Αριστείδης Παγκρατίδης: Ο δράκος του Σέιχ – Σου και η τυφλή δικαιοσύνη

δράκος του Σέιχ - Σου
Δημοσίευμα της εποχής μετά την καταδίκη του Παγκρατίδη.

Έχουν περάσει περισσότερα από πενήντα χρόνια από τη δράση του αποκαλούμενου «δράκου του Σέιχ – Σου», κι όμως η υπόθεση αυτή επηρέασε τόσο τους Θεσσαλονικείς, αλλά και την Ελλάδα γενικότερα, ενώ ακόμα και σήμερα η αναφορά και μόνο του ονόματος του μας προκαλεί ανατριχίλα. Η ιστορία είναι γνωστή, ακόμα και σε άτομα που δεν είχαν γεννηθεί εκείνη την εποχή, ενώ το Σέιχ – Σου θεωρείται από πολλούς επικίνδυνο μέχρι και σήμερα, παρόλο που ο δράκος συνελήφθη, και θανατώθηκε τελικά το 1968. Ή μήπως όχι;


Ο δράκος που θρυμματίζει κεφάλια

Θεσσαλονίκη 1957. Η πόλη προσπαθεί να βρει το ρυθμό της και οι άνθρωποι είναι ακόμη μουδιασμένοι από τον εμφύλιο. Ώσπου μια σειρά εγκλημάτων έρχεται να ταρακουνήσει τους κατοίκους της και να τους κάνει να στρέψουν την προσοχή τους αλλού. Η πρώτη επίθεση με πέτρα γίνεται σε μία καθηγήτρια του Αμερικανικού Κολεγίου, η οποία σώθηκε τελικά από περαστικούς, που την άκουσαν να ζητά βοήθεια. Την επόμενη χρονιά, γίνονται άλλες δύο επιθέσεις στο Σέιχ – Σου σε ζευγάρια (η περιοχή ήταν γνωστός τόπος συνεύρεσης ζευγαριών που δεν είχαν «στέγη» τότε).

δράκος του Σέιχ - Σου
Ο Αθανάσιος Παναγιώτου και η Ελεονώρα Βλάχου μετά την επίθεση.

Ώσπου το πρώτο περιστατικό που πραγματικά πανικοβάλλει τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης έρχεται το Φεβρουάριο του 1959. Συγκεκριμένα, το πρωί της 20ής Φεβρουαρίου κάποια παιδιά που έπαιζαν στην περιοχή, ανακαλύπτουν τους Αθανάσιο Παναγιώτου και Ελεονώρα Βλάχου βαριά τραυματισμένους από πέτρα στο κεφάλι. Το προηγούμενο βράδυ κάποιος είχε προσπαθήσει να τους σκοτώσει και να βιάσει την κοπέλα. Οι καιρικές συνθήκες ήταν αυτές που τους βοήθησαν να επιζήσουν, αφού ο δράστης τους είχε εγκαταλείψει εκεί, ώστε να πεθάνουν από αιμορραγία, αλλά τελικά από την παγωνιά η αιμορραγία σταμάτησε. Η βιαιότητα του εγκλήματος κάνει πλέον φανερό το γεγονός πως πρόκειται για ένα δράστη εξαιρετικά επικίνδυνο και στην πόλη επικρατεί τρόμος. Οι άνθρωποι δε νιώθουν ασφαλείς ούτε στο σπίτι τους, κλειδώνουν και βάζουν έπιπλα πίσω από τις πόρτες, παρατηρούν σκιές γύρω τους και πιστεύουν ότι είδαν το δράκο. Αρχίζουν να διαδίδονται ιστορίες από ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι ξέρουν ποιός είναι ο δράστης ή ότι παραλίγο να τους επιτεθεί.

