Ο Τσαρλς Ντίκενς ήταν γνωστός Άγγλος μυθιστοριογράφος και κριτικός κοινωνίας και θεωρείται ο σημαντικότερος συγγραφέας της Βικτωριανής Εποχής. Έζησε πολύ φτωχικά παιδικά χρόνια και αναγκάστηκε να εργαστεί από πολύ μικρός. Σε πολλά έργα του απεικονίζεται η φτώχεια της εποχής, οι δυσκολίες και η κριτική στην υποκρισία και την εκμετάλλευση των ανώτερων τάξεων. Ένα από αυτά τα έργα είναι τα Δύσκολα Χρόνια. Μελετώντας το συγκεκριμένο έργο , στις μέρες που διανύουμε, εκτός από τις ρεαλιστικές εικόνες και την σπονδυλωτή αφήγηση του Ντίκενς θα μπορούσαμε να σταθούμε στο κατά πόσο αυτή η αφήγηση παρουσιάζει ομοιότητες ή διαφορές με την σύγχρονη κοινωνία.
Η ιστορία διαδραματίζεται στο Κοκτάουν. Από την αρχή της ιστορίας φαίνεται η διαφορά ανάμεσα στις δύο τάξεις. Ο επιθεωρητής του σχολείου μαζί με τον πλούσιου εργοστασιάρχη διατείνονται κατά της φαντασίας και συγκεκριμένα επιπλήττουν μία κοπέλα η οποία ανέφερε ότι θα είχε χαλί με λουλούδια στο πάτωμα του δωματίου της. Εκείνοι από την άλλη πλευρά υποστηρίζουν ότι θα ήταν ανόητο κάτι τέτοιο και εκφράζουν την πεποίθηση τους υπέρ του απόλυτου ρεαλισμού.
Σε όλη την αφήγηση εκτυλίσσονται διάφορες ιστορίες με κεντρικά πρόσωπα τον πλούσιο εργοστασιάρχη, ο οποίος σε όλο σχεδόν το μυθιστόρημα ανά δύο με τρεις φράσεις αναφέρει ότι δεν ενδιαφέρεται για τους καλούς τρόπους καθώς μεγάλωσε αμόρφωτος και φτωχός και βγήκε από ‘’τη λάσπη της ζωής’’, τον σχολικό επιθεωρητή, που συμβολίζει τον στείρο συντηρητισμό της κοινωνίας, την μικρή μαθήτρια που εργάζεται στο σπίτι του σχολικού επιθεωρητή, την κόρη του η οποία παντρεύεται τον εργοστασιάρχη και έναν φτωχό εργάτη με ενδοοικογενειακά και εργασιακά προβλήματα.
Όσο η ιστορία προχωράει, αποκαλύπτονται πολλά για τον κάθε ήρωα και για τον κοινωνικό του περίγυρο και την πραγματικότητα της κοινωνίας. Σε όλο το έργο μέχρι και το τέλος, κυριαρχεί η επίκριση και το αίσθημα απογοήτευσης του Ντίκενς κυρίως για την αστική κοινωνία. Ωστόσο, κι η εργατική τάξη θα μπορούσε κάνεις να θεωρήσει ότι απεικονίζεται στα έργα του Τσαρλς Ντίκενς έξω από τα μαρξιστικά κριτήρια, όπου ο εργάτης που έχει παραδοθεί στη μοίρα του και είναι στη προσωπική του ζωή έρμαιο της αλκοολικής και σπάταλης συζύγου του, δεν μπορεί να απεργήσει και έτσι το σωματείο τον απομακρύνει, χάνει τη δουλειά του και μεταναστεύει. Ο Τσαρλς Ντίκενς, άλλωστε, έχει δεχτεί αμφιλεγόμενες κριτικές γύρω από αυτό το θέμα.
Στο τέλος, ο εργάτης πεθαίνει, ο εργοστασιάρχης χωρίζει με την κόρη του επιτρόπου ενώ για τον ίδιο φτάνει το τέλος του ζωτικού του ψεύδους. Κάποια στιγμή εμφανίζεται η μητέρα του και φανερώνει ότι ο γιος και μορφώθηκε και βοηθήθηκε στο ξεκίνημα της ζωής του. Η κόρη του επιτρόπου μένει μόνη της, με μοναδική χαρά να βλέπει τη ψυχοκόρη τους, άλλοτε μαθήτρια, με την οποία έχουν έρθει κοντά να παντρεύεται και να κάνει παιδιά. Από αυτό το γεγονός φαίνεται η προτίμηση του Τσαρλς Ντίκενς ανάμεσα στις δύο τάξεις.
Θα μπορούσε κανείς να βρει διαφορές αλλά και ομοιότητες με τα πρόσωπα και τις καταστάσεις στη σημερινή κοινωνία. Σημαντική διαφορά, για παράδειγμα, είναι ότι έχουν αλλάξει οι συνήθειες τις κοινωνίες, όσο οπισθοδρομικοί κι αν παραμένουν κάποιοι. Ο γάμος από συνοικέσιο, για παράδειγμα. είναι ένας θεσμός που έχει εκλείψει και ίσως να υπάρχει μόνο σε κάποιες γραφικές περιπτώσεις. Επίσης, είναι περισσότερο λογοτεχνική, παρά πραγματική η εικόνα του παιδαγωγού που απορρίπτει τη φαντασία από την διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Γενικά, οι συνθήκες της ζωής έχουν καλυτερεύσει.
Ωστόσο, στους τύπους των ανθρώπων μπορούμε να διακρίνουμε κάποιες σημερινές ομοιότητες. Πολλοί άνθρωποι που προέρχονται από την εργατική τάξη είναι έρμαιο των προβλημάτων τους και στη ζωή τους επικρατεί ο πεσιμισμός κι η έλλειψη αγωνιστικού πνεύματος. Από την άλλη κάθε κόμμα ή σωματείο όσο προοδευτικό και αν είναι διαγράφει όποιον βγαίνει από την γραμμή του. Η μεγαλύτερη ομοιότητα, όμως, δείχνει να είναι η υποκρισία των εργοδοτών. Σε πολλές περιπτώσεις, οι εργοδότες προβάλλουν την περιφρόνηση τους στη μόρφωση και την καλλιέργεια και τον προσωπικό τους μόχθο που πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει και για λόγους επίδειξης και υποτίμησης των εργαζομένων.
Ο Τσαρλς Ντίκενς, όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσες ελλείψεις κι αν έχουν τα έργα του, θα πιάνει πάντα το παλμό της κοινωνίας.
