Τι ήταν τελικά ο Σαρλ Πιερ Μπωντλαίρ; Ένας μεγάλος Γάλλος ποιητής, μια σημαντική μορφή του κύκλου των «καταραμένων», ένας «Δανδής μιας παρηκμασμένης εποχής», ή ένας απόλυτα διαταραγμένος άνθρωπος, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής του; Τα έργα του είναι γεμάτα με μελαγχολία, ηδονές, ομορφιά και βία. Ποια είναι άραγε η σχέση όλων αυτών;
Η ζωή του Σαρλ Μπωντλαίρ
Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 9 του Απρίλη, το 1821. Ο πατέρας του, ο Joseph-Francois Baudelaire, ήταν 30 χρόνια μεγαλύτερος από τη μητέρα του, Caroline Archimbaut Dufays και πέθανε όταν ο Σαρλ ήταν μόλις 6 χρονών. Η σχέση με την μητέρα του ήταν ιδιαίτερα στενή και σε αυτό οφείλουμε πολλά από τα πράγματα που γνωρίζουμε γι’ αυτόν.
Τη λάτρευε κυριολεκτικά απελπισμένα και τις έγραψε 350 γράμματα, από τα οποία έχουμε αντλήσει πολλές πληροφορίες για τη ζωή του. Στεναχωρήθηκε πολύ όταν παντρεύτηκε τον συνταγματάρχη, Ζακ Οπίκ. Αυτός ήταν εντελώς διαφορετικός από τον πατέρα του, που ήταν ένας μορφωμένος και καλλιεργημένος άνθρωπος, μυημένος στον Διαφωτισμό και με πολλές καλλιτεχνικές αναζητήσεις.
Το 1833 μετακομίζουν οικογενειακώς στη Λυών όπου ο Μπωντλαίρ φοιτά σε στρατιωτικό οικοτροφείο. Λίγο πριν αποφοιτήσει τον αποβάλλουν και γυρίζει στο Παρίσι. Τα επόμενα 2 χρόνια ζει στο Καρτιέ Λατέν σαν συγγραφέας και συσσωρεύει χρέη. Εκείνη την εποχή πιστεύεται ότι κόλλησε και σύφιλη.
Ταξιδεύει στην Ινδία το 1841 αλλά σε ένα χρόνο ξαναγυρίζει στο Παρίσι. Γνωρίζει την Ζαν Ντυβάλ, μια μιγάδα ηθοποιό που τον μυεί στις ηδονές και στα μεγάλα πάθη. Γι’ αυτήν θα γράψει τα ωραιότερα ποιήματα του. Λαμβάνει τότε μια μεγάλη κληρονομιά που του επιτρέπει να ζει σαν Παριζιάνος Δανδής. Αναπτύσσει μεγάλη αγάπη για τα ωραία και ακριβά ρούχα και περνά τις ώρες του σε καφέ και γκαλερί, ενώ πειραματίζεται με όπιο και χασίς. Η έκλυτη ζωή του έχει σαν αποτέλεσμα να ξοδέψει μέχρι το 1844 τη μισή του κληρονομιά.
Η οικογένεια του διορίζει τότε κάποιον διαχειριστή της περιουσίας του, που του δίνει μόνο ένα μικρό μηνιαίο επίδομα για το υπόλοιπο της ζωής του. Για να μπορέσει να ζήσει πιο άνετα ο Μπωντλαίρ ξεκινάει να γράφει κριτικές τέχνης και δοκίμια σε διάφορα περιοδικά. Γράφει για τον Κουρμπέ και τον Ντελακρουά, σύγχρονους τότε Γάλλους ζωγράφους και αποκτά τη φήμη του ιδιότυπου και διακριτικού κριτικού. Αρχίζει επίσης να δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα. Το 1854 δημοσιεύει μεταφράσεις των έργων του Άλλαν Πόε, τον οποίο θεωρεί «δίδυμη ψυχή». Οι μεταφράσεις αυτές λαμβάνουν μεγάλη αναγνώριση.
