Γκόλντα Μεΐρ: Η ισχυρή γυναίκα της Μέσης Ανατολής

Η Γκόλντα Μεΐρ ήταν η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός του Ισραήλ, καθώς και η τρίτη, κατά σειρά, γυναίκα αρχηγός κράτους παγκοσμίως. Η ίδια ήταν ένας άνθρωπος που αγαπήθηκε και μισήθηκε εξίσου σφοδρά για τις αποφάσεις και τις κινήσεις της στην πολιτική σκακιέρα. Η ανάμειξη του κράτους του Ισραήλ στον Δ’ Αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1973 (γνωστού ως ο πόλεμος του Γιομ Κιππούρ) και η λεγόμενη «Σφαγή του Μονάχου», κατά τη διάρκεια των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 1972, φαίνεται πως σημάδεψαν ανεξίτηλα τη πολιτική καριέρα της Μεΐρ.

Το εισιτήριο που της άλλαξε τη ζωή

Γεννημένη την 3η Μαΐου του 1898, στο Κίεβο, η Γκόλντα Μάμποβιτς (Golda Mabovitch) έδειξε από νωρίς πως ο δυναμικός της χαρακτήρας θα την συντρόφευε και στα χρόνια που θα ακολουθούσαν. Ο πατέρας της, Moshe Mabovitch, αναγκάστηκε το 1903 να εγκαταλείψει την οικογένεια, προς αναζήτηση εργασίας, μεταναστεύοντας στη Νέα Υόρκη. Έτσι, η μητέρα της, Blume Neiditch, μαζί με τις 3 κόρες της, την Sheyna, την Τzipke και τη μικρή Γκόλντα, άφησε το Κίεβο, μετακομίζοντας στη γεννέτηρά της πόλη, το Πίνσκ. Όμως, η οικογένεια δεν έμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα στη συγκεκριμένη πόλη της σημερινής Λευκορωσίας.

Το 1906 ο Moshe μπόρεσε να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα, θέλοντας να φέρει την οικογένειά του, στο Μιλγουόκι των ΗΠΑ, όπου είχε μετακομίσει, αναζητώντας εργασία με υψηλότερες απολαβές. Στη πόλη, η Blume διατηρούσε παντοπωλείο, στο οποίο η μικρή Γκόλντα περνούσε σχεδόν όλη της την ημέρα, επιβλέποντάς το, ενώ η μητέρα της συνεννοούνταν με τους εκάστοτε προμηθευτές. Τα σχολικά της χρόνια, από το 1906 ως το 1912, τα πέρασε στο Fourth Street Grade School, το οποίο σήμερα ονομάζεται τιμητικά Golda Meir School.Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί πως η Γκόλντα Μεΐρ, κατά τη διάρκεια της φοίτησής της στο σχολείο, οργάνωσε εράνους ούτως ώστε να βοηθήσει τους ασθενέστερους οικονομικά συμμαθητές της να πληρώσουν τα βιβλία τους.

Έχοντας αποφοιτήσει με άριστα, συνεχίζει τη φοίτησή της στο North Division High School, ενώ ταυτόχρονα εργάζεται σε πολυκαταστήματα και στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της πόλης, συνεισφέροντας στο οικογενειακό εισόδημα.

Advertising

Ο Σιωνισμός και η εγκατάσταση στη Παλαιστίνη

Το 1913, η Μεΐρ επιστρέφει στο Μιλγουόκι και στην εκπαίδευση, αποφοιτώντας το 1915. Η επιστροφή της αυτή, ωστόσο, κρίνεται καθοριστική, καθώς γίνεται μέλος του Young Poale Zion, το οποίο αργότερα θα μετεξελιχθεί στο Εργατικό Κίνημα της Σιωνιστικής Νεολαίας (Habonim). Από το 1916 έως το 1917 φοίτησε στο Milwaukee State Normal School, έτσι ώστε να ακολουθήσει το επάγγελμα της δασκάλας. Παράλληλα, συμμετέχει, όλο και πιο ενεργά στο Σιωνιστικό κίνημα που αναπτύσσεται έντονα στις ΗΠΑ. Εκεί, θα γνωρίσει και τον μετέπειτα σύζυγό της, επίσης ένθερμο εργατικό σιωνιστή, Μόρις Μέγερσον, με τον οποίο θα παντρευτεί το 1917. Το ίδιο έτος, το ζευγάρι επρόκειτο να μετακομίσει στη Παλαιστίνη, όμως η κήρυξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μετέθεσε την ημερομηνία του ταξιδιού 4 χρόνια αργότερα.

