Το 1967 ήταν μία χρονιά – ορόσημο για το Κράτος του Ισραήλ. Μέσα σε έξι μέρες, το μικρό εβραϊκό κράτος κατάφερε να νικήσει τους Άραβες γείτονές του, σε έναν πρωτοφανή για τα δεδομένα του πόλεμο που το ίδιο πυροδότησε και κατάφερε να κερδίσει. Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών – όπως ονομάστηκε – άλλαξε τον γεωπολιτικό χάρτη του Λεβάντε, ανέδειξε το Ισραήλ σε υπολογίσιμη δύναμη της περιοχής, έφερε στο προσκήνιο τον μιλιταριστικό του χαρακτήρα, αποδυνάμωσε τους αντιπάλους του και διόγκωσε το παλαιστινιακό ζήτημα.
Το Ισραήλ, ένα μικρό κράτος στην περιοχή του Λεβάντε της Μ. Ανατολής, δημιουργήθηκε μόλις το 1948 ως εθνική εστία των απανταχού Εβραίων του κόσμου. Οι Εβραίοι ζούσαν στην περιοχή από την αρχαιότητα, προτού εκδιωχθούν από τους Ρωμαίους και διασκορπιστούν στην Ευρώπη. Ο μαζικός επαναπατρισμός τους πραγματοποιήθηκε εν μέρει τον 14ο αιώνα. Στο μεταξύ, όμως, η περιοχή είχε αρχίσει να εποικίζεται από αραβικά φύλα. Τον 19ο αιώνα πρωτοεμφανίστηκε ο σιωνισμός ως ιδεολογία, ο οποίος απαιτούσε την ίδρυση ενός ανεξάρτητου εβραϊκού κράτους στη γη αυτή. Η σθεναρή αντίσταση όμως της Βρετανίας σε αυτή την ιδέα, μιας και είχε μετατρέψει την περιοχή σε προτεκτοράτο, ματαίωσαν αυτά τα σχέδια. Από το 1917 όμως κι εξής, η Βρετανία άλλαξε στάση κι άρχισε να επιτρέπει την (παράνομη) είσοδο Εβραίων στην περιοχή.
Τα γεγονότα που ακολούθησαν είναι λίγο – πολύ γνωστά. Το Ολοκαύτωμα παραλίγο να αφανίσει τον εβραϊκό πληθυσμό ειδικά στην Ευρώπη, οπότε μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι φωνές που απαιτούσαν την ίδρυση εβραϊκού κράτους, πλήθαιναν. Τελικά, το 1948 ιδρύθηκε το Κράτος του Ισραήλ εν μέσω διαδηλώσεων από τους Παλαιστίνιους, οι οποίοι έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Τα επόμενα χρόνια, το μικρό κράτος άρχισε να αυξάνει τη δύναμή του, κυρίως με τη βοήθεια του σημαντικότερου συμμάχου που έχει ακόμη και σήμερα των ΗΠΑ. Όσο όμως το Ισραήλ αναπτυσσόταν, τόσο περισσότερο εμπλεκόταν σε αψιμαχίες και κρίσεις πολεμικού χαρακτήρα με τους γείτονές του, ειδικά την Αίγυπτο, τη Συρία και την Ιορδανία και την Παλαιστίνη φυσικά. Είναι γνωστό άλλωστε το δόγμα του ισχυρού άντρα του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ότι η χώρα θα επιβίωνε μόνο με τη δύναμη των όπλων.
Γεγονός πάντως ήταν πως το νέο τότε κράτος, παρά την ανάπτυξη που είχε σε διάφορους τομείς, εντούτοις πάλευε ακόμα για την ύπαρξή του, με τους ισχυρότερους Άραβες γείτονές του να επιθυμούν την εξαφάνισή του. Το 1956 έρχεται η πρώτη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Αιγύπτου, με αφορμή την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ. Έντεκα χρόνια μετά ακολούθησε και η δεύτερη ένοπλη σύγκρουση που έμεινε γνωστή ως ο Πόλεμος των Έξι Ημερών. Η κατάσταση είχε ήδη αρχίσει να γίνεται προβληματική από το 1966, όταν η Αίγυπτος και η Συρία συνάπτουν συμφωνία περί συνεργασίας σε περίπτωση ανάφλεξης με το Ισραήλ. Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ, ζήτησε την απόσυρση των δυνάμεων του ΟΗΕ που είχαν στρατοπεδεύσει στο Σινά (μετά και το 1956) και μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Οι φιλοδοξίες του Νάσερ για ηγεσία όλου του αραβικού κόσμου ήταν κάτι παραπάνω από γνωστές.
