει μόνος αυτή την εργασία. Έτσι ο Επιμηθέας ονομάτισε και απέδωσε στο κάθε ον τα χαρακτηριστικά που ήθελε ο ίδιος, με τρόπο ώστε να μην μπορούν να αλληλοκαταστραφούν. Όταν ήρθε η ώρα να δημιουργηθεί ο άνθρωπος, είχαν απομείνει από τον Επιμηθέα, ελάχιστα νύχια και τρίχες, κάνοντας τον ανίσχυρο και ευπαθή απέναντι στις υπόλοιπες δημιουργίες του. Αυτό το λάθος οδήγησε τον Προμηθέα να αναλάβει την προστασία του ανθρώπινου είδους, κλέβοντας την φωτιά από τους Θεούς, δίνοντας τους την ευκαιρία να προστατευτούν (όπλα), να τραφούν (γεωργικά εργαλεία), να στεγαστούν και φυσικά να ζεσταθούν. Ο Δίας τιμώρησε τον Επιμηθέα, στέλνοντας του μια γυναίκα, δημιουργία του Ηφαίστου από χώμα, με πολλά φαινομενικά χαρίσματα, την Πανδώρα (η πρώτη θνητή όπως και η Εύα). Ο Προμηθέας τον συμβούλευσε να μην δεχτεί την γυναίκα – δώρο, αλλά εκείνος έπραξε λανθασμένα για ακόμα μια φορά. Για τον Ησίοδο, η Πανδώρα ήταν το μεγαλύτερο λάθος τον Θεών στην ανθρωπότητα… Η Πανδώρα έφτασε στον Επιμηθέα μαζί με ένα πιθάρι (αργότερα αναφέρθηκε ως κουτί), το οποίο δεν έπρεπε να ανοιχτεί με τίποτα και ποτέ. Η περιέργεια της (γυναικείο χαρακτηριστικό σύμφωνα με τον Ησίοδο), την έκανε να το ανοίξει και κάπως έτσι σκορπίστηκαν στην ανθρωπότητα όλα τα δεινά που απέστειλαν οι θεοί ως τιμωρία. Η Πανδώρα έκλεισε το πώμα στο πιθάρι με μεγάλη δυσκολία, κρατώντας μέσα μόνο ένα πράγμα – την ελπίδα. Πολλές εκδοχές αυτού του μύθου έχουν καταγραφεί μέσα στους αιώνες, παρόλα αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά με την Βίβλο που κρατάμε, είναι: η απληστία των πρωτόπλαστων και η παραδειγματική τιμωρία τους από τους Θεούς (ακολουθούν οι κατακλυσμοί), η εξαπάτηση τόσο της Εύας, όσο και της Πανδώρας, το απόρρητο – απαγορευμένο στοιχείο που δεν πρέπει να αποκτηθεί από τους ανθρώπους (γνώση – φωτιά).
Η παρθενογένεση
Τόσο στην Βίβλο, όσο και στην Ελληνική μυθολογία, η παρθενογένεση είναι ένα ιδιαίτερο κοινό χαρακτηριστικό. Στην Βίβλο, έχουμε την μοναδική ιστορία της γέννησης του Ιησού, από την παρθένα Μαρία (Παναγία), αφότου έμεινε έγκυος με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Στην Ελληνική μυθολογία, η παρθενογένεση είναι κάτι πιο διαδεδομένο, με την γέννηση του Διονύσου από την παρθένα Σεμέλη, του Ιάσωνα από την Περσεφόνη, ακόμα και του Πλάτωνα από την παρθένα Περικτιόνη. Πολλές γεννήσεις θνητών και ημίθεων «χρεώθηκαν» στους Ολύμπιους θεούς, κυρίως στον Δία, αλλά αυτό είναι ένα κομμάτι που φυσικά δεν συναντάμε στην Βίβλο, καθώς η αναφορά στις ερωτικές σχέσεις είναι ανύπαρκτη. Η παρθενογένεση στην Βίβλο κατατάσσεται στις προφητείες του Ματθαίου που επιβεβαιώθηκαν κατά την γέννηση του Υιού του Θεού.
