Τι είναι οι βιταμίνες;
Οι βιταμίνες είναι μια ιδιαίτερη ομάδα χημικών ουσιών, απαραίτητων για τον οργανισμό. Πρόκειται για ουσίες που έχουν οργανική προέλευση και δεν μπορούν να ταξινομηθούν σε καμία άλλη ομάδα ουσιών του οργανισμού. Γενικά έχουν πολύ ετερόκλητες δράσεις και εμφανίζουν πολύ μεγάλες διαφορές στην βιολογική τους συμπεριφορά. Όπως και να έχει παρόλα αυτά, είναι απαραίτητες για την διεκπεραίωση βασικών βιοχημικών αντιδράσεων.
Η σημασία της κοβαλαμίνης
Στο σημερινό άρθρο θα μιλήσουμε για μια από αυτές τις βιταμίνες, καθώς δεν μπορούμε μόνο σε ένα κείμενο να τις περιγράψουμε όλες. Η βιταμίνη αυτή είναι η B12 που είναι γνωστή και με το όνομα κοβαλαμίνη. Πρόκειται για μια βιταμίνη που η σύνθεσή της, τής επιτρέπει να μπορεί να διαλύεται στο νερό. Είναι μια από τις πιο σύνθετες βιταμίνες ως προς την δομή της. Η B12 εμπλέκεται σε πάρα πολλούς μηχανισμούς μέσα στον οργανισμό ακόμα και αν αυτοί φαίνονται ασύνδετοι μεταξύ τους. Η πιο αξιοσημείωτη λειτουργία της είναι η συμμετοχή της στον σχηματισμό της μυελίνης. Η μυελίνη είναι μια ουσία που τυλίγει, μονώνει και προστατεύει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου μας. Η κοβαλαμίνη είναι εξίσου σημαντική για την σωστή ωρίμανση των ερυθροκυττάρων του αίματος. Μπορεί να μην γίνεται ιδιαίτερα αντιληπτή η σημασία της σε φυσιολογικές συνθήκες, παρόλα αυτά, γίνεται ξεκάθαρη μέσω των προβλημάτων που προκαλεί η ανεπάρκειά της.
Από πού μπορούμε να πάρουμε βιταμίνη B12;
Στον δυτικό κόσμο η ανεπάρκεια της βιταμίνης B12 είναι πολύ σπάνια και αυτό έχει να κάνει με την διατροφή των ανθρώπων. Η κοβαλαμίνη συναντάται σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις σε προϊόντα ζωικής προέλευσης. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το κρέας, το γάλα, τα αβγά, τα ψάρια. Με την πρόοδο της βιοτεχνολογίας έχουν κατασκευαστεί και τρόφιμα ενισχυμένα ως προς την κοβαλαμίνη. Εφόσον όλα αυτά τα τρόφιμα υπάρχουν στην διατροφή του δυτικού κόσμου καθημερινά, είναι σχεδόν σπάνια η πρόκληση ανεπάρκειας βιταμίνης B12 από κακή διατροφή.
Έλλειψη ενδογενούς παράγοντα και αδυναμία πρόσληψης B12
Η πιο συνηθισμένη αιτία ανεπάρκειας της B12 είναι η αδυναμία απορρόφησής της. Η απορρόφησή της προϋποθέτει την ύπαρξη ενός γαστρικού παράγοντα, του ενδογενούς παράγοντα. Πρόκειται για μια ουσία που συνδέεται με την κοβαλαμίνη και της επιτρέπει να εκφράσει τις λειτουργίες της. Αν αυτός δεν υπάρχει τότε ουσιαστικά η Β12 χάνεται. Η έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα μπορεί να είναι αποτέλεσμα γενετικής μετάλλαξης ή αποκοπής τμήματος του στομάχου που τον παράγει. Η αποκοπή αυτή γίνεται σε περιπτώσεις ελκών ή και καρκίνων του στομάχου. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης B12 θα προκαλέσει κακοήθη αναιμία αρχικά ενώ σε μεταγενέστερο στάδιο μπορεί να προκαλέσει και νευρολογικά προβλήματα.
Πώς θεραπεύονται οι ανεπάρκειες κοβαλαμίνης;
Η θεραπεία της ανεπάρκειας κοβαλαμίνης έχει να κάνει με το αίτιό της. Αν πρόκειται για διατροφική διαταραχή τότε καλό είναι να αυξηθεί η πρόσληψη B12 από την τροφή. Αυτό μπορεί να γίνει αρχικά με αναπρογραμματισμό του διαιτολογίου και δευτερευόντως με την χορήγηση φαρμακευτικών δόσεων κοβαλαμίνης. Αν η ανεπάρκεια οφείλεται σε έλλειψη ενδογενούς παράγοντα θα πρέπει μαζί με την βιταμίνη Β12 να γίνεται και έγχυση ενδογενούς παράγοντα.
Βιταμίνη Β2: Πού ωφελεί και σε ποια τρόφιμα τη βρίσκουμε;
Φολικό ή φυλλικό οξύ: βιταμίνη Β9
Πολυβιταμίνες: Είναι αναγκαία τελικά η χρήση τους;