Η συνέχεια δε βοηθά στην ηρεμία των κατοίκων. Στις 6 Μαρτίου του ίδιου έτους βρίσκονται νεκροί στη Μίκρα ο Κωνσταντίνος Ραΐσης και η Ευδοξία Παλιογιάννη, η οποία βιάστηκε επίσης. Η πρώτη εκτίμηση της αστυνομίας αναφέρει ότι στη συγκεκριμένη δολοφονία συμμετείχαν δύο δράστες, αλλά πριν προλάβουν να αναλυθούν όλα τα δεδομένα, έρχεται ακόμα μία δολοφονία. Αυτή τη φορά πρόκειται για τη Μελπομένη Πατρικίου, η οποία δολοφονήθηκε στις 3 Απριλίου μέσα σε ένα σπιτάκι στον περίβολο του Δημοτικού Νοσοκομείου, όπου έμενε. Ο δράστης, μάλιστα, επιτίθεται και στη Φανή Τζαμπάζη, τη νοσοκόμα που συγκατοικούσε με το θύμα, αλλά εκείνη σώζεται, επειδή ο δράστης αντιλήφθηκε ότι υπήρχε κόσμος κοντά και τράπηκε σε φυγή. Η Θεσσαλονίκη παραληρεί. Οι γυναίκες κλείνονται στο σπίτι μόλις νυχτώσει, η αγορά ερημώνει, και ο δράκος του Σέιχ – Σου επικηρύσσεται για 100.000 δραχμές.

Διαβάστε επίσης  Το Δέντρο των Ευχών: Δημιουργικές Δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες
Advertising

Advertisements
Ad 14

Όταν οι συνθήκες συνομωτούν εναντίον σου

Θεσσαλονίκη 1963. Τα εγκλήματα του δράκου έχουν σταματήσει εδώ και πέντε χρόνια και η ιστορία έχει σχεδόν ξεχαστεί. Ωστόσο, η πόλη βρίσκεται σε αναταραχή για άλλη μία φορά μετά τη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, στις 22 Μαΐου 1963. Το έγκλημα αποτέλεσε αφορμή, για να ξεσκεπαστεί η συνεργασία των αξιωματικών της αστυνομίας με το παρακράτος της Θεσσαλονίκης, αφού κανείς από τους αστυνομικούς που βρίσκονταν εκεί, δεν κινήθηκε εναντίον των δραστών.  Οι δράστες, μάλιστα, ήταν μέλη της οργάνωσης «Καρφίτσα», η οποία είχε στους κόλπους της ακροδεξιούς εγκληματίες και δρούσε ανενόχλητη στη Θεσσαλονίκη με την ανοχή της αστυνομίας. Η αποκάλυψη αυτών των στοιχείων οδηγεί σε έντονη αμφισβήτηση του ρόλου και της αποτελεσματικότητας της αστυνομίας.

Εφτά μήνες μετά τη δολοφονία Λαμπράκη, στις 7 Δεκεμβρίου 1963, ένας μεθυσμένος 23χρονος μπαίνει στο ορφανοτροφείο θηλέων «Μέγας Αλέξανδρος» και συλλαμβάνεται για ασέλγεια σε μία 11χρονη. Από την επόμενη κιόλας μέρα, αρχίζουν να κυκλοφορούν δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι είναι πιθανό ο Αριστείδης Παγκρατίδης να είναι ο δράκος των προηγούμενων ετών, ενώ μέσα στις επόμενες μέρες ο νέος ομολογεί την απόπειρα δολοφονίας του Παναγιώτου και της Βλάχο αλλά και τις δολοφονίες των Ραΐση, Παλιογιάννη, Πατρικίου. Η ομολογία του γίνεται -τυχαία;- την ίδια μέρα που προτείνεται η παραπομπή αξιωματικών για τη δολοφονία Λαμπράκη από το συμβούλιο πλημμελειοδικών. Και είναι μία ομολογία που θα αμφισβητηθεί πολύ τα επόμενα χρόνια.