Ο παγκόσμιος κατακλυσμός – τιμωρία θεών
Στην Ελληνική μυθολογία συναντάμε τον μύθο του Δευκαλίωνα, γιού του Προμηθέα. Σε αυτόν τον μύθο, μετά την αρπαγή της φωτιάς των θεών από τον Προμηθέα, ο Δίας με την βοήθεια του Ποσειδώνα, έστειλε στην γη έναν τεράστιο κατακλυσμό για να τιμωρήσει τους ανθρώπους που ασεβώς δέχτηκαν το δώρο. Ενώ η ακολασία είχε επικρατήσει στην ανθρωπότητα, οι θεοί αποφάσισαν να πάνε την Γη στο σημείο μηδέν. Για ακόμα μια φορά, ο Προμηθέας βρίσκει τον ευσεβή και τίμιο Δευκαλίωνα και την γυναίκα του Πύρρα και τους προμηνύει το κακό που θα βρει τους ανθρώπους. Τους συμβουλεύει να φτιάξουν μια ξύλινη κιβωτό, ώστε να επιβιώσουν, με το τέλος του κατακλυσμού να τους βρίσκει μόνους στο όρος Παρνασσός. Σε αυτή την κιβωτό δεν αναφέρονται ζώα, αλλά μόνο το ζευγάρι, ενώ ο κατακλυσμός διήρκησε 9 μέρες. Στην Βίβλο, αναφέρεται η γνωστή ιστορία με την Κιβωτό του Νώε. Μετά την άφιξη του Αδάμ και της Εύας στο βασίλειο των θνητών, με την Εύα να έχει σκορπίσει τα δεινά ως άλλη Πανδώρα, οι άνθρωποι έφτασαν 10 γενιές μακριά. Τότε ο Θεός διέκρινε την βία, την απληστία των ανθρώπων και την ασέβεια τους στο πρόσωπο του και αποφάσισε να χτίσει από την αρχή την ανθρωπότητα. Ο ίδιος ο Θεός, αποκαλύπτει το πλάνο του κατακλυσμού στον θεοσεβούμενο Νώε και του δίνει εντολή να χτίσει μια κιβωτό, όπου αυτός και η οικογένεια του θα επιβίωναν. Η κιβωτός αυτή θα περιείχε μέσα ένα ζεύγος από κάθε έμβιο ον, ώστε να αναδημιουργηθεί η πλάση. Στην κιβωτό του Νώε, ήταν 8 άνθρωποι, ο ίδιος με την γυναίκα του (σε μερικά κείμενα ονομάζεται Ναάμα) και οι 3 γιοί του (Σημ, Χαμ, Ιάφεθ) με τις γυναίκες τους (τα ονόματα τους δεν αναφέρονται). Με το τέλος του κατακλυσμού, η κιβωτός προσάραξε στο μυθικό όρος Αραράτ και ο Θεός ευλόγησε τους υιούς του Νώε, ώστε τα τέκνα τους να δημιουργήσουν την νέα ανθρωπότητα. Ο Νώε, σύμφωνα με την Βίβλο, έζησε 950 χρόνια, δίνοντας την εντύπωση ενός ημίθεου σοφού που υπηρέτησε τον Θεό.
Ο Ηρακλής και ο Σαμψών
Αυτές οι δυο μυθικές αναφορές ηρώων, δεν θέλουν και πολλή ανάλυση. Ο Ηρακλής, ο πιο περιβόητος ήρωας της Ελληνικής μυθολογίας, ήταν ο ημίθεος γιός του Δία και της Αλκμήνης. Γνωστός για τους άθλους του, που κατέγραψε ο Απολλόδωρος, ο Διόδωρος και ο Ευριπίδης, ο Ηρακλής με την απίστευτη δύναμη του, ξεχώρισε όταν σκότωσε ένα λιοντάρι με τα ίδια του τα χέρια, όπως ακριβώς αναφέρεται και στην Βίβλο για τον Σαμψών. Ο Σαμψών ήταν -σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη- ένας θνητός μυθικός ηγέτης του Ισραήλ, που ο Θεός του χάρισε τρομερή δύναμη, που κρατούσε στα μακριά του μαλλιά. Και οι δύο ξεχωρίζουν για την δύναμη τους και την σχέση τους με τους θεούς, ενώ και οι δυο φέρονται ως υπεύθυνοι για τον θάνατο των πρώτων γυναικών τους.
