Ορισμός εξαρτητικής διαταραχής προσωπικότητας
Η εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας είναι μία από τις διαταραχές προσωπικότητας και ανήκει στο cluster των αγχογόνων διαταραχών προσωπικότητας. Τα σημεία, που δείχνουν ότι ένα άτομο έχει τη συγκεκριμένη διαταραχή είναι η προσκόλληση του ατόμου σε σημαντικούς άλλους. Το άτομο δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη γνώμη πολλών ανθρώπων. Λέγοντας να πάρει αποφάσεις, εννοούμε αποφάσεις για τα καθημερινά ζητήματα και όχι σημαντικές αποφάσεις, που μπορεί να επιφέρουν μεγάλες αλλαγές. Στην ουσία, μεταθέτει την προσωπική του ευθύνη στους άλλους, καθώς δεν έχει εμπιστοσύνη στον ίδιο του τον εαυτό. Αμφισβητεί έντονα την κρίση του στη λήψη αποφάσεων.
Η εγκατάλειψη στην εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας
Ακόμα, τα άτομα με εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας έχουν έντονο φόβο και άγχος εγκατάλειψης και μοναξιάς. Ο κυριότερος φόβος τους είναι μήπως μείνουν μόνοι τους και φοβούνται ότι δε θα τα καταφέρουν. Για το λόγο αυτό, υιοθετούν δυσλειτουργικές στρατηγικές διαχείρισης καταστάσεων. Για παράδειγμα, αποφεύγουν να έρχονται σε συγκρούσεις με τα σημαντικά γι’ αυτούς άτομα. Ο τσακωμός και οι εντάσεις ισούνται με χωρισμό και εγκατάλειψη. Επίσης, τα άτομα αυτά είναι πολύ πιθανό να θυματοποιούνται. Κάνουν υπερβολικά πολλά πράγματα για τους άλλους, ακόμα και αν πιέζονται, προκειμένου να μην τους χάσουν. Για παράδειγμα, θέτουν σε προτεραιότητα τις ανάγκες των άλλων, τις οποίες και θεωρούν πιο σημαντικές.
Φόβος ευθύνης
Τα άτομα με εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας σε περίπτωση που εγκαταλειφθούν (πχ ερωτικές σχέσεις), φροντίζουν να βρουν άμεσα έναν σύντροφο, ώστε να προσκολληθούν πάνω του. Ο βασικός τους φόβος στην εγκατάλειψη είναι ότι θα αναγκαστούν να αναλάβουν οι ίδιοι την ευθύνη και τη φροντίδα του εαυτού τους. Ο φόβος εγκατάλειψης και η προσκόλληση είναι γενικευμένος στα άτομα αυτά και δεν περιορίζεται μόνο στις συντροφικές σχέσεις.
Εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητα και θεραπεία
Η θεραπεία των ατόμων με εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας είναι χρονοβόρα και δύσκολη. Τα άτομα αυτά πρέπει να έχουν υψηλό κίνητρο και δέσμευση στη θεραπεία. Τα άτομα με εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας δε θα απευθυνθούν για θεραπεία για το φόβο τους, καθώς είναι εγωσυντονικός. Συνήθως, πηγαίνουν στον ψυχολόγο ή τον ψυχίατρο μετά από κάποιον χωρισμό, για συναισθήματα άγχους ή κατάθλιψης. Το πιο σημαντικό σημείο είναι τα άτομα να έρθουν σε επαφή και να αναγνωρίσουν το φόβο τους, καθώς και τις αιτίες αυτού, όπως ενίσχυση της εξαρτημένης συμπεριφοράς ή εγκατάλειψη από γονέα σε μικρή ηλικία. Ακόμα, μέσα στη θεραπεία είναι σημαντικό το άτομο με εξαρτητική διαταραχή προσωπικότητας να δουλέψει τις κοινωνικές του δεξιότητες, τη διεκδικητικότητα, το αίσθημα αυτοαποτελεσματικότητας και την αυτοεκτίμηση. Ο θεραπευτής από την άλλη είναι σημαντικό να δώσει χώρο στον θεραπευόμενο να εξελιχθεί, να σεβαστεί τους ρυθμούς του θεραπευόμενου και να ενισχύει κάθε συμπεριφορά, που αντικρούεται στο μοτίβο της εξάρτησης.