Τα «Άνθη του κακού»
Το 1857 δημοσιεύονται για πρώτη φορά τα «Άνθη του κακού», το σπουδαιότερο από τα έργα του. Ήταν το έργο ολόκληρης της ζωής του. 168 ποιήματα έμμετρα ποιήματα που ξεκίνησε να τα γράφει όταν ήταν μόλις 20 χρονών και μέχρι το θάνατο του πρόσθετε συνεχώς κι άλλα.
Δυστυχώς καταδικάζονται εν μέρει για «για προσβολή των δημοσίων και των καλών ηθών» από το τμήμα δημόσιας ασφάλειας του Υπουργείου Εσωτερικών. Η απαγόρευση αυτή θα αρθεί το 1949 στη Γαλλία. Το 1861 δημοσιεύονται πιο εμπλουτισμένα κατά 35 νέα ποιήματα αλλά και μείον 6 από την αρχική συλλογή.
Φεύγει μετά για το Βέλγιο και μένει στις Βρυξέλλες. Εκεί γνωρίζει τον Φελισιέν Ροπ, ο οποίος θα κάνει την εικονογράφηση της συλλογής «Άνθη του κακού». Το όνομα του αρχίζει να γίνεται γνωστό και πολλοί συγγραφείς, όπως ο Φλωμπέρ και ο Victor Hugo, επαινούν την τέχνη του. Ο Φλωμπέρ έγραψε: «Βρήκες έναν τρόπο να δώσεις νέα ζωή στον ρομαντισμό. Δεν μοιάζεις με κανέναν άλλο [που είναι η πιο σημαντική ιδιότητα». Ο Μπωντλαίρ πίστευε ότι «η τέχνη πρέπει να δημιουργεί ομορφιά ακόμα και από τις πιο διεφθαρμένες ή μη ποιητικές καταστάσεις».
Το τέλος
Η υγεία του αρχίζει να επιδεινώνεται το 1862 και υποφέρει επίσης και από πολλούς εφιάλτες. Το 1863 πηγαίνει στις Βρυξέλλες για μία σειρά διαλέξεων, αλλά παθαίνει πολλά εγκεφαλικά επεισόδια με αποτέλεσμα μερική παράλυση.
Ο Σαρλ Μπωντλαίρ πεθαίνει τελικά στο Παρίσι, το 1867 στις 31 του Αυγούστου. Ήταν 46 χρονών. Τάφηκε στο Κοιμητήριο του Μόνπαρνας στο Παρίσι, στον ίδιο τάφο με την μητέρα του. Η Φήμη του είναι πλέον διασφαλισμένη. Ένας μεγάλος καταραμένος, ρομαντικός ποιητής. Αυτός που πίστευε πάντα στο αιώνιο, το άφθαρτο μα πάνω από όλα στον εαυτό του. Ο Ρεμπώ θα πει 4 χρόνια μετά το θάνατο του: «Ήταν ο πρώτος που οραματίστηκε. Ο βασιλιάς των ποιητών. Ένας αληθινός θεός».
Να είστε πάντα μεθυσμένοι. Αυτό είναι όλο!
Επιτακτική ανάγκη!
Για να μην νιώθετε το φριχτό βάρος του χρόνου,
να συντρίβει τους ώμους, να σας γέρνει στην γη.Advertising
Μεθύστε και μείνετε μεθυσμένοι.
Αλλά με τι;
Με κρασί, με ποίηση, με αρετή, με ό,τι σας αρέσει!
Ας θυμηθούμε ένα ποίημα του μέσα από τη φωνή του υπέροχου Σωκράτη Μάλαμα.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Charles Baudelaire. Ανακτήθηκε από poets.org (τελευταία πρόσβαση 30/8/2022)
Σαρλ Μπωντλαίρ. Ανακτήθηκε από en.wikipedia.org (τελευταία πρόσβαση 30/8/2022)
Charles Baudelaire. Ανακτήθηκε από tate.org.uk (τελευταία πρόσβαση 30/8/2022)