Η ανάσταση των νεκρών
Τόσο στην Βίβλο, όσο και στην Ελληνική μυθολογία, υπάρχει μεγάλη ταύτιση στο στοιχείο της ανάστασης των νεκρών. Εκτός από την Ανάσταση του Χριστού, αναφέρεται η ανάσταση του Λαζάρου και άλλες 10 αντίστοιχες περιπτώσεις στην Βίβλο. Στην Ελληνική μυθολογία, υπάρχει ο Άδωνις ως θεός της αναγέννησης – ανάστασης, δίνοντας περισσότερη σπουδαιότητα και αίγλη στις μυθολογικές αφηγήσεις. Η Αλκμήνη, ο Κάστωρ, ο Ηρακλής, ο Αχιλλέας, είναι μερικές από τις γνωστές μυθολογικές προσωπικότητες που αναστήθηκαν από τον Κάτω Κόσμο, ενώ και η ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης είναι σχετική. Και στις δυο περιπτώσεις -Βίβλου και Ελληνικής μυθολογίας- είναι εμφανές το συμπέρασμα, πως υπάρχει μετά θάνατον ζωή, ενώ όλοι όσοι φεύγουν από την ζωή περνάνε δοκιμασίες ώστε να αποφασιστεί που θα καταλήξουν και με ποιο τρόπο.
Η θυσία αγαπημένων προσώπων
Η θυσία του Ισαάκ από τον πατέρα του Αβραάμ στην Βίβλο, είναι ένα σημείο αναφοράς σχετικά με την αμφισβήτηση της πίστης του ανθρώπου προς τον Θεό. Ο Αβραάμ σύμφωνα με το Βιβλίο της Γένεσης , ήταν ο πρώτος απόγονος του γενάρχη των Εβραίων και είχε ένα μοναδικό παιδί, με την γυναίκα του Σάρρα. Ως πιστός στον Θεό, μια μέρα έλαβε την εντολή να θυσιάσει τον γιό του Ισαάκ, ώστε να δοκιμαστεί για την αφοσίωση του. Συντετριμμένος από την εντολή, ο Αβραάμ οδηγεί τον γιό του στο μέρος που του υπέδειξε ο Θεός, ώστε να πράξει ευλαβικά. Την ώρα που ο πατέρας ήταν έτοιμος να αποδείξει την πίστη του, ο Θεός επενέβη και σταμάτησε αυτή την θυσία, λέγοντας στον Αβραάμ «μην αγγίξεις το παιδί και μην του κάνεις κακό. Είδα πόσο σέβεσαι τον Θεό, αφού για χάρη Του δεν λυπήθηκες ούτε το μονάκριβο παιδί σου». Τότε ο Θεός, εμφάνισε ένα κριάρι που πήρε την θέση του Ισαάκ στην θυσία και ευλόγησε τον Αβραάμ, ώστε να πληθύνει τους απογόνους του «σαν τα άστρα του ουρανού και σαν την άμμο της θάλασσας». Στην Ελληνική μυθολογία, ο βασιλιάς Αγαμέμνονας επιχειρεί να θυσιάσει την κόρη του Ιφιγένεια, στην θεά Άρτεμις. Η Ιφιγένεια «έπρεπε» να θυσιαστεί στη Αυλίδα, όπου ο στόλος του Αγαμέμνονα εγκλωβίστηκε από άπνοια (ή και ισχυρούς ανέμους κατά άλλους), λόγω του θυμού της θεάς Άρτεμις. Οι λόγοι της τιμωρίας ποικίλουν: 1) ο παππούς της Ιφιγένειας είχε αρνηθεί να θυσιάσει το χρυσόμαλλο δέρας στην θεά, 2) ο Αγαμέμνονας υπερηφανεύτηκε για τις ικανότητες του στο κυνήγι, ως καλύτερος της Άρτεμις και 3) ο Αγαμέμνονας αρνήθηκε να προσφέρει στην θεά, το καλύτερο προϊόν της χρονιάς… που έτυχε να είναι η κόρη του Ιφιγένεια. Η θυσία της Ιφιγένειας, θα άνοιγε τον δρόμο στον στόλο του αρχιστράτηγου Αγαμέμνονα και εκείνος σκαρφίστηκε έναν τρόπο να το κάνει όσο πιο αναίμακτα. Ο Αγαμέμνων κάλεσε ψευδώς την γυναίκα του και την κόρη του στην Αυλίδα, με σκοπό δήθεν να παντρέψει την Ιφιγένεια με τον ήρωα Αχιλλέα. Χωρίς να ενημερώσει την γυναίκα του Κλυταιμνήστρα, θυσίασε την κόρη τους, ενώ κατά την διάρκεια της αποτρόπαιας αυτής πράξης, η θεά Άρτεμις αντικατέστησε την Ιφιγένεια με ένα ελάφι και την οδήγησε στην Ταυρίδα, όπου την έκανε ιέρεια της. Και στις δυο περιπτώσεις ανθρωποθυσίας προς τους θεούς, απετράπη την τελευταία στιγμή η αιματοχυσία και επήλθε η διάσωση τους από θεϊκή παρέμβαση, ενώ στην θέση τους βρέθηκε ένα ζώο… Το ηθικό δίδαγμα και στις δυο περιπτώσεις, είναι πως η πίστη στον Θεό δοκιμάζεται συχνά και πολλές φορές απαιτούνται «ανταλλάγματα» αφοσίωσης, τα οποία εν τέλει λειτουργούν προς όφελος μας.
