Τα πρώτα στοιχεία
Ο Ερμής, όπως όλοι οι άλλοι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Καθώς το ηλιακό νεφέλωμα ψύχονταν και μικροσκοπικοί κόκκοι σκόνης κολλούσαν ο ένας πάνω στον άλλον και σύνθεταν άμορφες μάζες μέτριες σε μέγεθος. Σε μια ζώνη που είναι αρκετά κοντά στον Ήλιο, και γι’ αυτό είναι θερμή, οι πλανήτες ήταν πετρώδεις. Πιο μακριά που η θερμοκρασία έπεφτε, καθώς απομακρυνόμασταν από τον Ήλιο, οι πλανήτες ήταν μείγματα πέτρας, πάγου και αερίων.
Ο Ερμής είναι ο πιο κοντινός πλανήτης στον Ήλιο. Έχει διάμετρο μόλις 4.879 χιλιόμετρα και μάζα 0,055 γήινες μάζες. Ο Ερμής απέχει από τον Ήλιο μόνο 0,38 αστρονομικές μονάδες ή 56.847.175 περίπου χιλιόμετρα.
Παρατηρησιακά
Παρατηρησιακά η θέση του Ερμή στον ουράνιο θόλο (ουρανό) αλλάζει γρήγορα από νύχτα σε νύχτα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η θέση του δεν είναι η ίδια από νύχτα σε νύχτα και αυτή η αλλαγή συντελείται πολύ γρήγορα. Η παρατήρησή του είναι δύσκολη καθώς βρίσκεται κοντά στον Ήλιο και επειδή είναι αρκετά μικρός. Στον ουράνιο θόλο δεν βρίσκεται ποτέ πάνω από 28ο (μοίρες) από τον Ήλιο.
Η ταχύτητα, η ονομασία και η θερμοκρασία
Ο Ερμής, ακόμη, είναι ο ταχύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος με μια ταχύτητα ως προς τον Ήλιο που ξεπερνά τα 170.000 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτή του η ταχύτητα και το σχετικά μικρό μέγεθος της τροχιάς του έχουν ως αποτέλεσμα η περίοδος περιφοράς του, δηλαδή ο χρόνος που του χρειάζεται για να περιφερθεί γύρω από τον Ήλιο, να είναι μόνο 88 γήινες ημέρες. Γι’ αυτό και οι αρχαίοι τον ονόμασαν Ερμή. Από τον γοργοπόδαρο αγγελιαφόρο των θεών.
Η βαρύτητα του Ερμή είναι το 38% της βαρύτητας της Γης. Το ότι δεν έχει ισχυρή βαρύτητα και η εξαιρετικά κοντινή του απόσταση από τον Ήλιο οδήγησαν τον Ερμή στο να μην έχει καθόλου, σχεδόν, ατμόσφαιρα. Χωρίς την πυκνή ατμόσφαιρα η ηλιακή θερμότητα δεν κατανέμεται ομοιόμορφα πάνω στον πλανήτη. Έτσι, στην επιφάνεια του Ερμή έχουμε ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας. Συγκεκριμένα, την ημέρα η θερμοκρασία φτάνει τους 427οC ενώ την νύχτα στους -173οC.
Ο Ερμής ακόμη, περιστρέφεται πολύ αργά γύρω από τον άξονά του. Έτσι, ολοκληρώνει μία πλήρη περιστροφή σε 58,7 γήινες ημέρες. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με την περιφορά του γύρω από τον Ήλιο οδηγεί το χρονικό διάστημα από μια ανατολή σε άλλη να διαρκεί 176 ημέρες. Επίσης, η κλίση του άξονα του Ερμή είναι μόνο 2 μοίρες. Δηλαδή, με άλλα λόγια, είναι σχεδόν κάθετος και έτσι ο Ερμής δεν εμφανίζει εποχές.
