Δεν είναι οι πλοκές, μήτε της γραφής οι τρόποι. Δεν είναι οι χαρακτήρες, μήτε οι δια…λόγοι! (για ομοιοκαταληξία)
Τι κι αν ένα βιβλίο εξιστορεί την καλύτερη πλοκή; Τι κι αν είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο που αξίζει δέκα βραβεία Πούλιτζερ; Τι κι αν οι χαρακτήρες είναι τα πιο πολυδιάστατα πλάσματα; Τι κι αν οι διάλογοι δε θυμίζουν καθόλου καθημερινό τηλεοπτικό σίριαλ, αλλά διαλόγους των πιο σινεφίλ αριστουργημάτων;
Η αξία όλων αυτών μπορεί να εκμηδενιστεί σε χρόνο ντε-τε, αν λείπουν άλλα πράγματα που κάνουν, εμάς τους βιβλιόφιλους, ψυχαναγκαστικούς λίγο παραπάνω κι από το κανονικό.
Φυσικά όλα αυτά άπτονται εξωτερικής εμφανίσεως, αισθητικής, και διευκόλυνσης αναγνωστικής (δε ξέρω τι έχω πάθει με την ομοιοκαταληξία), αλλά είναι άκρως σημαντικά, αν θέλεις να ευχαριστηθείς ένα βιβλίο στο έπακρο.
1. Ο τίτλος:
Όποιος αρνηθεί ότι έχει αγοράσει έστω κι ένα βιβλίο μόνο και μόνο επειδή τον “τράβηξε” ο τίτλος, λέει οπωσδήποτε ψέματα. Ο τίτλος ενός βιβλίου είναι ό,τι και η βαρύτητα μεταξύ εδάφους και των ποδιών σου, ό,τι και ο μαγνητισμός μεταξύ μαγνήτη και της πόρτας του ψυγείου σου. Δίχως έναν ωραίο τίτλο, που πας βρε καλό μου βιβλίο;
2. Το εξώφυλλο:
Κι αφού περάσαμε το επίπεδο του τίτλου και κάναμε τσεκ στο κουτάκι, τι γίνεται με το εξώφυλλο; Δεν ζητάμε πολλά, μια ωραία εικονογράφηση, που να σχετίζεται με το θέμα του βιβλίου. Ένα εξώφυλλο που θα είμαστε περήφανοι να κρατάμε (να επιδεικνύουμε βασικά) στα ΜΜΜ, σε κάποια καφετέρια, στο πλοίο της γραμμής το καλοκαίρι, στην αίθουσα αναμονής του οδοντιάτρου, στην ουρά στο ΙΚΑ, στο μπαλκόνι του σπιτιού μας που μας παρακολουθεί αυτός ο γείτονας με περίσσιο κοινωνικό ενδιαφέρον. Ένα εξώφυλλο που θα σπάσει τα κοντέρ των likes στο instagram και θα αποτελεί στολίδι στη βιβλιοθήκη μας.
3. Η περίληψη:
Το εξώφυλλο πέρασε τον έλεγχο και τώρα γυρίζουμε στο οπισθόφυλλο. Εκεί βρίσκεται η περίληψη. Και κάπως έτσι αντιλαμβανόμαστε ότι σαν κοινωνία έχουμε αποτύχει σε ορισμένες περιπτώσεις να μάθουμε τους κανόνες της περίληψης. Κρίμα για όλο εκείνο το μελάνι που έχει ξοδευτεί για να τυπωθεί στα προγράμματα το επικό τρίπτυχο “Γλώσσα-Γλώσσα-Μαθηματικά”, γιατί διαπιστώνουμε πως μεγάλη μερίδα του πληθυσμού την πλάκωνε το πάπλωμα σε όλο το δημοτικό τις δύο πρώτες ώρες, χάνοντας όλη τη βασική ύλη της παραγωγής λόγου και της περίληψης. Όλο αυτό το έγραψα για να επιχειρηματολογήσω υπέρ της σπουδαιότητας της περίληψης, καθώς με μια κακογραμμένη ή ελλιπή περίληψη δε μπορούμε να καταλάβουμε την πλοκή του βιβλίου. Αν η περίληψη χωλαίνει, δυστυχώς το βιβλίο χάνει από τις πωλήσεις του.
4. Η γραμματοσειρά:
Μέγεθος, στυλ, διάστιχο, στοίχιση, όλα παίζουν ρόλο. Η στιγμή που έχεις ερωτευτεί την περίληψη του βιβλίου και το ανοίγεις για να ρίξεις μια ματιά και στο εσωτερικό, είναι το σημείο μηδέν για το αν αυτό το βιβλίο θα καταλήξει στην προσωπική σου βιβλιοθήκη ή αν όχι. Μόλις το μάτι σου αντικρύσει τη λάθος γραμματοσειρά, το βιβλίο έχει επιστρέψει πίσω στο ράφι του βιβλιοπωλείου. Γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι, πως η ιδανική γραμματοσειρά ενός βιβλίου είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Δεν είναι όμως και ακατόρθωτο!
5. Η ποιότητα του χαρτιού:
Κι ας υποθέσουμε ότι έχουμε φτάσει στο σημείο που όλα τα παραπάνω πληρούν τις προϋποθέσεις. Έρχεται όμως η στιγμή που πας να γυρίσεις σελίδα. Οι σελίδες κολλάνε μεταξύ τους, τρέμει το φυλλοκάρδι σου μη σκιστούν με ένα απλό άγγιγμα, έχουν παραπάνω υφή από όσο πρέπει (αν μπορείς να καταλάβεις τι εννοώ) και μέσα από τη μία βλέπεις την άλλη. Στο σημείο αυτό συνειδητοποιείς ότι ο εκδοτικός οίκος είχε χαμηλό προϋπολογισμό και δεν του περίσσεψαν χρήματα για να δώσει στον τυπογράφο του.
Κι εσύ όμως, αφήνεις το βιβλίο πίσω στη θέση του και ξεκινάς μια νέα περιπέτεια αναζήτησης για το τέλειο βιβλίο που θα κάνει τσεκ σε όλα τα κουτάκια!
