[punica-dropcap]Α[/punica-dropcap]ορτή είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του ανθρώπινου οργανισμού. Ξεκινάει από την καρδιά και εκτείνεται μέχρι και την κοιλιά. Στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας η αορτή χωρίζεται στις δύο λαγόνιες αρτηρίες, οι οποίες μεταφέρουν το αίμα στα κάτω άκρα. Το έργο της συνίσταται στο να μεταφέρει το οξυγονωμένο αίμα από την καρδιά σε όλο το σώμα. Το ανεύρυσμα είναι η διάταση της κοιλιακής αορτής. Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι περίπου 2 εκατοστά. Πολλές φορές το ανεύρυσμα μπορεί να φτάσει το μέγεθος της φυσιολογικής διαμέτρου της αορτής. Ενοχοποιείται η μακρόχρονη ενδοτικότητα της αρτηρίας, κάποια νόσος ή τραυματισμός και συνήθως πρέπει ν΄αποκαθίσταται χειρουργικά, έγκαιρα, πριν το αρτηριακό τοίχωμα λεπτύνει και διατρηθεί. Κάθε χρόνο 200.000 νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής (ΑΚΑ).
Που βρίσκονται
Μικρά ανευρύσματα , γνωστά ως μωροειδή, συνήθως παρουσιάζονται στα σημεία διχασμού των αρτηριών ή στο εξάγωνο του Willis( κύκλος αρτηριών του εγκεφάλου) ή στις διακλαδώσεις του και είναι συνήθως συγγενούς αιτιολογίας. Συχνά ρήγνυται σε σχετικώς νεαρά άτομα. Προειδοποιητικά σημεία είναι η βλεφαρόπτωση, η διεσταλμένη κόρη ή διπλωπία λόγω της απώλειας κινητικότητας ενός οφθαλμού. Η ρήξη του ανευρύσματος προκαλεί σοβαρή αιμορραγία (που ονομάζεται υπαραχνοειδής) και αποτελεί μια σημαντική αιτία εγκεφαλικού επεισοδίου σε ανθρώπους 25-50 ετών.
Η δεύτερη σημαντική εντόπιση ανευρυσμάτων είναι η αορτή.Η διάταση μπορεί να πάρει το σχήμα ενός διαχωριστικού ανευρύσματος, που προοδευτικά διασχίζει το τοίχωμα της αορτής. Οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν ότι πάσχουν από αορτικό ανεύρυσμα, μέχρις ότου είτε μια παλλόμενη μάζα γίνει αντιληπτή στην κοιλιά ή μια ξαφνική μοιραία ρήξη λάβει χώρα. Το διαχωριστικό αυτό αιμάτωμα επεκτείνεται δηλαδή στο αορτικό τοίχωμα και μπορεί να προχωρήσει και στους κλάδους του αορτικού τόξου, όπως ανώνυμο αρτηρία, κοινή καρωτίδα, αριστερό υποκλείδιο, στους σπλαχνικούς κλάδους και στις περιφερικές λαγόνιες αρτηρίες.
Αιτιολογία
Διακρίνουμε τις συγγενούς αιτιολογίας, δηλαδή μια δυσπλασία εκ γενετής που πάνω σε αυτήν δημιουργείται το συγγενές ανεύρυσμα. Υπάρχουν οι μικροβιακές και φλεγμονώδεις, η κυριότερη από τις οποίες είναι η σύφιλη. Επίσης και άλλα μικρόβια όπως στρεπτόκοκκος και σταφυλόκοκκος. Τα συφιλιδικά ανευρύσματα εντοπίζονται πιο πολύ στην ανιούσα αορτή και στο αορτικό τόξο, ενώ τα άλλα μικροβιακά σε όλες τις αρτηρίες. Άλλη πιθανότητα αναφέρεται και σε εκφυλιστικά αίτια, όπως η αρτηριοσκλήρωση και η εκφύλιση του μυικού ιστού. Οι τραυματικές αιτίες τέλος προκαλούν σχηματισμό ψευδών ανευρυσμάτων. Όλοι όσοι έχουν περάσει τα 50, κυρίως όσοι καπνίζουν, όσοι έχουν υπέρταση,υψηλή χοληστερίνη στο αίμα, περιφερική αγγειοπάθεια, στεφανιαία νόσο ή κληρονομικότητα, καλό είναι να ελέγχονται.
