Η 25η Μαρτίου είναι μία θρησκευτική και εθνική εορτή για την Ελλάδα, αφού τιμώνται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, καθώς και ο ξεσηκωμός των Ελλήνων με κύριο αίτημα τους την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, ήταν η αφετηρία για την ίδρυση του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, καθώς και την διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στις 25η Μαρτίου 1821, ανήμερα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση από την Πελοπόννησο. Ως Εθνική Εορτή καθιερώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα επί Βασιλέως Όθωνα το 1838. Εξάλλου, ο Όθωνας προσπαθούσε να αυξήσει την δημοτικότητα του γεγονός που θα μπορούσε να συμβεί, μόνο αν προσέδιδε και θρησκευτική χροιά στην καθιέρωση της εορτής.
Ο λογοτέχνης Παναγιώτης Σούτσος ήταν ο πρώτος που πρότεινε τον εθνικό εορτασμό την 25η Μαρτίου
Ο Παναγιώτης Σούτσος πεζογράφος και ποιητής της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής, ήταν ο πρώτος που πρότεινε, το 1834, την καθιέρωση του εορτασμού της Ελληνικής Επανάστασης, την 25η Μαρτίου, αφού η Εθνική Παλιγγενεσία ξεκίνησε εκείνη την ημέρα από την Πελοπόννησο. Επιπλέον, ο ίδιος είχε γράψει και ένα ποίημα με τίτλο: «Η 25η Μαρτίου ή τα γενέθλια της Ελλάδας», το οποίο εκδόθηκε το 1835. Η 25η Μαρτίου ως ημέρα γενίκευσης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, πιστοποιήθηκε και με έγγραφο του Ιωάννη Κωλέττη, που υποβλήθηκε στον πρώτο βασιλιά της Ελλάδος, Όθωνα.
Το έγγραφο αυτό με ημερομηνία 22 Ιανουαρίου/2 Φεβρουαρίου 1835, πρότεινε στον βασιλιά τη θέσπιση εορτασμών με πανελλήνιους αγώνες. Επιπλέον, προτείνονταν διαγωνισμοί στις τέχνες και στα γράμματα αλλά και σε αγωνίσματα, στην Τρίπολη, στην Αθήνα, στην Ύδρα και το Μεσολόγγι. Επίσης, σύμφωνα με τον Λογοτέχνη Παναγιώτη Σούτσο, υπήρχε προφητεία των μοναχών του Μεγάλου Σπηλαίου, η οποία μιλούσε για αναγέννηση της Ελλάδας. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι Τούρκοι της Πελοποννήσου ήταν ενήμεροι για αυτή την προφητεία. Έτσι, κάθε χρόνο όταν πλησίασε η 25η Μαρτίου έπαιρναν επιπρόσθετα μέτρα ασφαλείας.
Την εισήγηση του Βασιλικού Διατάγματος την κάνει το 1838 ο Γεώργιος Γλαράκης
Στις 15 Μαρτίου του 1838 ο Υπουργός Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης, Γεώργιος Γλαράκης, εισηγείται το Βασιλικό Διάταγμα 980/ 15(27)-3-1838:
«‘Οθων, ελέω Θεού βασιλεύς της Ελλάδος, επί τη προτάσει της Ημεrέρας επί των Εκκλησιαστικών κ.τ.λ. Γραμματείας, θεωρήσανrες ότι η ημέρα rης 25ης Μαρτίου, λαμπρά καθ’ εαυτήν εις πάντα ‘Έλληνα διά την εν εαυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος διά την κατ’ αυτήν έναρξιν του υπέρ της ανεξαρrησίας αγώνος τou Ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν τηv ημέραν ταύτην εις τo διηνεκές ως ημέραν Εθνικής Εορτής και διατάττομεν τηv διαληφθείσαν Ημετέραν Γραμματείαν να δημοσιεύση και ενεργήση τo παρόν διάταγμα».
Η παραπάνω εισήγηση, καθιέρωσε την 25η Μαρτίου ως Εθνική Εορτή, η οπόια και επικυρώθηκε τον ίδιο χρόνο από τον Όθωνα, με το Βασιλικό Διάταγμα 980/ 15(27)-3-1838. Ο πρώτος εορτασμός έγινε στην Αθήνα με την παρουσία του Βασιλιά Όθωνα και της Βασίλισσας Αμαλίας. Στον εορτασμό συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου, καθώς και οι πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις του τόπου. Παρ’ όλ’ αυτά, οι ξένοι πρέσβεις και το προσωπικό αυτών απουσίαζαν. Πριν τους εορτασμούς, στις 23 Μαρτίου, είχε αναρτηθεί στην Αθήνα και το περιεχόμενο των εορταστικών εκδηλώσεων, ενώ στις 24 Μαρτίου, κατά την δύση του ηλίου, ρίχτηκαν 21 κανονιοβολισμοί. Αυτό συνέβη και την 25 Μαρτίου. Σε όλες τις εκκλησίες τελέστηκαν Θείες Λειτουργίες. Χιλιάδες κόσμου επευφημούσαν τους βασιλείς, ενώ στον μητροπολιτικό ναό υπήρχαν παντού οι ήρωες της επανάστασης, όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Νικηταράς, ο Μακρυγιάννης κτλ.