Σε γενικές γραμμές, η Βίβλος όπως και η καταγραφή της Ελληνικής μυθολογίας, μπορούν να θεωρηθούν ως συλλογές διδαχής προς τους ανθρώπους σε συσχετισμό με την θρησκεία. Ο μύθος αποτελεί σημαντικό στοιχείο όλων των θρησκειών. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο των P.Wilkison και N.Philip –Παγκόσμια Μυθολογία– «οι μύθοι με τη μορφή ιστοριών, διαμορφώνουν δοξασίες σχετικά με την φύση του θεïκού, της ανθρωπότητας και την σχέση μεταξύ των δυο. Στην ουσία, όλοι οι μύθοι αποτελούν τα μέσα, για την διερεύνηση της θεμελιώδους πραγματικότητας». Η πορεία προς το ιερό, η ένταξη στην κοινωνία και η μικρογραφία της δημιουργίας του κόσμου, αναλύονται και παρατίθενται άμεσα και στην Βίβλο, αλλά και στην Ελληνική μυθολογία. Η Βίβλος είναι το Α και το Ω για τον Χριστιανισμό, τον Καθολικισμό, τον Προτεσταντισμό, τον Ιουδαϊσμό, τον Ισλαμισμό και άλλες Αβρααμικές θρησκείες. Αυτό δεν σημαίνει ότι μέσα στο πέρασμα των αιώνων, δεν έχει παραλλαχθεί – διορθωθεί, ειδικά στους καιρούς που διαστρεβλώθηκαν και καλύφθηκαν γεγονότα σχετικά με τον Χριστιανισμό (κυρίως) από την εκκλησία. Η Ελληνική μυθολογία, με τις έντονες επίσης επιρροές και μορφές δανεισμού από γείτονες λαούς, είναι ένα ανθολόγιο ιστοριών κοσμογονίας, ηρωισμού και πίστης, σε θεούς του πάλαι πότε… Σίγουρα, επίσης σε βάθος χρόνου (ειδικά οι προφορικοί μύθοι), παραλλάχθηκαν και διασκευάστηκαν και είναι πασιφανές, καθώς αρκετοί συγγραφείς τους καταγράφουν διαφορετικά. Όμως θα ήταν άδικο να μην πούμε, πως και η Ελληνική μυθολογία ταυτίζεται άμεσα με μορφές δανεισμού, κυρίως από την Μεσοποταμία, αλλά και την Αίγυπτο με τις εξαίσιες σχέσεις που είχαν ανέκαθεν οι δυο πολιτισμοί. Αν και είναι πολύ πιο πιθανό, λόγω της γεωγραφικής θέσης της Ιουδαίας, η Βίβλος να δανείστηκε περισσότερο από την μυθολογία των Σουμέριων και άλλων λαών της Μεσοποταμίας, παρά από την Ελληνική, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να έχει συμβεί, καθώς υπήρχε δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στους Μεσογειακούς λαούς. Πόσο ταυτίζεται λοιπόν η Βίβλος με την Ελληνική μυθολογία; Η απάντηση βρίσκεται σίγουρα στον πλούτο του περιεχομένου και στην ανάγνωση και μελέτη αυτών των υπέροχων έργων.
Πηγές άρθρου:
Mythology – Wilkison P. & Philip N., published by Dorling Kindersley Limited, 2007
greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/atreides
Μορφές και θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, της Δήμητρας Μήττα, 2012 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
