Σου αρέσει η γεωγραφία; Ενδιαφέρεσαι για την γεωπολιτική; Είσαι στο σωστό μέρος!
(Tim Marshall. Πηγή εικόνας: dadoo.gr)
Είναι κι αυτά τα βιβλία που συζητούνται και βραβεύονται συνεχώς. Το ζήτημα είναι αν τελικά αξίζει να αφιερώσει κανείς χρόνο σε ένα τέτοιο βιβλίο ή αν είναι όλα ένα καλοστημένο παιχνίδι του marketing. Για το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας”, το best-seller του Τιμ Μάρσαλ, θα κάνω μια προοικονομία (spoiler όπως το λέμε στη σύγχρονη αργκό των social media) σε αυτό το άρθρο. Με περίσσιο ενθουσιασμό και όση αντικειμενικότητα μπορώ να επιστρατεύσω, δηλώνω υπεύθυνα, ότι πράγματι το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” αξίζει!
Γιατί όμως;
Ποιος είναι ο Τιμ Μάρσαλ;
Ο Τιμ Μάρσαλ είναι διπλωματικός συντάκτης του Sky News. Θεωρείται αυθεντία στις διεθνείς σχέσεις και έχει διατελέσει πολεμικός ανταποκριτής σε τριάντα χώρες, κάνοντας ρεπορτάζ για τους πολέμους σε Κροατία, Βοσνία, ΠΓΔΜ, Κόσοβο, Αφγανιστάν, Ιράκ, Λίβανο και Ισραήλ, ενώ έχει καλύψει τρεις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Η περιγραφή του βιβλίου
(Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας. Πηγή εικόνας: politeianet.gr)
“Εάν αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί ο Πούτιν έχει τόσο μεγάλη εμμονή με την Κριμαία, γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν προορισμένες να εξελιχθούν σε πλανητική υπερδύναμη ή γιατί η ισχύς της Κίνας συνεχίζει να εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο, τότε όλες οι απαντήσεις βρίσκονται εδώ.
Η γεωγραφία θέτει όρια στους ηγέτες όλου του κόσμου. Πράγματι, για να κατανοήσουμε τις διεθνείς εξελίξεις χρειάζεται να κατανοήσουμε τον άνθρωπο, τις ιδέες και τα κινήματα… Αλλά αν δεν γνωρίζουμε γεωγραφία, τότε δεν πρόκειται να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα.
To βιβλίο Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας, ένα από τα καλύτερα βιβλία για τη γεωπολιτική σύμφωνα με την εφημερίδα Evening Standard, στρέφει το βλέμμα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, προσφέροντας μια διεισδυτική ματιά σ’ έναν από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες που διαμορφώνουν την παγκόσμια ιστορία. Είναι πια ώρα να ξαναβάλουμε το «γεω-» μπροστά από την «πολιτική».”
(πηγή: Marshall, T. (2019). Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας. Αθήνα: Διόπτρα)
Γιατί πρέπει να βρίσκεται στο ράφι της βιβλιοθήκης σου;
Στο σχολείο το μάθημα της Γεωγραφίας μάς είχε κάνει να απεχθανόμαστε τη γεωγραφία, τους χάρτες και τις ερωτήσεις του στυλ “Νομός Ευρυτανίας, πρωτεύουσα;”. Το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” όμως δεν είναι απλά ένα ακόμα γεωγραφικό εγχειρίδιο. Αν και μπορεί να αποτελέσει ένα τέτοιο, ο βασικός του στόχος είναι να αποδείξει πως τα πάντα στη ζωή μας επηρεάζονται από τους κανόνες που έχει θέσει η γεωγραφία.
Αν αγαπάς τη γεωγραφία, αν παθιάζεσαι με τη γεωπολιτική, αν ενδιαφέρεσαι για την πολεμική ανταπόκριση, τότε αυτό το βιβλίο είναι για εσένα. Αλλά κι αν δεν συμβαίνει τίποτα από τα παραπάνω, τότε πάλι αυτό το βιβλίο είναι για εσένα. Είναι για κάθε σύγχρονο πολίτη του κόσμου!
Δεν χρειάζεται να διαθέτεις ιδιαίτερες γνώσεις παγκόσμιας γεωγραφίας ή πολιτικής για να συμβαδίσεις με τις εξελίξεις του βιβλίου. Με απλά και κατανοητά λόγια, ο Τιμ Μάρσαλ μάς εξηγεί την παγκόσμια πολιτική και οικονομία, αλλά και τις διεθνείς σχέσεις που επηρεάζονται άμεσα από τη γεωγραφία, το κλίμα και την ίδια τη μορφολογία του εδάφους. Μέσα από τη γραφή του αποδεικνύει πως δεν θεωρεί τίποτα δεδομένο ως γνώση, γι΄αυτό και αναλύει τόσο γεγονότα του παρόντος όσο και του παρελθόντος, ώστε να μην δημιουργηθεί κανένα κενό σε κανέναν αναγνώστη.
Το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” ανανεώνεται από τον ίδιο τον Τιμ Μάρσαλ αρκετά συχνά, ώστε να συμβαδίζει με τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις, με το πιο σύγχρονο γεγονός, στο οποίο αναφέρεται στην τελευταία επανέκδοση, να είναι η θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.
Ποιες γεωγραφικές περιοχές αναλύει;
Το βιβλίο αρχίζει με την περίπτωση της αχανούς Ρωσίας. Μάλιστα, αναφέρεται στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας με τέτοιον τρόπο που σε εμάς, τους αναγνώστες του σήμερα, φαντάζει τραγική ειρωνεία, δεδομένου ότι μερικά χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Ελλάδας συνεχίζει να μαίνεται ο Ρωσοουκρανικός πόλεμος, ο οποίος έδινε σημάδια ζωής από τα τέλη του 2019.
Στη συνέχεια, αναλύει τις περιπτώσεις των παγκόσμιων υπερδυνάμεων, της Κίνας και των ΗΠΑ, την περίπτωση μέρους της γηραιάς ηπείρου, της Δυτικής Ευρώπης, της τεράστιας Αφρικής, της πολύκροτης Μέσης Ανατολής. Συνεχίζει με τις διαμάχες μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν και μεταξύ Κορέας και Ιαπωνίας.
Τέλος, κλείνει με δύο περιοχές ξεχασμένες από τον υπόλοιπο κόσμο και ολίγον τι υποτιμημένες, αυτές της Λατινικής Αμερικής και της Αρκτικής.
Το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα.
