To 2016 ήταν έτος που ονομάστηκε “δολοφόνος” λόγω των πολλών απωλειών διάσημων ανθρώπων όπως του David Bowie, του Prince, του George Michael, της Carrie Fisher. Λίγοι όμως στάθηκαν σε θανάτους ανθρώπων που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της Επιστήμης. Και πραγματικά ήταν και αυτοί αρκετοί. Στη σειρά δυο άρθρων, θα δώσουμε φόρο τιμής σε 10 πολύ ξεχωριστές γυναίκες επιστήμονες που έφυγαν από κοντά μας το 2016.
Ann Caracristi
Η Ann Caracristi ήταν κρυπτολόγος – αναλυτικής κώδικων. Με λίγα λόγια, έσπαγε κώδικες επικοινωνίας που ήταν κρυπτογραφημένοι. Εργάστηκε για την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των Η.Π.Α. ως υποδιευθυντρια και απεβίωσε τον Ιανουάριο του 2016 στην ηλικία των 94. Η Caracristi εργάστηκε από το 1942, στην καρδιά του Δευτέρου Παγκοσμίου και γρήγορα ανέπτυξε ένα μοτίβο αναγνώρισης και ανακατασκευής εχθρικών σημάτων. Επιπλέον, με την δουλειά της εξασφάλιζε αυτές οι πληροφορίες να φτάνουν ασφαλείς στα χέρια των Συμμάχων. Αργότερα ήταν επικεφαλής μιας ομάδας ανάπτυξης λογισμικού κρυπτογράφησης και ανέπτυξε ένα εργαστήριο για την μελέτη μυστικών επικοινωνιών. Το 1975 τιμήθηκε από το Υπουργείο Άμυνας των Η.Π.Α. με την υψηλότερη διάκριση πολίτη, το βραβείο Διακεκριμένης Πολιτικής Υπηρεσίας. Συνταξιοδοτήθηκε από την Ε.Υ.Π. των Η.Π.Α. το 1982.
Suzanne Corkin
Μια πρωτοπόρος στον τομέα της γνωστικής νευροεπιστήμης, ήταν γνωστή για την έρευνα της επάνω στον διάσημο αμνησιακό ασθενή H.M. (Henry Molaison). Απεβίωσε στις 24 Μαΐου 2016 στην ηλικία των 79. Η σχέση της Corkin με τον Molaison, ο οποίος έχασε την ικανότητα να δημιουργεί νέες μνήμες μετά από εγχείρηση στον εγκέφαλο για τον έλεγχο επιληπτικών κρίσεων, ξεκίνησε κατά την διδακτορική της έρευνα, στο ΜcGill University κάτω από την επίβλεψη της νευροψυχολόγου Brenda Milner. Η δουλειά της με τον H.M., η οποία συνεχίστηκε και μετά τον θάνατο του το 2008, οδήγησε στην ανακάλυψη ότι ο ιππόκαμπος του εγκεφάλου είναι ένα σημείο κλειδί για την μακροπρόθεσμη μνήμη. Η Corkin ήταν διευθύντρια του Εργαστηρίου Συμπεριφορικής Νευροεπιστήμης, όπου παράλληλα εξέτασε μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των τραυμάτων στο κεφάλι, σε βετεράνους πολέμου, όπως και ασθένειες όπως το Alzheimer’s και το Parkinson’s. Στην διάρκεια της καριέρας της συνέταξε πάνω από 150 επιστημονικά άρθρα και 10 βιβλία.
Yvette Fay Francis-McBarnette
Γνωστή για την επαναστατική της εργασίας στην δρεπανοειδή αναιμία, η Dr. Yvette Fay Francis-McBarnette απεβίωσε στις 28 Μαρτίου στην ηλικία των 89. Γεννημένη στην Τζαμάικα και μεγαλωμένη στην Νέα Υόρκη, ήταν η δεύτερη Αφρο-αμερικανή που εισήχθει στην Ιατρική Σχολή του Yale το 1946. Μετά την απόκτηση του διδακτορικού της, έγινε παιδίατρος, με ειδικότητα στην αιματολογία και την φυσιολογία του αίματος. Στην συνέχεια ανέλαβε την διεύθυνση του Νοσοκομείου Τζαμάικα στην Νέα Υόρκη. Εκεί πρωτοπόρησε στην χορήγηση και τον έλεγχο αντιβιωτικών σε παιδιά, με σκοπό να καταπολεμήσει την δρεπανοειδή αναιμία, μια πάθηση στην οποία τα ερυθρόμορφα αγγεία αποκτούν δρεπανική μορφή και δημιουργούν θρόμβους και να μπλοκάρουν την ροή του αίματος με αποτέλεσμα σοβαρά προβλήματα σε όργανα και τον θάνατο. Το 1993 το New England Journal of Medicine επιβεβαίωσε την εγκυρότητα της μεθόδου της, την οποία χρησιμοποιούσε για 15 χρόνια, θεραπεύοντας χιλιάδες παιδιά, μέσω του οργανισμού της, το Ίδρυμα για την Έρευνα και την Εκπαίδευση στην Δρεπανοειδή Αναιμία. Η μεγαλύτερη της επιτύχια, η συμμετοχή της σε συμβουλευτική επιτροπή κατά της ασθένειας αυτής, υπό την προεδρεία Νίξον.