Την 25η Μαρτίου 1838 η Αθήνα φωταγωγήθηκε ενώ από τον Λυκαβηττό φαινόταν ένας τεράστιος φλεγόμενος σταυρός
Το κλίμα συγκίνησης και χαράς ήταν παντού διάσπαρτο. Όταν νύχτωσε η Ακρόπολη μαζί με την πόλη φωταγωγήθηκαν. Στον Λυκαβηττό σχηματίστηκε με φανούς ένας τεράστιος φλεγόμενος σταυρός με την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ». Στις υπόλοιπες πόλεις της Ελλάδος ακολουθήθηκα εορτασμοί κατά τον ίδιο τρόπο.
«Κατά την τριετή παραμονή μου στην Ελλάδα δεν έτυχε να ζήσω παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού… όπως εκείνη την ημέρα της 25ης Μαρτίου που γιορτάστηκε για πρώτη φορά ως Εθνική Εορτή του Ελληνισμού στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης… δάσος από σημαίες πλαισίωνε την άμαξα του βασιλέα που στις εννέα το πρωί προχωρούσε πανηγυρικά προς την εκκλησία της οδού Αιόλου, ενώ ο λαός ξέσπαγε απ’ όλες τις πλευρές σε ενθουσιώδεις ζητωκραυγές, καθώς έβλεπε το βασιλικό ζεύγος ντυμένο με ελληνικές λαϊκές φορεσιές…».
Advertising
Γερμανός ανταποκριτής στην Ελλάδα που παρακολουθούσε τις εκδηλώσεις.
Η 25η Μαρτίου ως αντικείμενο κομματικών και τοπικών αντιπαραθέσεων από το 1840 έως το 1847
Για την ιστορία πρέπει να σημειωθεί πως στις 25 Μαρτίου 1840 ομάδα φοιτητών που αντιπολιτεύονταν τον Όθωνα, αρνήθηκαν να εορτάσουν μαζί του. Έτσι, συγκεντρώθηκαν στον Ιερό ναό της Καπνικαρέως και τέλεσαν χωριστά το μνημόσυνο υπέρ των πεσόντων ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης. Ομοίως, στις 25 Μαρτίου 1841, την ώρα της επίσημης δοξολογίας, η Βαυαρική φρουρά παρέλειψε τους τιμητικούς κανονιοβολισμούς, κάτι που παρέπεμπε προφανώς σε προσβολή. Το 1841, το αντιπολιτευόμενο αντιοθωνικό κλίκα επιθυμεί να εορταστεί η ημέρα, ωστόσο σε κλειστό κύκλο. Δυστυχώς ανάλογες προσπάθειες να καταλήξει η επέτειος σε αντικείμενο κομματικών και τοπικών αντιπαραθέσεων έγιναν το 1846 και το 1847.
Το Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα δεν δημοσιεύτηκε ποτέ καταλλήλως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Το Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα, δεν δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως όπως έπρεπε, αλλά στον Τύπο της εποχής. Ο διττός εορτασμός δηλαδή του «Ευαγγελισμού της Θεοτόκου» αλλά και της «Εθνικής Απελευθέρωσης από τους Τούρκους» αποτυπώθηκε στο κείμενο που υπέγραψε ο Όθωνας. Πιο συγκεκριμένα ανέφερε:
«Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25 Μαρτίου, λαμπρά καθ’ εαυτήν εις πάντα Έλληνα διά την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος δια την κατ’ αυτήν την ημέραν έναρξιν του υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνος του Ελληνικού Εθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΟΡΤΗΣ».
Advertising
Το 1875 ο στρατός παρελαύνει και οι μαθητικές παρελάσεις το 1924 με την κατάργηση της μοναρχίας
Ως το 1875, ο στρατός δεν παρέλαυνε αλλά βρισκόταν παρατεταγμένος από τα ανάκτορα ως την εκκλησία. Από το 1875, πραγματοποιείται η πρώτη παρέλαση του στρατού μπροστά από τα ανάκτορα. Μια πρακτική «κλεμμένη» από τη Γαλλία και τα Γερμανικά κράτη. Το 1876, η παρέλαση ακυρώθηκε, λόγω βροχής, αλλά ο στρατός παρατάχθηκε κανονικά κατά μήκος της βασιλικής πομπής, μαζί με μια πανεπιστημιακή φάλαγγα. Από το 1899, γίνεται και μαθητική παρέλαση. Όλα τα σχολεία, από το 1924, πανελλαδικά συμμετέχουν σε μαθητικές παρελάσεις, όταν πλέον η Ελλάδα αποκτά δημοκρατικό πολίτευμα. Η μοναρχία καταργήθηκε στις 25 Μαρτίου 1924 και στις 29 του μηνός, προκηρύχθηκε δημοψήφισμα ( ΦΕΚ Α΄70) για την επικύρωση της απόφασης. Κάπως έτσι φτάσαμε στον εορτασμό της Εθνικής Εορτής με παρελάσεις στρατού μαζί με μαθητές και προσκόπους. Επιπλέον, οι παρελάσεις δεν είχαν καταργηθεί επί δικτατορίας του Μεταξά.
