Διαίσθηση: Ένας οδηγός χωρίς μαγικά κόλπα

πηγή εικόνας: pinterest.com

 

Η αναλυτική σκέψη μπορεί να μας φυλακίσει σε έναν περίκλειστο χώρο ανησυχίας και αγωνίας. Είναι μια επίπονη νοητική πάλη υπό την πίεση φόβου απώλειας και ματαίωσης.
Απέναντί της, η διαίσθηση είναι οδηγός απεγκλωβισμού. Δεν έχει καμμία επαφή με το μετα-φυσικό, παρά τα όσα κατα καιρούς πιστεύουμε. Είναι μια «μάγισσα» που πετάει με προωθητικό την προηγούμενη εμπειρία και βοηθό το υποσυνείδητό μας.


Η ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ

Ο άνθρωπος αναζητά τη βεβαιότητα. Επιθυμεί διακαώς να γνωρίζει το πλαίσιο και των δικών του συναισθημάτων και ενεργειών, αλλά και του περιβάλλοντός του. Η ματαίωση και η απώλεια είναι τόσο στρεσογόνες καταστάσεις, ώστε τις περισσότερες φορές καταφεύγει σε υπερανάλυση.
Αυτό το είδος νοητικής επεξεργασίας συνήθως προκαλεί βραχυκύκλωμα.
Η ανάλυση δεδομένων, χωρίς την ικανότητα σύνθεσης δεν οδηγεί ποτέ σε βεβαιότητα.


ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ

Η διαίσθηση σχηματοποιείται σαν μια αίσθηση. Μια στιγμιαία τάση να ενεργήσουμε με συγκεκριμένο τρόπο ή αντίθετα να αποφύγουμε μια δράση. Εμφανίζεται σαν μια ψυχολογική οντότητα, μια παρόρμηση που δεν φαίνεται να σχετίζεται με συγκεκριμένη λογική επεξεργασία δεδομένων. Η σύνδεση ενός συγκεκριμένου προαισθήματος με το γεγονός στο οποίο κατευθύνεται, μοιάζει συνήθως ανύπαρκτη. Είναι όμως;

Η πλειονότητα των ανθρώπων περιγράφει τη  διαίσθηση σαν μια εσωτερική φωνή, μια ακατανόητη δύναμη που τους ωθεί ή τους απωθεί σε σχέση με μια δράση, μια αντίδραση ή το βίωμα ενός συναισθήματος. Η επαφή μας με ένα διαισθητικό ή προαισθητικό φαινόμενο θεωρείται ακατανόητη, επειδή η διαδικασία που το προωθεί δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμη. Υπολαμβάνεται ως πιο συνδεδεμένη με μια υπερβατική λειτουργία, παρά με κάποιον νοητικό μηχανισμό.

Advertising

Advertisements
Ad 14


Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ

Στην πραγματικότητα, όταν ένα πιεστικό γεγονός απαιτεί άμεση δράση, επιτυγχάνεται μια αστραπιαία σύνδεση των δεδομένων της συγκεκριμένης στιγμής με την τεράστια  αποθήκη του υποσυνείδητου. Εκεί παραμένουν ενταμιευμένες  όλες οι προηγούμενες εμπειρίες μας. Το σύνολο του ψυχικού δυναμικού ενεργοποιείται προκρίνοντας σε ελάχιστο χρόνο συγκεκριμένη αντίδραση.

Στιγμιαίες παρατηρήσεις, σχεδόν ασυνείδητες, οδηγούν  αυτόματα σε επαγωγές. Το κίνητρο είναι η άμεση επίλυση του προβλήματος που έγινε αντιληπτό, ακόμη και αν η αντίληψή του παραμένει σε σπαργανώδη πνευματική κατάσταση. Δεν είναι  τυχαία αντίδραση, αλλά μια εξαιρετικά γρήγορη επεξεργασία δεδομένων. Την αναλαμβάνει ο εγκέφαλος επιτυγχάνοντας άμεσες συνάψεις μεταξύ προηγούμενων εμπειριών και των στοιχείων που προσλαμβάνει από τις δεδομένες εξωτερικές συνθήκες της στιγμής.