Ursula Franklin
Ένα από τα λαμπερότερα ονόματα του Καναδά, η Ursula Franklin, φυσικός, ειρηνίστρια, φεμινίστρια και ειδικός στον αντίκτυπο της τεχνολογίας στην κοινωνική ζωή, απεβίωσε στις 22 Ιουλίου στην ηλικία των 94. Γεννημένη στην Γερμανία το 1921, η Franklin επέζησε το Ολοκαύτωμα και απέκτησε PhD στην πειραματική φυσική πριν μεταναστεύσει στον Καναδά για να αφοσιωθεί στην επιστήμη υλικών και την μηχανική, με ειδικότητα στην μεταλλουργία. Χρησιμοποίησε τις γνώσεις της επάνω στην αρχαιομετρία, μια επιστημονική μέθοδο προσδιορισμού ηλικίας αρχαιολογικών ευρυμάτων. Μια από τις πιο γνωστές της έρευνες είναι η λεγόμενη Baby Tooth Survey, η οποία μελετούσε τις επιπτώσεις των πυρηνικών καταστροφών στα επίπεδα του Στρόντιου-90 στα παιδικά δόντια. Στο ακτιβισμό προσέφερε μεταξύ άλλων και τις επιστημονικές της γνώσεις: την δεκαετία του 60 ήταν υπέρμαχος της αύξησης χρηματοδότησης περιβαλλοντικών μελετών και αποτρεπτικών ιατρικών ερευνών, αντί της χρηματοδότησης εξοπλισμών. Επίσης, σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους της κέρδισε δικαστική μάχη εναντίον του Πανεπιστημίου του Τορόντο, η οποία υποχρέωνε το πανεπιστήμιο να πληρώνει ισότιμα τις γυναίκες με τους άνδρες. Η Franklin έλαβε πολλούς τιμητικούς τίτλους, συμπεριλαμβανομένου και του μέλους του Τάγματος του Καναδά.
Katharine Blodgett Gebbie
Έχοντας πάρει το όνομα της από την επίσης φυσικό θεία της, Katharine Burr Blodgett, η Katharine Blodgett Gebbie ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα από μόνη της. Με μια καριέρα που ξεκίνησε από την αστροφυσική και εξελίχθηκε σε διευθυντικές θέσεις στο Εθνικό Γραφείο Μέτρων και Σταθμών (NBS), το αργότερα Εθνικό Ινστιτούτο Μέτρων και Τεχνολογίας (NIST). Μια ειδικός στην ηλιακή φασματοσκοπία και την ηλιοσεισμολογία, η Gebbie ξεκίνησε την καριέρα της στο Joint Institute for Laboratory Astrophysics, στο Boulder του Colorado. Στις αρχές του 1980, αφού εργάστηκε στο NBS, στράφηκε στην βιομηχανία. Στο NBS ανελίχθηκε σε προϊστάμενη και εν τέλει διευθύντρια του Τμήματος Κβαντικής Φυσικής. Όταν μετασχηματίστηκε στο ΝIST έγινε διευθύνων σύμβουλος στο Εργαστήριο Φυσικής. Υπό την διεύθυνση της, το τμήμα εκπαίδευσε τέσσερις επιστήμονες οι οποίοι κέρδισαν Nobel, τους οποίους η ίδια στήριξε. Το 2010, ονομάστηκε διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικών Μετρήσεων, και από το 2013 ήταν σύμβουλος του NIST και του PML. Πολλαπλά βραβευμένη για την προσφορά της στην Φυσική, απεβίωσε στις 17 Αυγούστου σε ηλικία 84.
Τέλος πρώτου μέρους! Την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιάσουμε ακόμη 5 γυναίκες επιστήμονες που απεβίωσαν το 2016.