Συμπτώματα
Ανάλογα με την εντόπισή του :
Ανιούσα αορτή : Προκάρδιος πόνος που μοιάζει με το στηθαγχικό, ο οποίος ακτινοβολεί προς τη ράχη. Δύσπνοια λόγω πίεσης της τραχείας, των βρόγχων ή των πνευμόνων. Βήχας, απόχρεμψη και αιμόπτυση που είναι πρώιμο σύμπτωμα της ρήξης. Επίσης βραχνάδα φωνής και δυσφαγία.
Κατιούσα θωρακική αορτή : Πρώτο σύμπτωμα κοιλιακός έντονος πόνος που εντοπίζεται κάτω από τα πλευρά μέχρι την οσφυική περιοχή και περιομφαλικά. Επίσης διαταραχή θρέψης, ναυτίες, έμετοι μετά από μικρά γεύματα, μέχρι και εμφάνιση αρτηριονεφρικής υπέρτασης και ανεπάρκειας. Όταν είναι βέβαια μικρά μπορεί να μην εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα.
Διαχωριστικά ανευρύσματα: Οπισθοστερνικό άλγος μετά από μυική προσπάθεια ή ψυχική διέγερση, ο οποίος μπορεί να επεκτείνεται προς τον τράχηλο, τους ώμους, την κοιλιά και τα κάτω άκρα. Συχνά συνοδεύεται με κυάνωση, ταχύπνοια, ταχυκαρδία και κυκλοφορική πτώση. Σε περίπτωση επέκτασης προς τις καρωτίδες, παρουσιάζονται εγκεφαλική ισχαιμία που μπορεί να εκδηλωθεί με ημιπληγία ή παραπληγία. Επίσης έντονα κοιλιακά άλγη μέχρι οξεία νεφρική ανεπάρκεια, ανουρία ή ολιγουρία και αιματουρία.
Διάγνωση
Βασίζεται στα κλινικά συμπτώματα και στα ακτινολογικά ευρήματα (αξονική άνω και κάτω κοιλίας). Πολλές φορές με την ψηλάφηση της κοιλιάς διαπιστώνεται διόγκωση. Με την ακρόαση σε αυτό το σημείο αναγνωρίζεται φύσημα. Επιβεβαιώνεται με υπερηχογράφημα (tripplex) κοιλίας. Επίσης με ψηφιακή αγγειογραφία και αρτηριογραφία.
Πρόγνωση
Από τη στιγμή που θα εμφανιστούν τα συμπτώματα, ο χρόνος επιβίωσης κυμαίνεται από 6 ως 9 μήνες. Στα διαχωριστικά υπολογίζεται ότι στο 50% των περιπτώσεων ο θάνατος έρχεται μέσα σε 24 ώρες, στο 25% μέσα σε μια βδομάδα και μόνο το 10-15% μπορεί να επιζήσει από την πρώτη προσβολή. Αλλά και αυτοί καταλήγουν μετά από μήνες ή χρόνο στο θάνατο, είτε από εξέλιξη του ίδιου του διαχωριστικού ανευρύσματος, είτε από τις επιπλοκές, όπως έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλική αποπληξία.
Θεραπεία
Είναι χειρουργική. Όταν είναι 4,5-5 εκατοστά ή αυξάνεται ραγδαία τότε πρέπει να χειρουργείται. Γίνεται με δύο τρόπους. Με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση (24 ώρες στη ΜΕΘ, 5-7 μέρες στο νοσοκομείο και μέχρι ένα μήνα πλήρης ανάρρωση) ή με ενδαγγειακή αποκατάσταση, με μικρές τομές στις βουβωνικές περιοχές ή διαδερμικά (με γενική ή τοπική αναισθησία, ολοκλήρωση σε 2-3 ώρες και επιστροφή στην φυσιολογική του δραστηριότητα σε λίγες μέρες). Βέβαια κάθε ασθενής με ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής δεν είναι κατάλληλος για ενδαγγειακή αποκατάσταση. Αποκατάσταση ανιούσας αορτής γίνεται με τεχνητό σωλήνα( συνθετικό μόσχευμα) και με ενδο-μόσχευμα.
Χρειάζεται μετεγχειρητική παρακολούθηση τον 1, 6 και 12 μήνα και μετά μία φορά τον χρόνο.
http://aorti.gr/anevrisma/aorti-koiliaki
