Μετά τον απόηχο της διακοσιοστής επετείου από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς ποιες άλλες εθνικές εορτές έχουμε στην Ελλάδα, πότε τις γιορτάζουμε, τι γιορτάζουμε εκείνη την ημέρα κ.α. Σε αυτό το άρθρο, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά τις εθνικές εορτές της Ελλάδας. Στην κατηγορία “εθνική εορτή” εντάσσονται πολλές ημερομηνίες και γεγονότα, αλλά εμείς θα εστιάσουμε στην 25η Μαρτίου, την 28η Οκτωβρίου, αλλά και την 26η Οκτωβρίου και την 17η Νοεμβρίου.
Τι έγινε στις 25 Μαρτίου;
Όπως προαναφέρθηκε, πρόσφατα γιορτάσαμε τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. Αυτό μας πηγαίνει πίσω στο χρόνο και, συγκεκριμένα, στις 25 Μαρτίου 1821. Αν και είχαν ξεσπάσει και νωρίτερα επαναστατικά επεισόδια, εκείνη η ημέρα θεωρείται ως η έναρξη της ένοπλης εξέγερσης των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών Τούρκων. Αναφέρεται, λοιπόν, ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το λάβαρο της επανάστασης στη Μονή της Αγίας Λαύρας κηρύσσοντας την επανάσταση στην Πελοπόννησο. Λίγους μήνες πριν, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης είχε κάνει μια επαναστατική απόπειρα στη Μολδοβλαχία.
Πηγή εικόνας: www.lifo.gr
Παρότι η Ελλάδα ανεξαρτητοποιήθηκε επίσημα το 1830, ο εορτασμός της επανάστασης ως εθνική γιορτή θεσμοθετήθηκε το 1838 μετά από εισήγηση του Γλαράκη και επικύρωση από τον Όθωνα. Από τότε εορτάζεται όχι μόνο σε όλα τα σημεία της ελληνικής επικράτειας, αλλά και διεθνώς. Πολλοί ομογενείς σε διάφορα σημεία της υφηλίου εορτάζουν την επέτειο της επανάστασης στις 25 Μαρτίου. Εκείνη τη μέρα λαμβάνουν χώρα στρατιωτικές παρελάσεις – ξεχωρίζοντας αυτές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης – αλλά και σχολικές.
Τι γιορτάζουμε στις 26 Οκτωβρίου;
Αν και δεν εορτάζεται σε πανελλήνια εμβέλεια, η σημαντικότητα της ημέρας είναι μεγάλων διαστάσεων. Στις 26 Οκτωβρίου 1912, ήταν η ημέρα κατά την οποία απελευθερώθηκε η συμπρωτεύουσα, Θεσσαλονίκη. Εκείνη την ημέρα, εισήλθαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης τα ελληνικά στρατεύματα έχοντας κερδίσει ακόμα μία μάχη κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Οι ελληνικές δυνάμεις έσπευσαν να διασφαλίσουν τη Θεσσαλονίκη μετά από εντολή του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Γεώργιου Α’. Ο Χασάν Ταχτσίν Πασάς, αξιωματικός του Οθωμανικού Στρατού, αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει με την ελληνική πλευρά και να παραδώσει τη Θεσσαλονίκη εν λευκώ.
Εκείνη την ημέρα στην πόλη της συμπρωτεύουσας λαμβάνουν χώρα σχολικές παρελάσεις και εορτασμοί. Στις 26 Οκτωβρίου, είναι και η εορτή του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης. Λόγω της διπλής εορτής έχει καθιερωθεί ημέρα αργίας στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Η συμπρωτεύουσα, λοιπόν, γιορτάζει τα “γενέθλιά” της στις 26 Οκτωβρίου.
Πηγή εικόνας: www.thessaloniki.gr
Τι γιορτάζουμε στις 28 Οκτωβρίου;
Ήταν ξημερώματα στις 28 Οκτωβρίου 1940, όταν ο Ιταλός πρόξενος Εμανουέλε Γκράτσι παρέδιδε στον Έλληνα κυβερνήτη, Ιωάννη Μεταξά το τελεσίγραφο της ιταλικής κυβέρνησης. Με το τελεσίγραφο αυτό απαιτούταν η ελεύθερη είσοδος των ιταλικών αρμάτων από το ελληνοαλβανικό σύνορο και, στη συνέχεια, την κατάληψη σημείων στρατηγικής σημασίας στην ελληνική επικράτεια. Ο Μεταξάς αρνήθηκε το τελεσίγραφο με την ιστορική φράση «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο!». Να σημειωθεί εδώ ότι η φράση ειπώθηκε στα γαλλικά, τη διπλωματική γλώσσα της εποχής. Ωστόσο, έχει επικρατήσει ότι ο Μεταξάς εκείνο το βράδυ απάντησε αυτολεξεί όχι, κάτι που σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Γκράτσι δεν ισχύει.