Διαβάστε επίσης  Τασσώ Καββαδία: Μια γλυκύτατη «κακιά»

Η ζωή πριν τη φυλακή

Ο Αριστείδης Παγκρατίδης γεννήθηκε το 1940 και ήταν το τρίτο παιδί μιας οικογένειας από τα Λαγκαδίκια. Πολύ μικρός σε ηλικία, μένει ορφανός από πατέρα, τον οποίο τον σκότωσε συγχωριανός του, μέλος του ΕΛΑΣ, μπροστά στα μάτια του μικρού παιδιού. Η μητέρα με τα τρία παιδιά μετακομίζει στη Θεσσαλονίκη, ώστε να είναι ασφαλείς, αλλά η πείνα και η φτώχεια σύντομα οδηγούν τον Αριστείδη σε δύσκολα μονοπάτια. Στα δώδεκα του, τον βιάζει ένας γείτονας, και από τότε πουλάει το κορμί του για 10 – 15 δραχμές ή για ένα πιάτο φασολάδα. Στη συνέχεια, περνάει ένα μέρος της εφηβείας του σε αναμορφωτήριο στην Κέρκυρα, επειδή έκλεψε ένα ποδήλατο, και στην ενηλικίωση του δουλεέι περιστασιακά ως χαμάλης ή σε λούνα παρκ, κάνει μικροκλοπές και συνεχίζει να εκπορνεύεται, ενώ κάνει και χρήση ναρκωτικών. Σε μία τέτοια κατάσταση, και μάλιστα αγράμματος, και χωρίς ανθρώπους να τον βοηθήσουν, ο Παγκρατίδης ήταν το κατάλληλο εξιλαστήριο θύμα, και έτσι παραπέμπεται σε δίκη με συνοπτικές διαδικασίες. Μία δίκη, κατά την οποία η δικαιοσύνη επέμεινε να κρατά τα μάτια της πεισματικά κλειστά.


Η δίκη – φιάσκο και η εκτέλεση

δράκος του Σέιχ - Σου
Ο Αριστείδης Παγκρατίδης κατά τη διάρκεια της δίκης του.

Ο Παγκρατίδης δικάζεται το 1966. Έχει προηγηθεί αναπαράσταση των εγκλημάτων, με τον Παγκρατίδη να μην αναγνωρίζει τους τόπους των εγκλημάτων και τη μόνη μάρτυρα που είδε το δράκο, τη νοσοκόμα Φανή Τζαμπάζη, να μη διακρίνει το θύτη στο πρόσωπο του Αριστείδη. Οι συνήγοροι υπεράσπισης προτείνουν να ταυτοποιηθούν στοιχεία, όπως αίμα, τρίχες και δακτυλικά αποτυπώματα, που βρέθηκαν στα σημεία που έγιναν τα εγκλήματα ή πάνω στα πτώματα με τα αντίστοιχα του Παγκρατίδη, αλλά το αίτημα απορρίφθηκε από το δικαστήριο. Τέτοια ήταν η απαξίωση που έδειχνε το δικαστήριο προς τους συνήγορους, που ένας από αυτούς, ο Μενέλαος Σαπουντζής, παραιτήθηκε, μετά από διαμάχη του με τον πρόεδρο – εφέτη, Ανδρέα Αλετρά. Ο Παγκρατίδης δεν έπαψε να δηλώνει αθώος και να λέει ότι πιέστηκε να ομολογήσει ότι έκανε αυτά τα εγκλήματα από τους αστυνομικούς, οι οποίοι τη μία τον απειλούσαν ότι θα σκοτώσουν τη μητέρα του ή ότι θα φυλακίσουν τον αδελφό του, την άλλη του υπόσχονταν, ότι αν ομολογήσει, θα μείνει μόνο δύο χρόνια στη φυλακή, κι άλλες φορές τον τάιζαν σαρδέλες, χωρίς να του δίνουν νερό. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί του ήταν μάταιοι, αφού καταδικάστηκε τελικά σε «τετράκις εις θάνατον».

