Ο Πορτογάλος ευγενής Βάσκο ντα Γκάμα (1460-1524) έπλευσε από τη Λισαβόνα το 1497 με προορισμό την Ινδία έχοντας σκοπό να δημιουργήσει μια θαλάσσια διαδρομή που να ενώνει την Ευρώπη με την Ανατολή. Αφού έπλευσε κατά μήκος της δυτικής ακτής της Αφρικής και έκανε το γύρο του ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, η αποστολή του έκανε πολλές στάσεις στην Αφρική προτού φτάσει στο εμπορικό σταθμό του Καλικούτ στην Ινδία το Μάιο του 1498. Ο Βάσκο ντα Γκάμα έγινε δεκτός σαν ήρωας πίσω στην Πορτογαλία, και ξεκίνησε για ένα δεύτερο ταξίδι στην Ινδία το 1502. Κατά τη διάρκεια της αποστολής είχε σφοδρές διαφωνίες με τους μουσουλμάνους εμπόρους της περιοχής. Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, ο ντα Γκάμα γύρισε και πάλι στην Ινδία, αυτή τη φορά σαν αντιβασιλέας και πέθανε εκεί το 1524 από αρρώστια.
Το πρώτο ταξίδι στην Ινδία
Γεννημένος το 1460, ο Βάσκο ντα Γκάμα ήταν γιος ενός κατώτερου ευγενή, ο οποίος ήταν διοικητής του φρουρίου στο Σίνες που βρίσκεται στην ακτή της επαρχίας Αλεντέχο στην νοτιοδυτική Πορτογαλία. Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Ξέρουμε ότι το 1492 ο βασιλιάς Ιωάννης ο Β’ τον έστειλε να κυριεύσει γαλλικά πλοία στο λιμάνι της Σετούμπαλ σαν αντίποινα για γαλλικές επιθέσεις σε πορτογαλικά πλοία.
Το 1497 ο διάδοχος του Ιωάννη, ο Μάνουελ ο Α’, διάλεξε τον Ντα Γκάμα για να ηγηθεί ενός πορτογαλικού στόλου με προορισμό την Ινδία. Σκοπός του ταξιδιού ήταν η εύρεση μίας θαλάσσιας πορείας από την δυτική Ευρώπη στην Ινδία. Την εποχή εκείνη οι μουσουλμάνοι είχαν το μονοπώλιο του εμπορίου με την Ινδία και άλλα κράτη της ανατολικής Ευρώπης λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Ο Βάσκο ντα Γκάμα ξεκίνησε από τη Λισαβόνα τον Ιούλιο με τέσσερα πλοία και έπλευσε νότια κατά μήκος της δυτικής ακτής της Αφρικής, πριν παρεκλείνει προς το νότιο Ατλαντικό για να αποφύγει μη ευνοϊκά θαλάσσια ρεύματα. Ο στόλος έκανε το γύρω του ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στο τέλος Νοεμβρίου και κατευθύνθηκε βόρεια κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Αφρικής. Έκανε στάσεις στη σημερινή Μοζαμβίκη, στη Μομπάσα και στο Μαλίντι. Με τη βοήθεια ενός ντόπιου πλοηγού ο Βάσκο ντα Γκάμα διέσχισε τον Ινδικό ωκεανό και έφτασε στις ακτές της Ινδίας στο Καλικούτ (σημερινό Κοχικόδε) το Μάιο του 1498.
Οι σχέσεις με τους ντόπιους
Αν και στην αρχή οι ντόπιοι πληθυσμοί καλωσόρισαν του Πορτογάλους, γρήγορα δημιουργήθηκαν εντάσεις όταν ο Βάσκο ντα Γκάμα πρόσφερε μια συλλογή από σχετικά φθηνά αντικείμενα στον ηγεμόνα τους ως δώρο. Αυτή η διαμάχη, μαζί με την εχθρότητα από τους μουσουλμάνους εμπόρους της περιοχής, οδήγησε τον Βάσκο ντα Γκάμα να επιστρέψει στην Πορτογαλία χωρίς να συνάψει κάποια συνθήκη. Ένας αρκετά μεγαλύτερος στόλος υπό τον Πέντρο Αλβάρες Καμπράλ στάλθηκε για να εκμεταλλευτεί τις ανακαλύψεις του ντα Γκάμα και να εξασφαλίσει τον εμπορικό σταθμό στο Καλικούτ.
Όταν μουσουλμάνοι σκότωσαν 50 από τους άντρες του, ο Καμπράλ αντεπιτέθηκε με το να κάψει 10 μουσουλμανικά εμπορικά πλοία σκοτώνοντας 600 περίπου ναυτικούς που βρίσκονταν πάνω σ’ αυτά. Στη συνέχεια πήγε στο Κοτσί όπου ίδρυσε τον πρώτο πορτογαλικό εμπορικό σταθμό στην Ινδία. Το 1502, ο βασιλιάς Μάνουελ έβαλε τον Ντα Γκάμα επικεφαλής μιας νέας αποστολής στην Ινδία, η οποία ξεκίνησε το Φεβρουάριο. Σ’ αυτό το ταξίδι ο Ντα Γκάμα επιτέθηκε σε αραβικά πλοία στην περιοχή και χρησιμοποίησε την υπεροπλία του για να αναγκάσει τον ηγεμόνα του Καλικούτ να υπογράψει εμπορική συνθήκη με τους Πορτογάλους. Λόγω αυτών των βίαιων επιδείξεων δύναμης ο Βάσκο ντα Γκάμα έγινε από τα πιο μισητά πρόσωπα σ’ όλη την Ινδία. Σε αντίθεση μ’ αυτό, με την επιστροφή του στην Πορτογαλία ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα.
Το τελευταίο ταξίδι στην Ινδία
Ο Βάσκο ντα Γκάμα παντρεύτηκε μια γυναίκα από καλή οικογένεια κάμποσο καιρό αφού γύρισε από το δεύτερο ταξίδι του. Για τα επόμενα είκοσι χρόνια ο Ντα Γκάμα συνέχιζε να συμβουλεύει τον Πορτογάλο ηγεμόνα για την κατάσταση στην Ινδία, αλλά δεν γύρισε εκεί παρά το 1524 όταν ο βασιλιά Ιωάννης Γ’ τον όρισε αντιβασιλέα της Ινδίας.
Ο ντα Γκάμα έφτασε στην Γκόα με σκοπό να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη διαφθορά των Πορτογάλων αξιωματούχων της περιοχής. Σύντομα αρρώστησε και πέθανε το Δεκέμβριο του 1524 στο Κοτσί. Το σώμα του αργότερα μεταφέρθηκε πίσω στην Πορτογαλία για ταφή.
