Φιούριο Μπορντόν: Τα τελευταία Φεγγάρια

Ο Φιούριο Μπορντόν γεννήθηκε το 1943 και ζει στη Τεργέστη. Σπούδασε νομική αλλά στα 26 του χρόνια εγκάτέλειψε το επάγγελμα του δικηγόρου και αφιερώθηκε στην δραματουργία και την θεατρική σκηνοθεσία. Από το 1988 έως το 1992 διετέλεσε διευθυντής του Teatro Rosseti. Έχει γράψει μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και σενάρια.

Ένα αξιοσημείωτο έργο του Μπορντόν είναι Τα τελευταία φεγγάρια (la ultime lune). Δεν είναι γνωστό πότε γράφτηκε το έργο από τον συγγραφέα, ωστόσο, στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αιώρα από το 2011 μεταφρασμένο στα ελληνικά από την πρωτότυπη έκδοση του 1995. Ωστόσο, το έργο ανέβηκε το 1993 κι θεωρήθηκε το ‘’κορυφαίο έργο της Ιταλίας’’ για εκείνη την χρονιά. Ανέβηκε και την περίοδο του 1995-96 με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννη και σημείωσε τεράστια επιτυχία.

Τα πρόσωπα του έργου είναι τρία: α) Ένας ηλικιωμένος καθηγητής, το φάντασμα της-από χρόνια- νεκρής γυναίκας του και ο γιος του. Το έργο χωρίζεται σε δύο πράξεις. Η πρώτη πράξη αποτελείται από τον διάλογο του καθηγητή με την νεκρή γυναίκα του και έπειτα με τον γιο του με την παρουσία της γυναίκας του χωρίς να αλληλοεπιδρά με τον δεύτερο. Η δεύτερη πράξη περιλαμβάνει τον μονόλογο του καθηγητή. Από αυτή τη μορφή και μόνο φαίνεται η πρωτοτυπία στην φόρμα που ο αναπτύσσει ο Μπορντόν.

Advertisements

Ο ηλικιωμένος καθηγητής φτιάχνει τη βαλίτσα του για τελευταία φορά. Ο γιος ένας τυπικός πλέον μικροαστός, έχει κάνει οικογένεια και τα παιδιά του έχουν μεγαλώσει και πλέον δεν γίνεται να ζουν όλοι μαζί. Επομένως, πρέπει να περάσει την υπόλοιπη ζωή του σε έναν οίκο ευγηρίας. Πλήρως συνειδητοποιημένος ότι η ζωή του φτάνει στην δύση της κάνει τον απολογισμό του και μοιράζεται όλες τις σκέψεις με το φάντασμα της νεκρής γυναίκας του που αποτελεί κομμάτι του υποσυνείδητου του, τις σκέψεις και τα συναισθήματα του.

Ο Μπορντόν, με το τέχνασμα του φαντάσματος και την σκιαγράφηση του γιου του κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον με γλυκόπικρους διαλόγους τόσο για τα ευχάριστα χρόνια που περάσαν όσο και για τα γηρατειά που είναι αμείλικτα και μάλιστα τα παρομοιάζει με τα ισόβια δεσμά. Ωστόσο, και η μετάβαση στο μονόλογο είναι ομαλή καθώς στο κείμενο δεν πρυτανεύουν οι στιχομυθίες. Στο κείμενο κύριαρχο ρόλο έχει ο λόγος του πατέρα ο οποίος έχει στιγμές μεγάλων μονολόγων για τις αναδρομές που κάνει στα προηγούμενα που και τα συμπεράσματα που έχει βγάλει στην ζωή του.

Το έργο του Μπορντόν δεν είναι μόνο ένα ‘’δυνατό’’ έργο για την σκηνή αλλά και ένα κείμενο που διαβάζεται με σχεδόν το ίδιο ενδιαφέρον, καθώς διαπνέεται από μεγάλη λογοτεχνικότητα. Παρόλο που επικρατεί η άποψη ότι ένα θεατρικό κείμενο αδικείται όταν διαβάζεται υπάρχουν και κείμενα που κρατούν και με την ανάγνωσή τους το ενδιαφέρον αμείωτο. Εκτός από την δραματική του δύναμη το έργο του Μπορντόν, κερδίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη με τις παραστατικές εικόνες, την συγκίνηση και το γέλιο, άλλες φορές, που προκύπτουν από τις αφηγήσεις που γίνονται από τον καθηγητή καθώς και από τα καίρια συμπεράσματα που βγάζει για την ζωή. Για παράδειγμα, αποτιμώντας την τωρινή του κατάσταση αναφέρει:

Η περίφημη μόρφωσή μου, η συμπαγής και αγέρωχη σαν καθεδρικός ναός έχει γίνει εμπόρευμα στα παλιατζίδικα. Και το χρυσό κλειδί που μου έδωσαν οι δάσκαλοί μου για να ανοίξω διάπλατα τις πύλες του κόσμου δεν περνάει πια, άλλαξαν την κλειδαριά κάτω από τη μύτη μου. Οι αξίες που θεωρούσα σημαντικές έχουν μπει στο περιθώριο, η τέχνη που αγαπούσα θεωρείται ξεπερασμένα, αυτά που με συγκινούν γελοία και αυτά που θεωρούσα αστεία δεν προκαλούν το γέλιο σε κανέναν.

Με μία τόσο γλαφυρή και περιεκτική περιγραφή συνεχίζεται η περιγραφή όλων των πραγμάτων. Η έκδοση και η ανάγνωση των θεατρικών κειμένων είναι ένας καλός τρόπος-ειδικά σε εποχές σαν την σημερινή-να ερχόμαστε σε επαφή με τα καλύτερα θεατρικά κείμενα της σύγχρονης δραματουργίας. Το έργο έχει παιχτεί σε 20 χώρες ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Τελευταία φορά ανέβηκε το 2019 στα Χανιά από την Θεατρική ομάδα 4 σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κανέλλη και του Γιώργου Τακτικάκη με ιδιαίτερη επιτυχία.