Το 1906, στη Βοστώνη των αρχών του αιώνα, γράφτηκε ένα μικρό, απόκρυφο βιβλίο για το τσάι, με σκοπό να διαβαστεί φωναχτά στο διάσημο σαλόνι της Ιζαμπέλα Στιούαρτ Γκάρντνερ, της πιο διαβόητης κοσμικής προσωπικότητας της Βοστώνης. Συντάχθηκε από τον Οκάκουρα Κακούζο, έναν Ιάπωνα φιλόσοφο, ειδικό της τέχνης και έφορο. Ελάχιστα γνωστός εκείνη την εποχή, ο Κακούζο θα εμφανιζόταν ως ένας από τους μεγάλους στοχαστές των αρχών του 20ου αιώνα, μια ιδιοφυΐα που ήταν διορατική, πνευματώδης – και πολύ υπεύθυνος για τη γεφύρωση των δυτικών και ανατολικών πολιτισμών. Ο Οκάκουρα είχε διδαχτεί σε νεαρή ηλικία να μιλά αγγλικά και ήταν περισσότερο από ικανός να εκφράσει στους Δυτικούς τις αποχρώσεις του τσαγιού και της Ιαπωνικής Τελετής Τσαγιού.
Στο “βιβλίο του τσαγιού”, πραγματεύεται θέματα όπως το Ζεν και ο Ταοϊσμός στην Ασία (κυρίως Ιαπωνία, αλλά και Κίνα), αλλά και τις κοσμικές πτυχές του τσαγιού και της ιαπωνικής ζωής ενώ είναι γραμμένο με πολύ ποιητικό και φιλοσοφικό τρόπο. Το βιβλίο δεν μιλά μόνο για το τσάι, αλλά και για το πώς το τσάι έχει επηρεάσει την ιαπωνική κουλτούρα, ειδικά την ιαπωνική κουζίνα, τα ρούχα, τη λογοτεχνία και την τέχνη.
Το βιβλίο περιγράφει, επίσης, λεπτομερώς την ιαπωνική τελετή τσαγιού και πώς τα ιαπωνικά σπίτια τσαγιού είναι χτισμένα με συγκεκριμένο τρόπο για την ατμόσφαιρα. Όλα είναι ακριβή: η διακόσμηση, τα σκεύη, η ενδυμασία των συμμετεχόντων, η ασύμμετρη φύση, η φαινομενικά εύθραυστη αρχιτεκτονική…Είναι εκπληκτική η ποσότητα της λεπτομέρειας που χρειάζεται για τη διεξαγωγή μιας τελετής τσαγιού.
Επιπλέον, τονίζει πώς ο Ταοϊσμός δίδαξε στους Ιάπωνες πολλά πράγματα, το πιο σημαντικό, απλότητα. Ο Κακούζο υποστηρίζει ότι η απλότητα που προκαλείται από το τσάι επηρέασε τον πολιτισμό, την τέχνη και την αρχιτεκτονική της Ιαπωνίας.
Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, το “βιβλίο του τσαγιού” του Κακούζο εξακολουθεί να είναι αγαπητό σε όλο τον κόσμο, καθιστώντας το απαραίτητο μέρος της συλλογής κάθε λάτρη του τσαγιού. Συνυφασμένο με την πλούσια ιστορία του ιαπωνικού τσαγιού και τη θέση του στην ιαπωνική κοινωνία είναι ένα συγκλονιστικό σχόλιο για την ασιατική κουλτούρα και τη συνεχή μας γοητεία μαζί του, καθώς και διαφωτιστικά δοκίμια για την τέχνη, την πνευματικότητα, την ποίηση και πολλά άλλα. Το “βιβλίο του τσαγιού” αποτελεί ένα απολαυστικό φλιτζάνι φώτισης από έναν άνθρωπο ευρισκόμενο πολύ μπροστά από την εποχή του.
Ο συγγραφέας
Ο Οκάκουρα Καζούκο γεννήθηκε στην Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας, έχοντας ρίζες από οικογένεια της τάξης των Σαμουράι. Ταξίδεψε στην Κίνα, στην Ινδία και στην Ευρώπη, όντας υποστηρικτής και συνάμα προωθητής του διεθνή χαρακτήρα της ιαπωνικής αλλά και ασιατικής κουλτούρας. Έγραψε το “βιβλίο του τσαγιού” στα αγγλικά, αποσκοπώντας στην ευρύτερη διάδοση τόσο των δικών του ιδεών και αντιλήψεων όσο και των ασιατικών παραδόσεων σε ευρύτερη κλίμακα.