Σε αντίθεση με άλλα κράτη, τα οποία γιορτάζουν την απελευθέρωση από τις δυνάμεις του Άξονα, η Ελλάδα επέλεξε την ημέρα της εισόδου στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αναφέρεται ότι ο πρώτος εορτασμός έγινε την αμέσως επόμενη χρονιά (28/10/1941) στην τότε κατοχική Ελλάδα. Η ημέρα απελευθέρωσης της Ελλάδας από τις κατοχικές δυνάμεις ήταν στις 12 Οκτωβρίου 1944 και θεωρήθηκε ως η ημέρα απελευθέρωσης όλης της Ελλάδας από το ζυγό του άξονα.
Ποια επέτειος είναι στις 17 Νοεμβρίου;
Στις 21 Απριλίου 1967 καταλύθηκε το πολίτευμα της δημοκρατίας και εγκαθιδρύθηκε η στρατιωτική χούντα των συνταγματαρχών. Αυτό το καθεστώς έμελλε να διατηρηθεί επτά χρόνια. Μέσα σε αυτά τα χρόνια σημειώθηκαν πολλά επεισόδια και διαμαρτυρίες, κυρίως από νέους και νέες προκειμένου να ανατραπούν οι δικτάτορες. Ένα από αυτά είναι και η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στις 14 Νοεμβρίου 1973 φοιτητές – κι όχι μόνο – κλείστηκαν στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο προκειμένου να διαμαρτυρηθούν και να αγωνιστούν να ανατρέψουν το στρατιωτικό καθεστώς. Ωστόσο, ξημερώματα στις 17 Νοεμβρίου 1973, ένα στρατιωτικό όχημα – το λεγόμενο τανκ – έριξε την πύλη του Πολυτεχνείου επιτρέποντας σε στρατιωτικούς και αστυνομικούς να περάσουν μέσα.
Πηγή εικόνας: www.citycampus.gr
Παρότι δεν είναι εθνική αργία, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες επετείους της νεοελληνικής ιστορίας. Με την κίνηση αυτή είχε ξεκινήσει το τέλος της χούντας που ήρθε μετά από μερικούς μήνες. Το 1981 αποφασίστηκε επισήμως ο εορτασμός της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου. Εκείνη την ημέρα έχουν αργία όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, είτε δημόσιου είτε ιδιωτικού τομέα. Επίσης, φόρο τιμής αποτίνουν πολιτικοί και απλοί πολίτες, ενώ υπάρχουν κι εκδηλώσεις εκείνη την ημέρα.
Διαβάζοντας αυτό το άρθρο μαθαίνουμε τι γιορτάζουμε κάποιες από τις ημέρες του χρόνου. Όπως είναι φυσικό, υπάρχουν πολλές ακόμα, οι οποίες έχουν μικρότερη εμβέλεια. Αφήνοντας αυτό το άρθρο γνωρίζουμε τις βασικές εθνικές εορτές και την απάντηση στην ερώτηση τι γιορτάζουμε στις 25 Μαρτίου, 26 Οκτωβρίου, 28 Οκτωβρίου και 17 Νοεμβρίου. Σε κάποιο άλλο άρθρο ίσως μάθουμε και για άλλες εθνικές εορτές. Ας ελπίσουμε ότι μια μέρα θα γιορτάζουμε την επέτειο από την απελευθέρωση από τον κορωνοϊό.
Πηγές που χρησιμοποίησαν σε αυτό το άρθρο:
28 Οκτωβρίου 1940: Το τελεσίγραφο στον Μεταξά, το «όχι» και ο εφιάλτης του πολέμου (2020). Ανακτήθηκε από: https://www.cnn.gr/focus/story/240275/28-oktovrioy-1940-to-telesigrafo-ston-metaxa-to-oxi-kai-o-efialtis-toy-polemoy (τελευταία πρόσβαση 01.04.2021)
Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (χ.χ.). Ανακτήθηκε από: https://el.wikipedia.org/wiki/Απελευθέρωση_της_Θεσσαλονίκης (τελευταία πρόσβαση 01.04.2021)
Εξέγερση του Πολυτεχνείου (χ.χ.). Ανακτήθηκε από: https://el.wikipedia.org/wiki/Εξέγερση_του_Πολυτεχνείου
Μακρή, Φ. (2021). Η 25η Μαρτίου καθιερώνεται ως εθνική εορτή το 1838. MAXMAG Ανακτήθηκε από: https://maxmag.gr/afieromata/kallitexnes/afieromata-kallitexnes/i-25i-martioy-kathieronetai-os-ethniki-eorti-to-1838/ (τελευταία πρόσβαση 01.04.2021)
Τι γιορτάζουμε την 17 Νοέμβρη (χ.χ.). Ανακτήθηκε απ https://coolweb.gr/eksegersi-polytexneiou/ (τελευταία πρόσβαση 01.04.2021)
