Το Πάσχα στη Σύρο αποτελεί μια μαγευτική, βαθιά κατανυκτική εμπειρία, που διαδραματίζεται σε κλίμα συγκινητικής αρμονίας και δύσκολα συναντά κανείς αλλού. Το στοιχείο που την κάνει ξεχωριστή τις ημέρες του Πάσχα είναι ότι μόνο εδώ εορτάζουν μαζί οι δύο διαφορετικές χριστιανικές κοινότητες, Ορθόδοξοι και Καθολικοί, μια κίνηση ύψιστης συμβολικής σημασίας ενότητας, ομόνοιας και ομοψυχίας. Οι καθολικές εκκλησίες κοσμούν το συριανό αρχιτεκτονικό τοπίο του νησιού και η συμβίωση με τον ορθόδοξο πληθυσμό είναι απόλυτα αρμονική.
Η Σύρος δεσπόζει ηγετικά στην καρδιά του Αιγαίου και η ενέργεια της είναι σαφέστατα δυναμική. Μια από τις εκδοχές του ονόματος της αναφέρει ότι το όνομα προέρχεται από τη λέξη Ουσύρα που σημαίνει ευτυχής. Έδρα και πρωτεύουσα του νησιού αλλά και των Κυκλάδων είναι η Ερμούπολη. Η αίγλη και η ιστορία της ξεδιπλώνονται μέσα από την περιπλάνηση στα δαιδαλώδη σοκάκια, τα παραδοσιακά χωριά που συνδυάζουν τη Μεσαιωνική με την Κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, τις Ορθόδοξες και Καθολικές εκκλησίες και την καταπράσινη φύση και το αιγιοπελαγίτικο γαλάζιο που ζωγραφίζει ένα μοναδικά όμορφο τοπίο.
Σε όποια συριανή γειτονιά και αν σας βγάλει ο δρόμος τη Μεγάλη Εβδομάδα τα αρώματα από τα πασχαλινά κουλουράκια, τα τσουρέκια και η παραδοσιακή γλυκιά τυρόπιτα από κατσικίσιο τυρί θα σας παρασύρουν. Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, στους ορθόδοξους ναούς της πόλης τα κορίτσια στολίζουν τον επιτάφιο με αρωματιστές πασχαλιές, βιολέτες και κρίνους. Στους καθολικούς ναούς το στόλισμα του Επιταφίου γίνεται το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής.
Στη Σύρο τη Μεγάλη Παρασκευή συνυπάρχουν οι επιτάφιοι από όλες τις Εκκλησίες της Ερμούπολης, τόσο καθολικές όσο και ορθόδοξες. Από το ναό του Σαν Τζώρτζη (Αϊ-Γιώργη) στην Άνω Σύρο κι από την Ευαγγελίστρια στην Ερμούπολη πορεύονται οι Επιτάφιοι των Καθολικών, ενώ από τους ναούς Άγιος Νικόλαος, Κοίμηση της Θεοτόκου και Μεταμόρφωση του Σωτήρος ξεκινούν οι Επιτάφιοι των Ορθοδόξων. Στην περιφορά των καθολικών Επιταφίων αντί για εξαπτέρυγα, οι πιστοί κρατούν κοντάρια στα οποία βρίσκονται κρεμασμένοι χιτώνες, σφουγγάρια και ζάρια, συμβολίζοντας έτσι τα Θεία Πάθη.
Σημείο συνάντησης των Επιταφίων είναι η μεγαλοπρεπής πλατεία Μιαούλη, στο κέντρο της πόλης, όπου μπροστά στο Δημαρχείο ψάλλονται τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής από τη χορωδία της ορθόδοξης ενορίας του Αγίου Νικολάου. Ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Νικολάου δεσπόζει στο τοπίο. Ιδρύθηκε το 1870 και είναι ευρέως γνωστός και ως Άγιος Νικόλαος ο «πλούσιος», για να ξεχωρίζει από τον Άγιο Νικόλαο των Πτωχών της Άνω Σύρου. Ο μνημειακός του χαρακτήρας τονίζεται από τις επιβλητικές του αναλογίες, τα πανύψηλα μαρμάρινα κωδωνοστάσια, τα επιβλητικά μαρμάρινα προπύλαια με τους τέσσερις ιωνικού ρυθμού κίονες και ο διάκοσμος με τα αρχαϊκά μοτίβα.
Ο επισκέπτης, όμως, θα εντυπωσιαστεί ακόμη περισσότερο το βράδυ της Ανάστασης, αν παρακολουθήσει τη λειτουργία στο καθολικό μοναστήρι του Σαν Τζώρτζη στην Άνω Σύρο ή στην κορυφή του λόφου Δήλι, όπου βρίσκεται η ορθόδοξη εκκλησία της Αναστάσεως. Η Μητρόπολη των Καθολικών της Σύρου, ο Σαν Τζώρτζης, βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο στο λόφο της Άνω Σύρου, χτίστηκε γύρω στα 1200 και από τότε έχει ανακαινιστεί πολλές φορές. Εκεί, θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει πανδαισία πυροτεχνημάτων, ενώ αν είναι τυχερός και η ατμόσφαιρα είναι διαυγής, θα βιώσει το τελετουργικό της Ανάστασης στο Αιγαίο, καθώς ίσως στον ορίζοντα διακρίνονται τα βεγγαλικά από τα άλλα κοντινά νησιά, την Τήνο, τη Μύκονο, την Πάρο και τη Νάξο. Αξίζει να σημειωθεί πως οι Καθολικοί, μετά το «Χριστός Ανέστη», περιφέρουν το στολισμένο με λουλούδια άγαλμα του Χριστού, αφού στις εκκλησίες των Καθολικών δεν υπάρχουν εικόνες, παρά μόνο γλυπτές αναπαραστάσεις των αγίων και αναγεννησιακού τύπου τοιχογραφίες.
Αξίζει, ακόμη, να επισκεφθείτε τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Βρίσκεται πίσω από το λιμάνι της Ερμούπολης και φιλοξενεί την αυθεντική εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, την οποία έχει φιλοτεχνήσει Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco).
Σε καμία περίπτωση μην παραλείψετε τη βόλτα στο βόρειο τμήμα του νησιού με τα μικρά χωριουδάκια των ελάχιστων κατοίκων και τα αμέτρητα μονοπάτια για πεζοπορία. Φοινικιά, Μύττακας, Πλατύ Βουνί, Χαλανδριανή και Άη Μιχάλης είναι τα χωριά που σίγουρα δεν πρέπει να παραλείψετε κατά τη διαμονήσας στο νησί. Στη Χαλανδριανή βρίσκεται ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της Σύρου. Εκεί, κατά την 3η χιλιετία π.Χ. αναπτύχθηκε ένας σπουδαίος προϊστορικός πολιτισμός με ένα εκτεταμένο νεκροταφείο της Πρωτοκυκλαδικής Εποχής. Στο αρχαίο νεκροταφείο βρέθηκαν πάνω από 600 τάφοι. Στο λόφο βρισκόταν η ακρόπολη, την οποία περιέβαλε ένα τριπλό τείχος και εκεί αναπτύχθηκε ο αρχαίος οικισμός. Αν και τα νερά τις ημέρες του Απρίλη είναι ακόμη κρύα, για τους τολμηρούς προτείνεται μια βουτιά στα συριανά νερά, ενώ για όσους αγαπούν τη φύση η πεζοπορία στα βουνίσια μονοπάτια είναι η ιδανικότερη επιλογή.
