Στον χώρο της εργασίας παρατηρείται συχνά το φαινόμενο κάποιοι εργαζόμενοι να βιώνουν έντονο επαγγελματικό άγχος. Σε ακραία μορφή, μη αντέχοντας την πίεση του άγχους και της δυσαρέσκειας, μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα επαγγελματικής εξουθένωσης. Οι ερευνητές στον χώρο της οργανωσιακής ψυχολογίας εστίασαν το ενδιαφέρον τους στους παράγοντες εκείνους που συμβάλλουν στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών. Η βελτίωση των εργασιακών συνθηκών έχει ως αποτέλεσμα τη βίωση εργασιακής ικανοποίησης από τους εργαζομένους.
Οι ερευνητές ανέφεραν μεταξύ των παραγόντων τα κίνητρα, τα οποία έχουν οι εργαζόμενοι στο επάγγελμά τους. Τα κίνητρα μπορούν να διακριθούν σε ενδογενή και εξωγενή κίνητρα. Τα ενδογενή κίνητρα είναι περισσότερο εσωτερικευμένα, πιο σταθερά και πιο ισχυρά για τον άνθρωπο. Βασίζονται στην επιθυμία του εργαζομένου να προσφέρει στην εργασία του. Τα εξωγενή κίνητρα υπόκεινται σε εξωτερικό έλεγχο, μεταβάλλονται πιο εύκολα και δεν έχουν τον ίδιο βαθμό σταθερότητας σε σχέση με τα ενδογενή. Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι κατευθύνονται στο επάγγελμά τους από εσωτερικά κίνητρα βιώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό εργασιακή ικανοποίηση. Αυτό συμβαίνει, καθώς δεν επηρεάζονται από μεταβολές και αλλαγές των εργασιακών και κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, όπως είναι η μείωση μισθού.
Τα ενδογενή κίνητρα δε χρειάζονται κάποια εξωτερική παρακίνηση, σε αντίθεση με τα εξωγενή, τα οποία κατευθύνονται από εξωτερική επιβράβευση. Παραδείγματα εξωγενών κινήτρων αποτελούν ο μισθός, οι εργασιακές συνθήκες, οι συναδελφικές σχέσεις. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει μείωση μισθού, ο εργαζόμενος μπορεί να βιώνει επαγγελματική ανασφάλεια. Αντίθετα, όταν ο μισθός είναι ικανοποιητικός, ο εργαζόμενος δεσμεύεται στην εργασία, γνωρίζοντας ότι θα ανταμειφθεί μέσω ικανοποιητικών οικονομικών απολαβών.
Στα ενδογενή κίνητρα αναφέρονται η ικανοποίηση από το αντικείμενο της εργασίας, η ικανοποίηση από την προσφορά. Επίσης, η αυτοεκτίμηση που αισθάνεται ο εργαζόμενος στον επαγγελματικό τομέα αποτελεί μορφή που χαρακτηρίζει τα ενδογενή κίνητρα. Η αυτοπραγμάτωση αποτελεί το μεγαλύτερο ενδογενές κίνητρο και αναφέρεται στην πραγματοποίηση των ονείρων και την επίτευξη των στόχων και προσδοκιών.
Μέσω των παραπάνω παραδειγμάτων, που εντάσσονται στις κατηγορίες ενδογενή και εξωγενή κίνητρα, είναι εύκολα κατανοητό γιατί τα πρώτα είναι πιο ισχυρά. Καθώς η αυτοεκτίμηση και αυτοπραγμάτωση είναι έννοιες σταθερές και δεν μεταβάλλονται, κάποιος ο οποίος παρακινείται από αυτές αισθάνεται μεγαλύτερη σιγουριά. Ακόμα και αν τα εξωγενή δεν τον ικανοποιούν απόλυτα (π.χ. μισθός), βιώνει ικανοποίηση από το γεγονός ότι ασκεί ένα επάγγελμα που τον κινητοποιεί. Συνήθως, τα ενδογενή εντοπίζονται πιο συχνά σε ανθρωποκεντρικά επαγγέλματα, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.
Ολοκληρώνοντας, τα ενδογενή και εξωγενή κίνητρα δεν εντοπίζονται μόνο στον εργασιακό χώρο. Εντοπίζονται σε πολλά πεδία και μπορούν να πάρουν διάφορες μορφές, όπως στον ακαδημαϊκό τομέα (μάθηση) και τον αθλητισμό.
