Το στίγμα είναι ο αρνητικός τρόπος που αντιμετωπίζουμε κάποιον με βάση μιας ιδιαιτερότητας ή ενός χαρακτηριστικού που μπορεί να υπάρχει. Το στίγμα, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που σχετίζονται με τις ψυχικές ασθένειες αποτελούν σημαντικό πρόβλημα, για τους ίδιους τους ασθενείς για τις οικογένειές τους αλλά και για τον κοινωνικό τους περίγυρο. Στιγματίζω κάποιον σημαίνει συμμαζεύω, κατηγορώ, επικρίνω κάποιον με άσχημο τρόπο ή αποδίδω κάποιον βαρύ χαρακτηρισμό με αποτέλεσμα να τον μειώσω. Οι διαταραχές που στιγματίζονται θεωρούνται μειονεκτικές για τον άνθρωπο ανυπόληπτες έως εξευτελιστικές. Η πιο στιγματισμένη μεταξύ όλων είναι η ψυχική νόσος. Ορισμός του στίγματος είναι ένα κομβικό κομμάτι στην ψυχολογία του ατόμου, καθώς χάνει την κοινωνική υπόσταση του και υφίστανται διακρίσεις. Το να στιγματίσει σε έναν άνθρωπο που έχει μία ψυχική ασθένεια τον κάνει αυτομάτως ανεπιθύμητο τον βαραίνει μία δυσφημιστική ιδιότητα που του στερεί το δικαίωμα να είναι πλήρως κοινωνικά αποδεχόμενος ενώ ταυτόχρονα αναγκάζεται να κρύψει την οποιαδήποτε ψυχική ασθένεια μπορεί να υπάρχει.
Το στίγμα και το αίσθημα ντροπής
• Βάζουμε σε κάποιον μία ταμπέλα, έναν χαρακτηρισμό η μία ρετσινιά εξαιτίας του προβλήματος η τις ασθένειες που μπορεί να υπάρχει.
• Γίνεται ένας διαχωρισμός, από τη μία είναι αυτή που θεωρούνται φυσιολογική, υγιής και από την άλλη πλευρά βρίσκονται οι άρρωστοι, που μέσα από όλη αυτή την αποξένωση το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο καθώς αρχίζουν νιώθουν μειονεκτικά χάνοντας την αξία τους.
•Σε ανθρώπους που έχουν αυτό το χαρακτηριστικό ή την εκάστοτε ψυχική ασθένεια Δημιουργώντας στερεότυπηκους χαρακτηρισμούς.
Το άτομο στην πορεία της ζωής του υφίστανται διακρίσεις, υποτιμάτε Και περιθωριοποιείται Ανάλογα με την ασθένεια του καθώς όμως η όλη κατάσταση επηρεάζει άμεσα την αυτοεκτίμηση του. Ο ασθενής με αυτό τον τρόπο εσωτερικεύει το στίγμα νιώθοντας ντροπή, υποτίμηση για το είναι του, και δυσφορία με όλη την κατάσταση.Σημαντικές επιπτώσεις υπάρχουν και στην ψυχολογία αλλά και στην συμπεριφορά του ατόμου καθώς αποσύρεται από το κοινωνικό του περιβάλλον. Οι ασθενείς που νοσούν ψυχικά εκτός από το πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν έχουν τον φόβο και την προκατάληψη της κοινωνίας.
Που οφείλετε ;
Ο στιγματισμός και ο κατ εξακολούθηση κοινωνικός αποκλεισμός του ατόμου από τον περίγυρό του οφείλεται κυρίως στην έλλειψη γνώσεων πάνω σε αυτό το θέμα. Η διαφορετική ψυχική ασθένεια του κάθε ανθρώπου δεν είναι κάτι χειροπιαστό, είναι γενικό και αόριστο, οι άνθρωποι που δε γνωρίζουν κάτι πάνω σ’ αυτό το αντικείμενο δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν καθώς τους είναι άγνωστο και η όλη κατάσταση τους φοβίζει.Η κοινωνία οτιδήποτε είναι διαφορετικό το φοβάται, το γελοιοποιεί, το περιθώριοποιει. Οι ασθενείς συχνά υιοθετούν τις αντιλήψεις και την νοοτροπία της κοινωνίας, νιώθοντας κι αισθάνονται ένοχοι για τη νόσο τους, χάνουν την αυτοεκτίμησή τους αποδέχοντας την κατωτερότητα τους και παύουν να διεκδικούν κάθε δικαίωμα για μία φυσιολογική ζωή. Η κατάσταση αυτή έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογία τους και καθώς και στα συναισθήματά τους νιώθοντας ενοχή και θλίψη.
Τρόποι αντιμετώπισης
Το μεγαλύτερο κομμάτι του στιγματισμού του ατόμου προέρχεται κυρίως από την έλλειψη κατανόησης και από τον φόβο που έχουν οι άλλοι άνθρωποι προς τον εκάστοτε ασθενή αλλά και στην ψυχική ασθένεια. Ένα άτομο με κάποια ψυχική νόσο μπορεί να συμμετέχει ενεργά στην θεραπεία του χωρίς να απομονώνεται από το περιβάλλον του, η μάχη ενάντια στο στίγμα της ψυχικής ασθένειας χρειάζεται δύναμη, υποστήριξη για να μπορέσει να υπάρξει εξέλιξη στην μετέπειτα ζωή του ώστε τίποτα να μην μοιάζει ακατόρθωτο.