Το 1921, η Μεΐρ, ο σύζυγός της, καθώς και η αδελφή της Sheyna, εγκαθίσταντο στην Παλαιστίνη, όπου η Γκόλντα ξεκινά να εργάζεται ως δασκάλα. Επιπλέον, οι δύο γυναίκες εντάσσονται στο τοπικό kibbutz (ο όρος αναφέρεται στην, σοσιαλιστικού προτύπου, ισραηλινή συλλογική κοινότητα). Το 1924, το ζευγάρι μετακομίζει στην Ιερουσαλήμ και, με τις προτροπές του συζύγου της, η Γκόλντα προσπαθεί να γίνει μία παραδοσιακή μητέρα και υποδειγματική, κατά τα πρότυπα της εποχής, σύζυγος. Ωστόσο, τα έσοδα της τετραμελούς πλέον οικογένειας γινόταν όλο και πιο πενιχρά, ενώ η Μεΐρ δεν παύει να σκέφτεται το όνειρο του Σιωνισμού.

Το 1928, ο Νταβίντ Ρεμέζ της προτείνει τη θέση της γραμματέως του Συμβουλίου Εργαζομένων Γυναικών του Εθνικού Οργανισμού Εργατών (Histadrut). Φοβούμενη πως ο σύζυγός της θα την αποτρέψει στο να δεχτεί τη θέση, μετακομίζει για άλλη μία φορά. Μαζί με τα δύο της παιδιά και την αδελφή της εγκαθίστανται στο Τελ Αβίβ, μία κίνηση που ουσιαστικά σήμαινε το τέλος της σχέσης της με τον Μόρις, αλλά όχι του γάμου τους, καθώς δεν υπήρξε ποτέ επίσημο διαζύγιο.

Advertising

*Σιωνιστικό κίνημα: Αποτελούσε το εθνικό κίνημα του Εβραϊκού λαού. Αποσκοπούσε στην ανοικοδόμηση του Εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη, η οποία θεωρείται ως η «ιστορική του πατρίδα».

Ο δρόμος προς την εξουσία

Ως νέο μέλος του Histadrut, η Γκόλντα Μεΐρ περνά δύο χρόνια στις ΗΠΑ, στη θέση της απεσταλμένης του οργανισμού. Η επιστροφή της, το 1934 στη Παλαιστίνη, αποτελεί και την αρχή της καριέρας της όταν αναλαμβάνει τη θέση της διοίκησης του πολιτικού τμήματος του οργανισμού. Στα χρόνια που ακολούθησαν, η στροφή της προς τη πολιτική είναι πλέον φανερή. Το 1938, ορίζεται ως η Εβραία εκπρόσωπος του Συνεδρίου του Évian στις ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια του οποίου συζητήθηκαν θέματα που αφορούσαν τις διώξεις των Εβραίων από τη Ναζιστική Γερμανική κυβέρνηση.

Διαβάστε επίσης Beatles: Τα «σκαθάρια» που έγιναν παγκόσμια μανία, παίζοντας μουσική

Ωστόσο, παρά τις εκκλήσεις για βοήθεια, καμία από τις συνολικά 32 προσκεκλημένες χώρες δεν ήταν πρόθυμη να βοηθήσει τους Εβραίους της Ευρώπης, με εξαίρεση τη Δομινικανή Δημοκρατία. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωσή της μετά το τέλος του συνεδρίου, η οποία προμύνηε και τη σκληρή στάση της Μεΐρ κατά τα χρόνια της πρωθυπουργίας της:

«Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που ελπίζω να δω πριν πεθάνω και αυτό είναι ότι ο λαός μου δεν πρέπει πλέον να χρειάζεται εκδηλώσεις συμπάθειας».

Advertising

Μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και τη σύλληψη πολλών μελών του Σιωνιστικού Γιούσουφ από τους Βρετανούς, η Μεΐρ αναλαμβάνει επικεφαλής του Πολιτικού τμήματος της Εβραϊκής Υπηρεσίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ίδια να είναι ο κύριος μεσολαβητής μεταξύ της Παλαιστίνης και των Βρετανικών αρχών, που είχαν, ως τότε, υπό τον έλεγχό τους τη περιοχή.

Ο αγώνας για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ

Με τη λήξη του πολέμου η ανάγκη για την εγκατάσταση των Εβραίων προσφύγων της Ευρώπης φαινόταν επιτακτική, καθιστώντας το σιωνιστικό όνειρο της Γκόλντα Μεΐρ πραγματοποιήσιμο. Αν και η χρηματοδότηση ήταν ελλιπής και δύσκολή, η Μεΐρ, ταξιδεύοντας στις ΗΠΑ, κατάφερε να συγκεντρώσει 50 εκατομμύρια δολάρια, από την εβραϊκή κοινότητα της χώρας, τα οποία θα χρησιμοποιούνταν για την αγορά του οπλικού συστήματος της νεοσύστατης χώρας. Έτσι, στις 14 Μαΐου του 1948 το Ισραήλ ανακηρύσσεται ως ανεξάρτητο κράτος.

Παρ’ όλα αυτά, πριν την 14η Μαΐου, η ίδια είχε ταξιδεύσει στην Ιορδανία. Το ταξίδι αυτό αποσκοπούσε στο να πείσει τον βασιλιά Αμπντουλάχ Α’ να μην επιτεθεί, μαζί με τις υπόλοιπες αραβικές χώρες, στο Ισραήλ. Φυσικά, η έκκληση της Μεΐρ δεν εισακούστηκε, οδηγώντας τα επόμενα χρόνια, στις αραβοϊσραηλινές συγκρούσεις.