Στις 22 Μαΐου 1967, ο Νάσερ επέβαλε ναυτικό αποκλεισμό στα ισραηλινά πλοία, στην έξοδό τους για την Ερυθρά Θάλασσα. Ταυτόχρονα, υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας και με την Ιορδανία, κάτι που θορύβησε τους Ισραηλινούς, οι οποίοι φοβήθηκαν επίθεση και από τις τρεις δυνάμεις. Το Ιράκ δεν άργησε και αυτό να προστεθεί στη συμμαχία. Έτσι, Ηνωμένες Πολιτείες και ΕΣΣΔ άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος.
Το Ισραήλ τότε αποφάσισε να τα παίξει όλα για όλα και οργάνωσε την πιο ριψοκίνδυνη πολεμική αποστολή της ιστορίας του. Εφαρμόζοντας το ρητό “η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση”, το πρωί της 5ης Ιουνίου 1967, όλα τα διαθέσιμα πολεμικά αεροπλάνα του Ισραήλ (περίπου 200) σηκώθηκαν στον αέρα και επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά σε 19 αεροδρόμια της Αιγύπτου. Οι Ισραηλινοί κυριολεκτικά έπιασαν “στον ύπνο” τους Αιγύπτιους και μέσα σε 3 ώρες είχαν καταστρέψει σχεδόν όλη την πολεμική τους αεροπορία, βομβαρδίζοντας μέχρι και κανονικά αεροδρόμια. Ο απροσδόκητος θρίαμβος των Ισραηλινών αύξησε κατά πολύ το ηθικό τους. Οι Αιγύπτιοι μετέδιδαν από τα ραδιόφωνά τους ότι είχαν καταρρίψει 160 ισραηλινά μαχητικά, ενώ στην πραγματικότητα είχαν καταρρίψει μόνο 19.
Σχεδόν ταυτόχρονα με την αεροπορία, ο στρατός του Ισραήλ επιτέθηκε στη Λωρίδα της Γάζας και στη χερσόνησο του Σινά. Ο στρατηγός του Ισραήλ, Αριέλ Σαρόν, με μία αξιοζήλευτη ενέργεια κατάφερε να βρεθεί πίσω από τα αιγυπτιακά στρατεύματα, κυριολεκτικά κυκλώνοντας τα. Οι Αιγύπτιοι υποχώρησαν για να υπερασπιστούν το Κάιρο, από μία πιθανή επίθεση του Ισραήλ. Οι Ισραηλινοί κατέλαβαν όλη τη χερσόνησο του Σινά για δεύτερη φορά στην ιστορία τους και φυσικά τη Λωρίδα της Γάζας, ξεκινώντας εκτοπισμό των Παλαιστίνιων αμάχων. Στο μεταξύ, η Ιορδανία επιτέθηκε στο Ισραήλ και άρχισε να βομβαρδίζει την εβραϊκή συνοικία της Ιερουσαλήμ και οικισμούς Ισραηλινών στη Δυτική Όχθη.
