Επιθετικότητα: Πώς συνδέεται με την ζήλια και τον φθόνο;

επιθετικότητα

Σχετική με την επιθετικότητα που προκύπτει από τη διάψευση είναι η εχθρότητα που γεννάται από τον φθόνο και τη ζήλια. Τόσο η ζήλια όσο και ο φθόνος αποτελούν ένα ιδιαίτερο είδος διάψευσης. Η ιστορία του Κάιν -που χωρίς να φταίει δεν του δείχνουν αγάπη-, ο οποίος σκοτώνει τον ευνοούμενο αδελφό του, και η ιστορία του Ιωσήφ και των αδελφών του αποτελούν κλασικές εκδοχές ζήλιας και φθόνου. Η ψυχαναλυτική φιλολογία προσφέρει πλούσια κλινικά δεδομένα σχετικά με αυτά τα φαινόμενα.

Ένα ακόμη είδος βίας που σχετίζεται με την αντιδραστική αλλά προχωρά ήδη ένα βήμα παραπέρα, προς την κατεύθυνση της παθολογίας, είναι η εκδικητική βία. Έχει τον ανορθολογικό σκοπό να αναιρεί μαγικά αυτό που έχει συμβεί πραγματικά.  Αναλύοντας την ανορθολογική φύση αυτού του είδους βίας, μπορούμε να προχωρήσουμε ένα βήμα πιο πέρα. Το κίνητρο της εκδίκησης είναι αντιστρόφως ανάλογο με τη δύναμη και την παραγωγικότητα μιας ομάδας ή ενός ατόμου. Οι ανίσχυροι και οι ανάπηροι έχουν μόνο μία καταφυγή για να αποκαταστήσουν την αυτοεκτίμησή τους αν αυτή πλήγηκε από τη βλάβη που υπέστησαν: να πάρουν εκδίκηση σύμφωνα με το lex talionis: “οφθαλμό αντί οφθαλμού”.

Σχετική εικόνα

Advertising

Advertisements
Ad 14

Από την άλλη, το άτομο που ζει παραγωγικά δεν έχει καμία τέτοια ανάγκη ή την έχει ελάχιστα. Ακόμη και αν πληγώθηκε, προσβλήθηκε και υπέστη βλάβη, η ίδια η διαδικασία της παραγωγικής ζωής το κάνει να ξεχνά τη βλάβη του παρελθόντος. Η ικανότητα παραγωγής αποδεικνύεται ισχυρότερη από την επιθυμία εκδίκησης. Το αληθές αυτής της ανάλυσης μπορεί εύκολα να αποδειχτεί από εμπειρικά δεδομένα στην ατομική και την κοινωνική κλίμακα. Το ψυχαναλυτικό υλικό καταδεικνύει ότι το ώριμο, παραγωγικό άτομο παρακινείται λιγότερο από την επιθυμία εκδίκησης απ’ ότι το νευρωτικό. Το οποίο δυσκολεύεται να ζήσει ανεξάρτητα και συχνά έχει την τάση να βασίζει ολόκληρη την ύπαρξή του στην επιθυμία εκδίκησης.

Στις σοβαρές μορφές ψυχοπαθολογίας, η εκδίκηση γίνεται ο κυρίαρχος στόχος στη ζωή του, εφόσον δίχως την εκδίκηση όχι μόνο η αυτοεκτίμηση αλλά και η αίσθηση του εαυτού απειλούνται να καταρρεύσουν. Ομοίως, διαπιστώνουμε ότι στις πιο οπισθοδρομικές ομάδες το αίσθημα της εκδίκησης φαίνεται να είναι ισχυρότερο. Με  δεδομένο τον έντονο ναρκισσισμό με τον οποίο είναι προικισμένη η πρωτόγονη ομάδα, οποιαδήποτε προσβολή του αυτοειδώλου της είναι τόσο καταστροφική, που είναι απολύτως φυσικό να προκαλέσει εχθρότητα.