Οι κυβερνητικές θέσεις

Τα έτη 1948-1949, η Γκόλντα Μεΐρ διέμεινε στη Μόσχα κατέχοντας τη θέση του πληρεξούσιου της κυβέρνησης του Ισραήλ. Κατά την παραμονή της σε αυτή τη θέση, προσπάθησε να θέσει τα θεμέλια μίας σχέσης συνεργασίας της ΕΣΣΔ με το Ισραήλ και την στήριξη της πρώτης στους αραβοϊσραηλινούς πολέμους. Όμως, η ειδεχθής στάση του Ιωσήφ Στάλιν απέναντι στους εβραϊκούς πληθυσμούς της Σοβιετικής Ένωσης, φαίνεται να επιδείνωσε μερικώς τις σχέσεις των δύο χωρών.

Advertising

Με την επιστροφή της στο Ισραήλ, αναλαμβάνει τη θέση της υπουργού Εργασίας, από το 1949 έως το 1956. Καθώς οι συγκρούσεις στο ανατολικό μέρος της Μεσογείου εντείνονται, η Μεΐρ ορκίζεται υπουργός Εξωτερικών, το 1956. Μερικά από τα κρισιμότερα στρατιωτικά συμβάντα της θητείας της στο Υπουργείο Εξωτερικών είναι: η Κρίση στο Σουέζ (ή Β’ αραβοϊσραηλινός πόλεμος) και η εκστρατεία του Ισραήλ στο Σινά. Η ένταση στην περιοχή φαίνεται να επιδεινώνεται όταν το 1957 όταν μία βόμβα τύπου Μίλλς εξερράγη μέσα σε δωμάτιο συνεδριάσεων της Κνεσσέτ, τραυματίζοντας πολλούς συνέδρους μαζί και την ίδια.

Διαβάστε επίσης Κάρολος Ντίκενς: Ο σπουδαίος συγγραφέας των κοινωνικών ανισοτήτων

Η πρωθυπουργία

Μετά τον θάνατο του έως τότε πρωθυπουργού, Λεβί Εσκόλ, το κόμμα εκλέγει τη Μεΐρ ως διάδοχό του, το 1969. Η απόφαση αυτή αποτέλεσε τομή, καθιστώντας την, τη πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό του Ισραήλ. Για να αντιμετωπίσει τις πολεμικές συρράξεις, η νέα πρωθυπουργός κατορθώνει να σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας, πράξη που ήταν επιτακτική ιδίως μετά το ξέσπασμα του πολέμου Γιομ Κιππούρ (Δ’ Αραβοϊσραηλινός πόλεμος) το 1973.

Πηγή εικόνας: www.timesofisrael.com | Η Γκόλντα Μεΐρ μαζί με τον Υπουργό Άμυνας, Μοσέ Νταγιάν.

Ένα από τα τραγικότερα συμβάντα, κατά τη διάρκεια της παραμονής της Γκόλντα Μεΐρ στο πρωθυπουργικό γραφείο, ήταν η λεγόμενη «Σφαγή του Μονάχου». Κατά τη διάρκεια των Θερινών Ολυμπιακών αγώνων του 1972, οκτώ μέλη της παλαιστινιακή οργάνωσης Μαύρος Σεπτέμβρης, μαζί με την υλική υποστήριξη γερμανικών νεοναζιστικών οργανώσεων, προχώρησαν σε αντίποινα για τη στάση του Ισραήλ, κρατώντας ομήρους εννέα μέλη της ισραηλινής ολυμπιακής ομάδας. Η δολοφονία των εννέα ομήρων, ενός Γερμανού αστυνομικού, καθώς και άλλων δύο μελών της ολυμπιακής ομάδας του Ισραήλ (οι τελευταίοι θανατώθηκαν πριν την αρχή της ομηρίας) προκάλεσε οργή στο Ισραήλ με αποτέλεσμα να διαταχθεί ανθρωποκυνηγητό από τη Μοσάντ για τον εντοπισμό των μελών της παλαιστινιακής οργάνωσης.

Επίλογος

Η Γκόλντα Μεΐρ παρέμεινε στη θέση της πρωθυπουργού μέχρι το 1974. Ο θάνατός της έρχεται τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 8 Δεκεμβρίου του 1978. Μέχρι το τέλος της ζωής της, η πάντα δυναμική Μεΐρ, δεν είχε μετανιώσει για καμία από τις αποφάσεις που την οδήγησαν στην κορυφή της πολιτικής ιεραρχίας. Όπως δήλωσε και η ίδια:

Advertising

«Υπάρχει ένας τύπος γυναίκας που δεν μπορεί να αφήσει τον σύζυγό της και τα παιδιά να περιορίσουν τους ορίζοντές της».

Ακολουθεί βίντεο με συνέντευξη του 1972, στην οποία η ίδια αναφέρετε στην κατάσταση που επικρατούσε στη περιοχή κατά τη διάρκεια των Αραβοϊσραηλινών πολέμων.