Τι χειμώνα θα κάνει φέτος; Ένα ερώτημα που σίγουρα θα έχει ‘κυκλοφορήσει’ σε κάποια συζήτηση που έχετε κάνει. Είναι όμως εφικτό να γνωρίζουμε κάτι τέτοιο; Ένα ερώτημα πρόκληση για τους επιστήμονες. Στο άρθρο αυτό θα αναλύσουμε την εποχική πρόγνωση για το φετινό Φθινόπωρο.
Τι είναι και ποια η αξία της εποχικής προγνώσεις;
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας τον προηγούμενο αιώνα έδωσε τη δυνατότητα στους επιστήμονες να επιχειρήσουν σήμερα εποχική πρόγνωση. Τα κλιματικά μοντέλα που παράγουν την εποχική πρόγνωση είναι κλιματικές προσομοιώσεις που χρησιμοποιούν τις βασικές εξισώσεις της φυσικής σε συνδυασμό με βιολογικές διαδικασίες. Το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών είναι να προβλέψουν πως θα εξελιχθούν σε βάθος χρόνου ανά τον κόσμο τα καιρικά συστήματα. Τα μοντέλα αυτά πραγματοποιούν πρόγνωση για κάθε μετεωρολογική παράμετρο.
Ωστόσο πρέπει να έχουμε συνεχώς στο νου μας ότι τα μοντέλα αυτά προσομοιώνουν την ατμόσφαιρα, δεν είναι η ατμόσφαιρα! Τα πιο αξιόπιστα μοντέλα προσεγγίζουν καλά την πραγματικότητα, αλλά και πάλι είναι μοντέλα. Επομένως, δεν έχει κανένα νόημα να αναλύουμε σε επίπεδο κράτους τους εποχικούς χάρτες, πρόκειται απλά για μια γενική εκτίμηση. Με άλλα λόγια η λογική των εποχικών προγνώσεων είναι να μας πουν εάν η περίοδος που μελετάτε θα είναι θερμότερη ή ψυχρότερη, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των 30 ετών, για την συγκεκριμένη περίοδο.
Επίσης καλό θα είναι να διευκρινιστεί, ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις βασίζονται, όπως και οι βραχυπρόθεσμες, σε αρχικές συνθήκες. Αυτό ενισχύει ασφαλώς, σε συνδυασμό με τη χαοτική φύση της ατμόσφαιρας, τις αβεβαιότητες και την μερική αναξιοπιστία της εποχικής πρόγνωσης, καθώς μικρές ανακρίβειες συσσωρεύονται και το αποτέλεσμα μπορεί να αποκλίνει από την πραγματικότητα. Αρχικές συνθήκες δεν είναι τίποτε άλλο από τις τιμές κάθε μετεωρολογικής παραμέτρου που καταγράφονται από μετεωρολογικούς σταθμούς και εισάγονται στα μοντέλα.
Η πρόγνωση για το Φθινόπωρο του 2020
Σύμφωνα με αναλυτικό άρθρο στης ΕΜΥ για τις εποχικές προγνώσεις, σημαντική ώθηση στις μακροπρόθεσμες προγνώσεις έδωσε το πρόγραμμα Copernicus για την κλιματική αλλαγή (CopernicusClimateChangeService – C3S), καθώς η ΕΕ διέθεσε πόρους για την ανάπτυξη μιας υπηρεσίας εποχικής πρόγνωσης πολλαπλών μοντέλων ανοικτών δεδομένων. Έτσι λοιπόν οι χάρτες που θα αναλύσουμε παρακάτω είναι προϊόν του κλιματικού μοντέλου C3S multi-modelsystem.
Η πρόγνωση αφορά το τρίμηνο Σεπτέμβριος- Οκτώβριος- Νοέμβριος. Παρουσιάζονται οι αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές της θερμοκρασίας στα 2m (Χάρτης 1) και του υετού (βροχοπτώσεων) (Χάρτης 2). Καλό θα είναι να επαναλάβουμε ότι οι εποχικές προγνώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Οι χάρτες είναι διαθέσιμοι από την υπηρεσία C3S (Copernicus) εδώ.
Θερμοκρασία
Όσον αφορά τη θερμοκρασία το μοντέλο C3S με εξαίρεση τη βορειοδυτική Ευρώπη, όπου η θερμοκρασία θα είναι μάλλον κανονική, προβλέπει θετική απόκλιση σε όλη την Ευρώπη. Σε περιοχές της δυτικής Μεσογείου (Ιταλία-Ισπανία) η εποχική πρόγνωση θέλει θετική απόκλιση έως και ένα βαθμό, όπως και σε περιοχές της ανατολικής Ευρώπης. Στην περιοχή της Σιβηρίας η θετική απόκλιση μπορεί να φτάσει και τους 2 βαθμούς. Στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, αν η θερμοκρασία δεν είναι κανονική θα υπάρξει θετική απόκλιση της θερμοκρασίας μέχρι μισό βαθμό.
Βροχόπτωση
Από πλευράς υετού (βροχοπτώσεων) το C3S για το φθινόπωρο δεν προβλέπει ιδιαίτερα έντονες ακρότητες. Αναλυτικά, στην σκανδιναβική χερσόνησο το φθινόπωρο μπορεί να είναι βροχερό, υπολογίζονται θετικές τιμές. Αντιθέτως, το φθινόπωρο για την Μεσόγειο και επομένως για τον ελλαδικό χώρο προβλέπετε με ξηρότερες συνθήκες. Αναμένετε έλλειμμα μέχρι 50 χιλιοστά (mm), του αθροιστικού υετού για το τρίμηνο, με βάση τις κανονικές για την εποχή τιμές.
Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, το φθινόπωρο για τη χώρα μας, βάση του κλιματικού μοντέλου C3S multi-modelsystem προβλέπεται με θερμοκρασίες λίγο πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Ενώ τα αθροιστικά ποσά των βροχοπτώσεων θα είναι λιγότερα. Πρακτικά αυτό σημαίνει είτε μικρότερο αριθμό επεισοδίων βροχόπτωσης είτε μικρότερα ποσά βροχής ανά επεισόδιο.
Πρέπει να ξανά τονίσω, κλίνοντας, πως οι εποχική πρόγνωση δεν είναι αρκετά βέβαιες και πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται απορριπτικά, αποκλείοντας την προοπτική βελτίωσής τους.