Αν για λόγους αδυναμίας, άγχους, ανεπάρκειας ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να δράσει, αν είναι ανίκανος, τότε υποφέρει. Αυτό το μαρτύριο έχει τις ρίζες του στο ότι η ανθρώπινη ισορροπία έχει διαταραχθεί. O άνθρωπος δεν μπορεί να αποδεχτεί την κατάσταση πλήρους αδυναμίας χωρίς να προσπαθήσει να αποκαταστήσει την ικανότητά του για δράση. Ένας τρόπος είναι να υποταχθεί σε άτομο ή σε μια ομάδα που έχει δύναμη και να ταυτιστεί μαζί τους. Με αυτή τη συμβολική συμμετοχή έχει την ψευδαίσθηση της δράσης όταν στην πραγματικότητα απλώς υποτάσσεται. Γίνεται μέρος εκείνων που δρουν. Ο άλλος τρόπος, είναι η δυνατότητά του να καταστρέφει.

Οι φόβοι μας κάνουν θύματα κάποιας επιθετικότητας του μέλλοντος. Emile M. Cioran

Ο ανίκανος άνθρωπος μπορεί να υπερβεί τη ζωή καταστρέφοντάς τη στους άλλους ή στον εαυτό του. Με αυτόν τον τρόπο εκδικείται τη ζωή επειδή αυτοαναιρέθηκε σε εκείνον.Η αντισταθμιστική βία είναι ακριβώς η βία που έχει τις ρίζες της και λειτουργεί αντισταθμιστικά στην ανικανότητα. Όποιος δεν μπορεί να δημιουργήσει επιθυμεί να καταστρέψει.

Advertising

Πηγή: Η καρδιά του ανθρώπου  Erich Fromm

Περισσότερα για την επιθετικότητα : εδώ

Εκ φύσεως άνθρωπος γεμάτος θετική ενέργεια, λατρεύω να ακούω μουσική ή να διαβάζω ή να κάνω και τα δύο ταυτόχρονα. Αγαπημένη ρήση: οι δυσκολίες της ζωής αντιμετωπίζονται με τρεις τρόπους: την ελπίδα, το όνειρο και το χιούμορ, Kant.

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Διαταραχές προσωπικότητας: Πώς επηρεάζουν τις σχέσεις και την καθημερινή ζωή

Οι διαταραχές προσωπικότητας αποτελούν ένα από τα πιο σύνθετα και συχνά παρεξηγημένα πεδία της κλινικής…

Ψυχολογία

Η καλοκαιρινή παγίδα

  Το δίπολου του καλοκαιριού Οι καλοκαιρινοί μήνες παραδοσιακά χαρακτηρίζουν μία περίοδο απελευθέρωσης στην ελληνική…

Ψυχολογία

Έρωτας και Επιβίωση… με έναν Ναρκισσιστή

Ο έρωτας έχει τη δύναμη να μας απογειώνει. Να μας κάνει να νιώθουμε ότι βρήκαμε…

Ψυχολογία

Παιδοκεντρική οικογένεια και το φαινόμενο του «παιδιού δυνάστη»

Σε αυτό το άρθρο, θα παρουσιάσω την παιδοκεντρική οικογένεια και το φαινόμενο «του παιδιού δυνάστη». Θα…

Ψυχολογία

Αγάπη, Ταυτότητα, Φύση: Η Ομοφυλοφιλία ως Κανονικό Μέρος της Ζωής

Κάθε καρδιά που χτυπά ζητά μόνο ένα πράγμα: να αγαπά και να αγαπιέται. Δεν ζητά…

Ψυχολογία

Όταν το παιδί νιώθει απομονωμένο στην τάξη: Στρατηγικές για στήριξη από το σπίτι

  Στην τάξη επικρατεί ζωντάνια. Τα παιδιά μιλούν, γελούν, μοιράζονται μυστικά και ιστορίες. Κι όμως,…

Ψυχολογία

Χωρίς χαμόγελο: θλίψη ή παιδική κατάθλιψη;

πηγή:https://boro.gr/137670/h-katathlipsh-sta-paidia-ayta-einai-ta-vasika-xarakthristika-ths/   Παρατηρείτε ότι στο πρόσωπο ενός παιδιού δεν υπάρχει πια το χαμόγελο του. Ή…