Η 25η Μαρτίου τιμάτε με παρελάσεις, εορταστικές εκδηλώσεις και δοξολογίες σε ναούς σε όλη την χώρα
Στα σημερινά χρόνια, ο εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, γίνεται στην Ελλάδα και την Κύπρο. Η ημέρα είναι επίσημα αργία και εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε όλη την χώρα. Οι μεγαλύτερες εκδηλώσεις γίνονται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ παντού οι εορτασμοί περιλαμβάνουν στρατιωτικές και μαθητικές παρελάσεις, κατάθεση στεφάνων στους πεσόντες ήρωες και δοξολογίες σε όλους τους ναούς, ενώ οι σημαίες κυματίζουν μεσίστιες σε πολλά μπαλκόνια σπιτιών. Για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία η 25η Μαρτίου 2020 δεν εορτάστηκε λόγω της επικρατούσας κατάστασης. Έτσι, δεν θα πραγματοποιηθούν οι παρελάσεις, η κατάθεση στεφάνων αλλά και οι υπόλοιπες εορταστικές εκδηλώσεις.
Η Ελληνική Επανάσταση αποτέλεσε ορόσημο στην Ελληνική ιστορία και φωτεινός φάρος θάρρους για τις επόμενες γενεές
Σύμφωνα με μαρτυρίες, η Ελληνική Επανάσταση του 1821, ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το λάβαρο της μονής της Αγίας Λαύρας, δίνοντας το σύνθημα για τον ιερό αγώνα της Επανάστασης. Οι φράσεις «Ελευθερία ή Θάνατος» καθώς και «καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή» (φράση που ειπώθηκε από τον Ρήγα Φεραίο), συνδέθηκαν άρρηκτα με την Επανάσταση. Η Ελληνική Επανάσταση δεν υπήρξε μόνο σταθμός της νεότερης Ελληνικής ιστορίας αλλά ενέπνευσε όλες τις μελλοντικές γενεές των Ελλήνων σε δύσκολους καιρούς θλίψεων και δοκιμασιών.
Η 25η Μαρτίου τιμάται και ως θρησκευτική εορτή
Στις 25 Μαρτίου κάθε έτους τιμούμε και την Υπεραγία Θεοτόκο. Σε ανάμνηση της χαρμόσυνης αναγγελίας από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, για την επικείμενη γέννηση του Υιού του Θεού. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, εμφανίστηκε και της είπε: «Χαίρε κεχαριτωμένη, ο κύριος μετά σου». Εκείνη φοβήθηκε αλλά την καθησύχασε, λέγοντας της: «Μη φοβού Μαριάμ, εύρες γαρ χάριν παρά τω Θεώ. Και ιδού συλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν». Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου περιγράφεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, Κεφάλαιο: 1: 26-38. Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά το γεγονός αυτό, συνέβη στη Ναζαρέτ.
Δεν πρέπει να λησμονούμε πως το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την κήρυξη του απελευθερωτικού αγώνα 1821 -2021. Και θα πρέπει να εορταστούν τηρώντας τα υγειονομικά μέτρα. Οι Έλληνες νιώθουν απέραντη ευγνωμοσύνη προς τους νεκρούς ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης και δεν ξεχνάνε.
Ακολουθεί βίντεο σχετικά με την Ελληνική Επανάσταση του 1821:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Κονδύλης Θ. 25 Μαρτίου 1821 – Ο πρώτος εορτασμός της εθνικής επετείου στην Ελλάδα του Όθωνα (1838). Ανακτήθηκε από blog.psichogios.gr. Τελευταία πρόσβαση στις 12/3/2021.
25η Μαρτίου: Διπλή εορτή σήμερα – Τι γιορτάζουμε. Ανακτήθηκε απόwww.cnn.gr. Τελευταία πρόσβαση στις 12/3/2021.
Σκιαδάς Ε. Η καθιέρωση και ο πρώτος εορτασμός της 25ης Μαρτίου ως Εθνικής Εορτή. Ανακτήθηκε από mikros-romios.gr/. Τελευταία πρόσβαση στις 12/3/2021.
Εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org.Τελευταία πρόσβαση στις 12/3/2021.