ΤΑ ΕΙΔΗ

Οι διαισθήσεις προκύπτουν είτε σε περιπτώσεις ανάγκης για άμεση απόφαση, είτε ενώπιον κινδύνου, είτε γιατί  υπάρχει υπερπληθώρα πληροφοριών και ελάχιστος χρόνος επεξεργασίας τους. Ο εγκέφαλος αναλαμβάνει να επιλέξει εκείνα τα στοιχεία που δίνουν την πιο ταιριαστή συνδεσιμότητα. Η γρήγορη ανταπόκριση δεν προλαβαίνει να γίνει συνειδητή απόφαση. Ο διαισθανόμενος έχει απλά μια αίσθηση πως κάτι πρέπει να γίνει ή να μην γίνει. Έχει ένα καλό ή ένα κακό προ-αίσθημα. Ωθείται φαινομενικά με τρόπο  αντανακλαστικό.

Κάποιες  φορές αισθανόμαστε εντελώς αβέβαιοι μπροστά σε μιαν απόφαση. Το ένστικτό μας «διστάζει». Μας πληροφορεί ότι δεν έχουμε τα δεδομένα που απαιτούνται για να προβούμε στην βέλτιστη πράξη ή παράλειψή της.

Advertising

ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

Ούτε όλοι διαθέτουμε ισχυρή διαίσθηση, ούτε οι διαισθήσεις όλων μας οδηγούν σε επιτυχείς εκβάσεις. Με δεδομένη την συμμετοχή του ατομικού υποσυνείδητου  και φυσικά των προσωπικών  μας εμπειριών, το σχετικό αποτέλεσμα μπορεί να διαφέρει αισθητά. Η ικανότητα γρήγορης παρατήρησης, η δυνατότητα αντίληψης και το επίπεδο της γενικής και της συναισθηματικής μας νοημοσύνης είναι παράγοντες μεγάλης επιρροής.

ΤΕΛΙΚΑ

Αν υπάρχει κάτι μαγικό σε όλα αυτά, είναι η μαγεία της ανθρώπινης ύπαρξης και των μηχανισμών της. Οι διαισθήσεις μας είναι οδηγοί, αλλά -είτε συνειδητοί, είτε ασυνείδητοι- αυτοί οι εσωτερικοί δρόμοι δομούνται πάντα ανάλογα με τα υλικά στα οποία επενδύουμε.

 

Πού πηγαίνει μια σκέψη, όταν έχει ξεχαστεί;
Σίγκμουντ Φρόυντ

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Το φαινόμενο του placebo και nocebo: Όταν ο νους επηρεάζει το σώμα

Η ψυχολογία και η ιατρική συναντώνται με εντυπωσιακό τρόπο στο φαινόμενο του placebo και του…

Ψυχολογία

Ελπίδα: η ψυχολογική ενέργεια που μας κινεί

Υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε πως δεν αντέχουμε άλλο. Κι όμως, μια μικρή σπίθα ελπίδας μπορεί…

Ψυχολογία

Δίπλα σε ένα θυμωμένο παιδί

  Φωτογραφία από Anna Shvets: https://www.pexels.com/el-gr/photo/3905731/   Ένα θυμωμένο παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία θα εκδηλώσει…

Ψυχολογία

Η δύναμη της αγκαλιάς

Υπάρχουν στιγμές που η καρδιά μας χτυπάει δυνατά, αλλά τα λόγια δεν την καθησυχάζουν. Υπάρχουν…

Ψυχολογία

Σύνδρομο Capgras: Περιγραφή και Μελέτες Περίπτωσης

  Τι είναι το Σύνδρομο Capgras; Το Σύνδρομο Capgras είναι μία ψυχιατρική διαταραχή, η οποία…

Ψυχολογία

Το ψυχογράφημα του παιδικού σχεδίου ως εργαλείου αξιολόγησης

Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με το ψυχογράφημα του παιδικού σχεδίου ως εργαλείου αξιολόγησης,…

Ψυχολογία

Ψυχολογία και χρόνιες ασθένειες: Ο ρόλος της ψυχολογικής υποστήριξης σε ασθενείς με καρκίνο

Ο καρκίνος δεν αποτελεί μόνο μια σωματική νόσο αλλά και μια βαθιά ψυχολογική εμπειρία που…