Ιδιότυπος χειμώνας με υψηλές θερμοκρασίες - η άνοιξη βρίσκει και τα κάνει ! Επιστήμη

Τι και αν είναι μέσα Ιανουαρίου και βρισκόμαστε στη καρδιά του χειμώνα, τι και αν στην υπόλοιπη Ευρώπη χιονίζει ακατάπαυστα, στη χώρα μας η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 20^oC. Γιατί συνέβη όμως αυτό; Πρόκειται για έναν “προβληματικό” χειμώνα;

Τα δεδομένα και οι υψηλές θερμοκρασίες

Βαρυχειμωνιά επικρατούσε και επικρατεί στην Ευρώπη με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και πυκνές χιονοπτώσεις. Πολλές μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις έχουν ντυθεί στα λευκά με την Ιβηρική Χερσόνησο να δέχεται τα μεγαλύτερα ύψη χιονιού. Δύο οι νεκροί στην Ισπανία. “Θάφτηκε” στο χιόνι η Μαδρίτη από την πιο ισχυρή χιονόπτωση των τελευταίων 11 χρόνων. Τα χιόνια έφτασαν μέχρι τη Βόρεια Αφρική, ενώ χαρακτηριστικό του βαρύ χειμώνα αποτελούν και τα ρεκόρ αρνητικών θερμοκρασιών.

Αντίθετα, στη χώρα μας από το Σάββατο επικρατούν πολύ υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες. Ιδιαίτερα στα κεντρικά και νότια τμήματα οι θερμοκρασίες θύμιζαν περισσότερο Απρίλη. Η θερμή μεταφορά ολοκληρώθηκε εχθές Κυριακή (10/01), όπου η θερμοκρασία έφτασε σε επίπεδα 12 με 15 βαθμούς πάνω από τα φυσιολογικά για την εποχή. Στην πραγματικότητα η αφρικανική σκόνη και οι νεφώσεις “συγκράτησαν” τον υδράργυρο στα επίπεδα που παρουσιάζονται παρακάτω.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης αποτελούν οι θερμοκρασίες που καταγράφηκαν από μετεωρολογικούς σταθμούς του ΕΑΑ ανά την επικράτεια. Η υψηλότερη θερμοκρασία σημειώθηκε στο Κολυμπάρι Χανίων, 28,3^oC. Στον πίνακα του παρακάτω σχήματος παρουσιάζονται οι έξι μέγιστες θερμοκρασίες για την Κυριακή 10/01, όπως τις κατέγραψε το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (Meteo.gr). Όμως, και σήμερα Δευτέρα, η θερμοκρασία ανέβηκε σημαντικά στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας.

Advertising

Αξιολογώντας την κατάσταση

Στη χώρα μας, σύμφωνα με πληροφορίες του ΕΑΑ, τα τελευταία 50 χρόνια έχουν καταγραφεί άλλες δύο θερμές μεταφορές που οδήγησαν σε υψηλές θερμοκρασίες στην καρδιά του χειμώνα. Ήταν στις 29 Ιανουαρίου 1987, όταν η θερμοκρασία έφτασε τους 22,6^oC στο Θησείο, και θερμοκρασίες άνω των 25 παρατηρήθηκαν στην νότια χώρα. Την πρωτοχρονιά του 2010 επίσης η θερμοκρασία ήταν στους 30,4^οC στις Βρύσσες Χανίων της Κρήτης.

Γενικά, υπάρχει μια τάση τις τελευταίες δεκαετίες μεταφοράς ακραίων θερμών μαζών από την Αφρική προς τον Ευρωπαϊκό χώρο. Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο τον πρόωρο καύσωνα του περασμένου Μαΐου. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σημαντική αύξηση τέτοιων επεισοδίων οφείλεται στην υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Και πράγματι έτσι είναι, οι τρεις τελευταίες δεκαετίες ήταν οι πιο θερμές που έχουν καταγραφεί στην ιστορία του ανθρώπου, χωρίς να υπάρχει απολύτως καμία διάθεση κινδυνολογίας. Πλέον κάθε χρόνο καταγράφονται νέα ρεκόρ σε κάθε γωνία του πλανήτη. Νέες επιστημονικές μελέτες δίνουν ακόμα πιο απίστευτα σενάρια για το μέλλον, που όμως είναι ρεαλιστικά.

Στην εν λόγω περίπτωση, από μετεωρολογικής πλευράς, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η ασυνήθιστη μετατόπιση του τροπικού αεροχέιμμαρου (κατεύθυνσης ΝΔ – ΒΑ) προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη (σχήμα 2). Οι άνεμοι σε όλα τα επίπεδα της τροπόσφαιρας είχαν διεύθυνση ΝΔ, ως αποτέλεσμα των χαμηλών πιέσεων στη Δυτική Ευρώπη. Με αυτές τις συνθήκες στο ανεμολογικό πεδίο, η ισόθερμη των 16^oC στην ισοβαρική επιφάνεια 850hPa (1450μέτρα) μεταφέρθηκε πάνω από τη χώρα καταδεικνύοντας μια ακραία θερμή μεταφορά στα δυτικά, κεντρικά και νότια (σχήμα 3). Η κατάσταση ευνόησε, φυσικά, και την μεταφορά σκόνης από την Αφρική που στάθηκε, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, μια από τις αιτίες αποτροπής των ακόμη πιο υψηλών θερμοκρασιών (σχήμα 4).

Διαβάστε επίσης Πώς επηρεάζει την ψυχολογία μας η κλιματική αλλαγή;

Σχήμα 2: Απεικόνιση τροπικού και πολικού αεροχείμμαρου (Jet Stream) για τις 10/01 15 UTC. Πηγή: netweather.tv

Σχήμα 3: Ευρωπαϊκός χάρτης κατανομής θερμοκρασιών στην ισοβαρική επιφάνεια των 850hPa και ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια (MSLP) για τις 10/01 21:00 UTC. Πηγή: wxcharts.com

Σχήμα 4: Συγκέντρωση σκόνης στην επιφάνεια (ug/m3) και διεύθυνση ανέμου στα 10m για τις 10/01 12 UTC. Πηγή: Χαροκόπειο Παν. (meteoclima.hua)

Σήμερα Δευτέρα πέφτει η αυλαία μιας θερμής μεταφοράς που θα λάβει περίοπτη θέση στα τετράδια της κλιματολογίας. Όπως και να έχει το πράγμα, μετά τις υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ημερών, έρχεται μια έντονη δόση χειμώνα. Εξάλλου όπως λέει και ο σοφός λαός ό,τι ανεβαίνει κατεβαίνει.

Advertising