Ο πυρήνας
Στο εσωτερικό του ο Ερμής έχει έναν πυρήνα. Αυτός καταλαμβάνει το 75%-85% της ακτίνας του πλανήτη. Ο πυρήνας αυτός αποτελείται κυρίως από σίδηρο. Λεπτομερείς μετρήσεις του διαστημοπλοίου Messenger έδειξαν ότι ο πυρήνας του Ερμή είναι στο κέντρο στερεός και γύρω-γύρω έχει ένα υγρό τμήμα. Αυτό εξηγεί και το ασθενές μαγνητικό πεδίο του (μόλις το 1% αυτού της Γης).
Η μορφολογία του Ερμή
Η επιφάνεια του Ερμή είναι γεμάτη κρατήρες που δημιουργήθηκαν από πτώσεις μετεωριτών. Δηλαδή, μεγάλων και μικρών βράχων του διαστήματος. Παρόμοιους κρατήρες έχει και η επιφάνεια της Σελήνης. Παρατηρήσεις από την Γη μας δείχνουν ότι στους βόρειους και νότιους πόλους, οι κρατήρες εκεί, είναι πολύ πιθανό να περιέχουν πάγο. Ο μεγαλύτερος κρατήρας στον Ερμή είναι το λεκανοπέδιο των Θερμίδων (Caloris) που καταλαμβάνει το ¼ της διαμέτρου του πλανήτη με διάμετρο 1300 χιλιόμετρα. Προήλθε από μια σύγκρουση που έγινε 3.800 εκατομμύρια χρόνια πριν. Ενεργοποίησε την ηφαιστειακή δραστηριότητα η οποία είχε πάψει πριν 100 εκατομμύρια χρόνια. Αυτή η δραστηριότητα δημιούργησε λείες επιφάνειες μέσα και γύρω από τον κρατήρα. Αντιδιαμετρικά του σημείου σύγκρουσης (δηλαδή στην απέναντι πλευρά του πλανήτη) το ωστικό κύμα δημιούργησε τεράστιους γκρεμούς και λόφους.
Εικόνες από τις δύο αποστολές διαστημοπλοίων στον Ερμή μας δείχνουν ότι στην επιφάνειά του εκτός από τους κρατήρες υπάρχουν και ίχνη πανάρχαιας ηφαιστειακής δραστηριότητας. Ακόμη, ο πλανήτης διατηρεί ένα δίκτυο τεκτονικών ρηγμάτων (δηλαδή γκρεμών) που φανερώνουν ότι ο Ερμής στη αρχή της ζωής του είχε λιώσει εντελώς και στην συνέχεια όταν ψύχθηκε συρρικνώθηκε λίγο.
Η απόσταση του Ερμή από την Γη
Σχετικά με την απόσταση Γης- Ερμή ο Αστροφυσικός Παύλος Καστανάς (Astronio) στο βιβλίο του “Προς τ’ άστρα” σημειώνει:<< παρόλο που η Αφροδίτη πλησιάζει πιο κοντά στη Γη από κάθε άλλον πλανήτη, ο Ερμής βρίσκεται πιο κοντά σε εμάς κατά μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα η απόσταση Γης- Ερμή είναι μικρότερη από την απόσταση Γης- Αφροδίτης.>>
Το τέλος
Τέλος, η μοίρα του Ερμή είναι να καταστραφεί πρώτος από τον Ήλιο. Όταν ο Ήλιος σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια αρχίσει να διογκώνεται, η επιφάνειά του θα φτάσει στον Ερμή και θα τον καταστρέψει.
ΠΗΓΕΣ:
-ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΣΤΑΝΑΣ, Προς τ’ άστρα, Ένα μαγευτικό ταξίδι στον κόσμο της Αστροφυσικής, ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΤΟΥ ΚΑΝΑΛΙΟΥ ASTRONIO, εκδόσεις KAKTOS, σελ.56- 57
–Jim Bell,το ΒΙΒΛΙΟ του Διαστήματος, Από την Αρχή έως το Τέλος του Χρόνου, 250 Ορόσημα στην Ιστορία του Διαστήματος και της Αστρονομίας, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε., Σελ.32
– Jacqueline Mitton,Cambridge illustrated dictionary of astronomy, Σελ.220-222