Διαβάστε επίσης  Σαρλ Μπωντλαίρ: Ο αντισυμβατικός ποιητής της μελαγχολίας
Advertising

Ο Αριστείδης Παγκρατίδης μένει στη φυλακή του Γεντί Κουλέ για άλλα δύο χρόνια, μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου 1968, που εκτελείται από το ελληνικό κράτος στο Σέιχ – Σου, όπου διαπράχθηκαν τα εγκλήματα, για τα οποία κατηγορούνταν. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, δεν έπαψε να ισχυρίζεται ότι είναι αθώος, φωνάζοντας:

«Μανούλα μου γλυκιά, είμαι αθώος!»

Ωστόσο, η οικογένεια του δεν είχε ειδοποιηθεί για την ημερομηνία εκτέλεσής του. Μετά το θάνατο του, θάβεται έξω από τα κοιμητήριο, στην Εξοχή Θεσσαλονίκης. Παρά το γεγονός ότι ήταν ορθόδοξος χριστιανός, δεν επιτράπηκε ο ενταφιασμός του μέσα στα κοιμητήριο, επειδή θεωρούνταν εγκληματίας. Χρόνια μετά την εκτέλεση του, άνθρωποι οι οποίοι συμμετείχαν ενεργά στην υπόθεση, παραδέχτηκαν, ότι δέχτηκαν πιέσεις και απειλές για να τον ενοχοποιήσουν, όπως ο τότε Ταγματάρχης Αντωνίου, ο οποίος ήταν επικεφαλής της έρευνας. Άλλοι πάλι, επιμένουν, ότι δεν υπάρχει αμφιβολία για την ενοχή του Παγκρατίδη.

Για την ιδιαίτερη ιστορία του Αριστείδη Παγκρατίδη έχουν γραφτεί βιβλία, όπως το «Υπόθεση Παγκρατίδη: Αθώος ή Ένοχος;» του Κώστα Τσαρούχα και ο «Γύρος του Θανάτου» του Θωμά Κοροβίνη, ο οποίος το μετέφερε και στο θέατρο σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.  Με τον τίτλο «Υπόθεση Παγκρατίδη: Αθώος ή Ένοχος;» έχει γυριστεί επίσης ταινία, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Αρβανίτη.

Advertising

Για την ιστορία, η θανατική ποινή στην Ελλάδα καταργήθηκε μόλις το 1993.


Ακολουθεί βίντεο από την εκπομπή «Αληθινά Σενάρια» της ΕΡΤ3, που έκανε αφιέρωμα στον Αριστείδη Παγκρατίδη.

https://www.youtube.com/watch?v=9SGRAmSVX0M&t=2148s

Πηγές

Advertising

Ο δράκος του Σέιχ-Σου: υπόθεση Παγκρατίδη – 2

https://www.vice.com/gr/article/4xe7kq/manoyla-moy-eimai-a8wos-h-istoria-toy-drakoy-toy-seix-soy-poy-akoma-stoixeiwnei-th-8essalonikh

http://www.huffingtonpost.gr/2016/06/04/koinonia-agrafioti-astynomia_n_10282350.html

http://www.contra.gr/Columns/Photostop/o-drakos-toy-seix-soy.4059333.html

Advertising

http://www.mixanitouxronou.gr/ektelesi-tou-pagkratidi-pou-epese-fonazontas-den-ime-o-drakos-tous-seih-sou/

http://www.lifo.gr/articles/retronaut_articles/157707

Διαβάζω και γράφω οδηγούμενη από μία ανάγκη να ζω σε ομορφότερους κόσμους. Μ' αρέσει να σκαλίζω ένα γεγονός μέχρι να βρω την αιτία του. Απεχθάνομαι τους δήθεν και τους καθωσπρέπει. Μαγεύομαι από την ευγένεια και τα ειλικρινή χαμογέλα. Είμαι επικίνδυνη αν δεν έχω πιει καφέ. Κι αν μου πάρεις τη σοκολάτα...

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή για τη
Παναγία των Παρισίων

Παναγία των Παρισίων: Ένα σκοτεινό παραμύθι

Η ταινία “Η Παναγία των Παρισίων” της Disney, που κυκλοφόρησε