Τη δεύτερη μέρα του πολέμου, η ισραηλινή προέλαση στο Σινά συνεχίστηκε, ενώ ταυτόχρονα το Ισραήλ εξαπέλυσε αντεπίθεση και περικύκλωσε πλήρως την Ιερουσαλήμ, παρά την πεισματώδη αντίδραση των Ιορδανών, οι οποίοι υπέφεραν από παντελή έλλειψη αεροπορικής κάλυψης. Ο στρατός των Ισραηλινών εισήλθε πρώτη φορά στην ανατολική Ιερουσαλήμ μετά από 1900 (!) χρόνια και ταυτόχρονα εξαπέλυε επιθέσεις στη Δυτική Όχθη, νικώντας τους Ιορδανούς. Μετά από σειρά μαχών, η Ναμπλούς καταλαμβάνεται από τους Ισραηλινούς και οι Ιορδανοί, μη μπορώντας να πράξουν διαφορετικά, αφού έχασαν τον πόλεμο, δέχτηκαν την κατάπαυση του πυρός που πρότεινε ο ΟΗΕ. Οι απώλειες των Ιορδανών ήταν βαρύτατες. 55.000 νεκροί και χιλιάδες αιχμάλωτοι. Το Ισραήλ βρέθηκε έτσι να ελέγχει σχεδόν όλη τη Δυτική Όχθη της Παλαιστίνης. Η Αίγυπτος προσπάθησε να ανακαταλάβει το Σινά σε μία νέα επίθεση, αλλά απέτυχε και ο Νάσερ υπέβαλε (προσωρινά) την παραίτησή του.
Με την Αίγυπτο και την Ιορδανία εκτός πολέμου, το Ισραήλ στράφηκε στον έτερο εχθρό του που μέχρι τότε απλώς παρακολουθούσε παθητικά τις εξελίξεις, τη Συρία. Στις 9 Ιουνίου, το Ισραήλ εισβάλλει στη Συρία από τα υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία και καταλαμβάνει αρκετά εύκολα. Μία εκεχειρία υπό τον ΟΗΕ θα λήξει άδοξα με αλληλοκατηγορίες για αθέτηση των δεσμεύσεων. ΗΑ προέλαση των δυνάμεων του Ισραήλ θα συνεχισθεί στις 10 Ιουνίου με την ολοκληρωτική κατάληψη των υψωμάτων του Γκολάν, αλλά και της πόλης Κουνέιτρα, 65 μόλις χιλιόμετρα από την Δαμασκό. Στο σημείο αυτό λήγει και η συριακή πολεμική προσπάθεια και η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός τίθεται σε ισχύ. Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών έχει μόλις τελειώσει.
Ο πόλεμος στην πραγματικότητα κράτησε λιγότερο από έξι ημέρες. Το κράτος του Ισραήλ άρχισε να νιώθει καλά στα πόδια του και είχε ισχυρά χαρτιά για να διαπραγματευτεί. Στους μήνες που ακολούθησαν, το Ισραήλ, αν και επέστρεψε το Σινά στην Αίγυπτο και αποσύρθηκε από τη Λωρίδα της Γάζας, εντούτοις διατήρησε την κατοχή στα υψώματα του Γκολάν (τα οποία κατέχει μέχρι σήμερα) και απορρόφησε διοικητικά την ανατολική Ιερουσαλήμ. Στη Δυτική Όχθη, αν και τυπικά ο στρατός του αποσύρθηκε, παρόλα αυτά εγκατέστησε κατοχικό καθεστώς και ενθάρρυνε τους παράνομους εποικισμούς Εβραίων. Χιλιάδες Άραβες της Παλαιστίνης εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ιορδανία. Πολλοί όμως παρέμειναν στη Δυτική Όχθη και παρά τη χορήγηση ισραηλινής υπηκοότητας, συνέχισαν να ζουν σε ένα καθεστώς ημι – αιχμαλωσίας κάτι που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το σίγουρο είναι πως μετά τον πόλεμο αυτό, ο χάρτης της Μέσης Ανατολής άλλαξε για πάντα.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν γι’ αυτό το άρθρο:
Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών: αντλήθηκε από sansimera.gr
Πόλεμος των Έξι Ημερών: 50 χρόνια από την πανωλεθρία των Αράβων και τον θρίαμβο του Ισραήλ: αντλήθηκε από news247.gr
Six-Day War: αντλήθηκε από history.com
Six-Day War: αντλήθηκε από en.wikipedia.org
